DNB waarschuwt banken voor risico's virtuele valuta’s

05 juni 2014 Banken.nl 3 min. leestijd

In de Nieuwsbrief banken van De Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwt de toezichthouder banken en betaalinstellingen voor de risico's die zij lopen wanneer zij handelen in virtuele valuta’s zoals bitcoins en altcoins. Doordat de transacties niet of nauwelijks herleidbaar zijn tot fysieke personen lopen banken een afgeleid integriteitsrisico.

Anonimiteit

De opkomst en toenemende populariteit van virtuele valuta's (als bitcoin, litecoin, etc.) worden door de Nederlandsche Bank (DNB) met aandacht gevolgd. Eerder waarschuwde DNB al dat virtuele valuta's een volatiele koers kennen, niet vallen onder het depositogarantiestelsel en geen centrale uitgever hebben die door consumenten waar nodig aansprakelijk kan worden gesteld.

In de Nieuwsbrief Banken van juni waarschuwt DNB opnieuw voor virtuele valuta' en dit keer specifiek over de risico's door anonimiteit. Op het eerste gezicht zijn de onderliggende systemen van transacties in bitcoins en vergelijkbare virtuele valuta’s erg transparant. Transacties worden bijgehouden in een openbaar transactielogboek, waardoor de routes die virtuele valuta-bedragen afleggen publiek toegankelijk en traceerbaar zijn. De transacties zijn echter niet of nauwelijks herleidbaar tot fysieke personen. Omdat virtuele valuta’s bovendien als betaalmiddel kunnen worden gebruikt, zijn ze aantrekkelijk als schakel in een witwasproces. 

Bitcoins

Afgeleid integriteitsrisico en faciliteren van witwassen

De anonimiteit binnen de huidige virtuele valutasystemen heeft gevolgen voor de beheersmaatregelen van banken en betaalinstellingen die overwegen in virtuele valuta’s te investeren, of die relaties hebben met in altcoins handelende ondernemers. Vanwege die anonimiteit kunnen ondernemers – of banken/betaalinstellingen – namelijk geen directe relatie hebben met  de partijen die virtuele valuta’s verkopen of aankopen, of kennis hebben van hun identiteit. Wanneer een bank of betaalinstelling in altcoins handelende ondernemers als relatie heeft, zijn de (ver)kopers van virtuele valuta’s via die ondernemers indirecte relaties van die bank of instelling. Aangezien ook indirecte relaties de reputatie van de bank of instelling kunnen beïnvloeden, is er sprake van een afgeleid integriteitsrisico. Omdat altcoins bovendien kunnen worden gebruikt als betaalmiddel, zouden financiële instellingen door (indirecte) betrokkenheid bij virtuele valuta-handel onbedoeld witwassen kunnen faciliteren. DNB betwijfelt of banken en betaalinstellingen in staat zijn om voor transacties of cliënten gerelateerd aan virtuele valuta’s gepaste maatregelen te treffen in het kader van beheerste en integere bedrijfsvoering. 

Zeer hoog risicoprofiel

DNB kwalificeert de huidige virtuele valuta’s (bitcoin en overige altcoins) als producten met een zeer hoog risicoprofiel. DNB zal banken en betaalinstellingen die toch besluiten op enigerlei wijze betrokken te raken bij virtuele valuta-ondernemingen of zelf in virtuele valuta’s te investeren, daarom streng toetsen op de naleving van hiervoor geldende regelgeving (o.a. Wwft en Wft). In 2014 zal DNB inventariseren of banken en betaalinstellingen actief zijn met nieuwe betaalmethoden zoals virtuele valuta’s en beoordelen in hoeverre deze instellingen de integriteitsrisico’s beheersen. De beheersing moet effectieve maatregelen bevatten ten aanzien van cliëntacceptatie en de monitoring van nieuwe innovatieve aanbieders.