Herstelt de bankierseed het vertrouwen in bankensector?

Dit jaar zal een groot deel van de bankmedewerkers de bankierseed moeten afleggen. Met ingang van 1 januari 2015 wordt de bankierseed namelijk ook van toepassing op medewerkers met klantcontact. Of deze verplichte belofte ook echt het vertrouwen van consumenten in banken gaat herstellen valt nog te bezien. Vooralsnog blijft de bankierseed zowel voor- als tegenstanders houden.

Zo noemde René Tissen, professor aan de Nyenrode Business Universiteit, de bankierseed tegenover Reuters een “belachelijk” initiatief. CDA-kamerlid Eddy van Hijum pleit juist voor een Europese uitrol van de bankierseed.

Bankierseed
De bankierseed is één van initiatieven om het vertrouwen in de financiële sector te herstellen. De bankierseed is een moreel-ethische verklaring die bankiers bewust moet maken van hun maatschappelijke verantwoordelijkheden, die zij vanuit hun functie binnen de financiële sector hebben. De bankierseed moet uiteindelijk leiden tot een herstel van het vertrouwen in de financiële sector.

Per 2015 wordt de reikwijdte van de huidige bankierseed uitgebreid waardoor deze niet meer alleen van toepassing is op bestuurders en commissarissen, maar vanaf 2015 ook geldt voor de medewerkers met klantcontact en de medewerkers die het risicoprofiel van de financiële onderneming kunnen beïnvloeden, zoals effectenhandelaren.

Bankencode
In lijn met de eed is ook een zogenaamde bankencode ingevoerd, waarin een passage over moreel en ethisch handelen is verwerkt die alle bestuursleden van banken moeten tekenen. Als bankiers in strijd met de afgelegde eed handelen dan volgen er disciplinaire maatregelen. De NVB is op dit moment bezig om zulke procedures te ontwikkelen in het geval van overtredingen.

Volgens Robert Van Altena, partner bij adviesorganisatie KPMG moeten de ingevoerde maatregelen ervoor zorgen dat “de toon wordt gezet” allereerst binnen de top van de bankensector. “De banken realiseren zelf dat ze het vertrouwen moeten herstellen”, aldus Altena. 

Kritiek
René Tissen, professor aan de Nyenrode Business Universiteit, noemde de bankierseed tegenover Reuters een “belachelijk” initiatief. Volgens hem zal de bankensector, die doordrongen is van een zelfverrijkingscultuur, zich niet aan een bankierseed onderwerpen. Er blijven volgens hem voortdurend schandalen aan het licht komen en het vertrouwen is laag.

Toch zijn de banken erop gebrand om problemen ook bij de bron aanpakken, dat wil zeggen het moreel besef van bankiers aan te spreken, om zodoende ‘Wolf of Wallstreet’* praktijken uit te bannen. Tot op heden werden namelijk alleen maatregelen genomen die de gevolgen beperken, zoals het invoeren van stresstests, of de invoering van een strenger bonusbeleid vanaf 2015.

Hoe dan ook zullen alle partijen – de overheid, de bankensector, toezichthouders, en individuele bankiers – gezamenlijk het vertrouwen moeten herstellen en verdienen. Of de bankierseed daarbij echt zal helpen zal de toekomst uit moeten wijzen.

*In deze film uit 2013, speelt Leonardo Di Caprio een beursmakelaar, die over de rug van zijn slachtoffers een fortuin verdient met de verkoop van aandelen