Van KYC-analist naar -expert: cruciale stappen voor verdere professionalisering

Het vak van Know Your Customer-analisten wordt volwassen. Dat is noodzakelijk én goed nieuws, want hoe beter deze poortwachters van de financiële sector functioneren, hoe groter hun maatschappelijke impact kan zijn. Robin de Jongh (Rabobank) en Willem Schudel (DNB) lichten dit toe en vertellen hoe verdieping van kennis en vaardigheden, zoals met de VU Leergang Certified KYC-expert, het vak naar een nog hoger plan tilt.

"Veel KYC-analisten worden gedreven door de maatschappelijke impact die ze kunnen maken", vertelt Robin de Jongh. "Als zij informatie doorgeven die in de opsporing kan worden gebruikt, kan dat leiden tot een veroordeling. En het kan er zelfs voor zorgen dat crimineel geld terugkomt naar de maatschappij. Met de verdieping van de nieuwe Leergang Certified KYC-expert zullen deze professionals nog meer boven tafel krijgen."

Analyse van de integriteit van klanten

De Jongh is Global Head Customer Due Diligence van Rabobank. Zijn team van KYC-analisten – zo’n vierduizend – houdt zich bezig met het onboarden, reviewen en offboarden van klanten bij vermoedens van financiële economische criminaliteit (FEC).

De KYC-analisten passen de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en het FEC-beleid van de bank toe bij hun analyse van de klantintegriteit. Bij banken en andere financiële instellingen werken duizenden analisten; bij de ene instelling heten ze Know Your Customer-analist, bij de andere Customer Due Diligence-analist.

KYC-analisten moeten ook communicatief goed zijn

Deze analisten beschikken over analytische, schriftelijke en communicatieve vaardigheden. Zo moeten ze analytisch sterk zijn om informatie juist te kunnen interpreteren. Hun analyse moeten ze vervolgens helder en kernachtig kunnen opschrijven. En ze moeten communicatief goed zijn.

"De meeste klanten zijn geen 'boeven'", benadrukt De Jongh. "Als we triggers van ongebruikelijke zaken opmerken, neemt de KYC-analist contact op met de klant om deze de gelegenheid te bieden het te verklaren. Ze nemen dan een neutrale, vriendelijke houding aan, waardoor klanten bereid zijn informatie te delen. Wij trainen KYC-analisten dan ook in een gesprek vertrouwen te tonen zodat de klant bereid is informatie te verstrekken. Werkt de klant niet mee, dan worden ze strenger."

Meer op risico gebaseerde benadering

Met het volwassen worden van het vak, wordt nog meer gevraagd van KYC-analisten. "De laatste tijd gaat de discussie over een meer op risico gebaseerde benadering van witwassen en terrorismefinanciering", vertelt Willem Schudel. "Dat vraagt om een uitbreiding van de vaardigheden en taakinvulling van KYC-analisten."

Schudel werkt bij De Nederlandsche Bank die toezicht houdt op de naleving van de Wwft en Sanctiewet bij banken, verzekeraars en andere financiële instellingen. Als afdelingshoofd Toezicht Financiële Criminaliteit legt hij zich met zijn team toe op de implementatie van de toezichtstrategie en is hij onder meer verantwoordelijk voor de samenwerking met (inter)nationale partners in de anti-witwasketen.

De rol van de KYC-analist

"We verwachten dat KYC-analisten bij het uitvoeren van hun werk zoveel mogelijk een 'risicobril' opzetten", vervolgt Schudel. "Door zich af te vragen: wat zijn de risico’s die horen bij de diensten van mijn instelling? Wat doen we met deze risico’s? Met wat voor soort klanten, landen en industrieën doen we zaken?"

"Dat is een behoorlijke uitdaging, want dit vraagt een ander perspectief dan het puur sturen op technische compliance met de wet. En daarbij gaat het vaak om enorm veel klanten en transacties waaruit een analist risico’s moet filteren en wegen. De rol van de KYC-analist wordt daarmee complexer, maar ook interessanter."

Meer passie voor het vak

Om op die rol en taakinvulling in te spelen en om de ontwikkelingen binnen het vakgebied bij te houden zijn er opleidingen, cursussen en congressen. De KYC-analist kan daarmee doorgroeien naar een volwaardige KYC-expert. In september 2023 is de Leergang Certified KYC-expert aan de Vrije Universiteit begonnen.

De Jongh is enthousiast. "Het past bij de professionaliseringsslag die in het vak plaatsvindt. Senior KYC-analisten raad ik deze Leergang dan ook aan. Ze bouwen hun expertise verder uit en zien hoe hun werk zich verhoudt tot andere spelers in de keten. Dat geeft een breder perspectief. Zo creëer je ook meer passie voor het vak."

Professioneel oordeel van de KYC-expert

"De behoefte aan een breder perspectief zie je ook op andere terreinen", vult Schudel aan. "Zo worden technologie en innovatie steeds belangrijker. Denk aan Artificial Intelligence dat vaker wordt toegepast bij de analyse van transacties. Ook dat verandert het werk van de KYC-expert. Want deze moet bijvoorbeeld verschillende modellen juist kunnen interpreteren om tot een professioneel oordeel te komen. Daarvoor is specifieke kennis nodig."

De kracht is de totaalaanpak

Volgens de Jongh is deze combinatie van invalshoeken, vaardigheden en verdieping in één opleiding de kracht van de Leergang. "Je kunt je expertise zelf bij elkaar sprokkelen met een congres hier, een cursus daar. Maar deze leergang brengt alles bij elkaar. Het is een totaalaanpak."

"De kracht zit ook in de diverse achtergronden van de deelnemers. Vanuit verschillende financiële instellingen werken ze samen en leren ze van elkaar. Dat draagt ook bij aan verdieping. Uiteindelijk streven we allemaal hetzelfde doel na: een schone financiële sector."

Robin de Jongh en Willem Schudel zijn lid van de Raad van Advies van de Leergang.