DNB: Lage rente uitdaging voor gehele financiële sector

Overal in de financiële sector zijn de consequenties van de lage rente merkbaar. Dat schrijft De Nederlandsche Bank (DNB) in zijn jaarlijkse publicatie de ‘Staat van het Toezicht’. Banken hebben te maken met ingrijpende gevolgen voor hun bedrijfsmodel, zowel nu als op de langere termijn.

Ieder jaar brengt De Nederlandsche Bank (DNB) de stand van zaken in de financiële sector in kaart vanuit het oogpunt van de toezichthouder. Dit doet de centrale bank in de publicatie de ‘Staat van het Toezicht’. Onlangs is de nieuwe versie van de DNB-publicatie gepubliceerd. In een persbericht op haar site gaat de toezichthouder dieper in op een van de belangrijke onderwerpen in het document: de lage rente.

De rente bevindt zich al maanden op een historisch laag niveau. Volgens DNB-directeuren Toezicht Jan Sijbrand en Frank Elderson heeft de lage rente ingrijpende consequenties voor de gehele financiële sector. Zowel voor banken als verzekeraars heeft de lage rente nu en op de langere termijn ingrijpende consequenties voor het bedrijfsmodel, terwijl in de pensioensector de lage rente de noodzaak vergroot om te komen tot een nieuw pensioencontract.

Banken
Volgens DNB zal de lage rente op termijn steeds meer druk leggen op de rentemarge van banken. Rentemarges zijn echter de belangrijkste inkomstenbron voor banken, waardoor zij goed zullen na moeten denken over hun bedrijfsmodel willen zij hun inkomstenniveau behouden. Een mogelijkheid om dit te bereiken is het omlaag brengen van de financieringskosten. De toezichthouder vertelt: “Vooralsnog lijkt het niet waarschijnlijk dat banken bijvoorbeeld negatieve rentes zullen rekenen aan sparende consumenten. Het op peil houden van de rentemarge hangt verder samen met onzekere factoren zoals de mate van concurrentie, de vraag naar nieuwe leningen en de keuze voor behoud van marktaandeel versus winstgevendheid, factoren waarmee de banken rekening dienen te houden bij de beoordeling van hun bedrijfsmodel.”

Verzekeraars
Verzekeraars hebben door de lage rente al langere tijd te maken met aanhoudende druk op hun solvabiliteitsratio’s. “De invoering begin dit jaar van het nieuwe toezichtkader Solvency II zorgt voor een betere weerspiegeling van de ontwikkelingen op de financiële markten in de cijfers van de verzekeraars. Maar door de aanhoudend lage rente op de financiële markten is de in Solvency II gebruikte rente waarmee verplichtingen worden verdisconteerd niet langer realistisch”, aldus DNB. Daarom zet de toezichthouder zich in Europees verband in voor het vinden van een methode die beter rekening houdt met marktomstandigheden voor een realistischer beeld van de verzekeringsmarkt.

Integriteit
Een ander belangrijk onderwerp dat wordt aangeknoopt in de publicatie is integriteit. De Panama Papers, documenten rondom internationale integriteitsschendingen, hebben de financiële wereld wakker geschud en vragen om een verbetering van de integriteit van de financiële sector. Over haar inspanningen op dit gebied vertelt de toezichthouder: “Op het gebied van de integriteitsrisico’s zijn financiële instellingen in 2015 door de toezichthouder aangesproken op hun verantwoordelijkheden. Vervolgonderzoek laat zien dat inmiddels het merendeel over een analyse van deze risico’s beschikt die in opzet voldoende is. Dat betekent echter ook dat nog altijd niet alle instellingen in staat zijn hun integriteitsrisico’s voldoende in beeld te brengen of te beheersen. Voor de slecht scorende instellingen worden toezichtmaatregelen overwogen.”