Vermeend: Klant wordt koning dankzij nieuwe technologie

De Nederlandse financiële sector moet de investeringen in nieuwe technologie snel opvoeren, aldus FinTech-afgezant Willem Vermeend. "We kunnen marktleider klimaatfinanciering worden".

Onze uitgangspositie is goed, zegt Vermeend, internetondernemer en bijzonder hoogleraar Economie 4. “Nederland heeft een goed fiscaal klimaat en een sterke financiële sector, en is toonaangevend op het gebied van pensioenen en accountancy.” Maar volgens hem is er geen seconde te verliezen. Technologische ontwikkelingen gaan in een moordend tempo en de Nederlandse financiële sector ligt bepaald niet voorop als het gaat om digitalisering, kunstmatige intelligentie, big data, robotisering en technologieën als blockchain. Vermeend: “Banken en pensioenfondsen maken veel te weinig gebruik van nieuwe technologieën. Terwijl er mooie kansen liggen. De sector kan technologie inzetten om de klant in alle opzichten centraal te stellen en het vertrouwen terug te winnen. Klanten willen altijd en overal geholpen worden. Ze zoeken naar gemak, aandacht en snelheid. Dankzij technologie kan onze financiële sector zulke dienstverlening op topniveau leveren. Dat is ook interessant voor het buitenland.”

Nederland loopt achter? 
“In de Verenigde Staten zijn de ontwikkelingen op FinTech-gebied al veel verder, maar ook andere Europese landen zoals Duitsland en Groot-Brittannië lopen op ons voor. En Aziatische landen zijn bezig met een inhaalslag. Eigenlijk is de hele wereld onze concurrent. Het tempo moet omhoog.”

Hoe komt het dat we achter lopen? 
“Regelgeving is één oorzaak. In Groot-Brittannië kun je veel sneller een bedrijf opstarten dan in Nederland. Daar kunnen we nog wat van leren. Financiering vormt ook een obstakel. Er zijn genoeg start-ups met goede ideeën. Dat is hartstikke mooi, maar we hebben doorgroeiers nodig. Bedrijven die een idee verder weten te brengen. Zij komen vaak lastig aan voldoende doorgroeifinanciering.”

Dat klinkt niet gunstig voor de ontwikkeling van FinTech in Nederland
“Ik ben hoopvol gestemd. Toezichthouders De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben de handen bijvoorbeeld ineengeslagen. Ze hebben samen een loket geopend waar partijen terechtkunnen met vragen over regelgeving en toezicht. Ze gaan ook in gesprek met de financiële sector en met FinTech-start-ups. Zulke initiatieven kunnen innovatie aanjagen.”

Hoe kunnen gevestigde partijen in de financiële sector het innovatietempo verhogen? 
“Banken en andere financiële instellingen moeten niet alleen gebruik maken van Fintech-bedrijfjes, maar ook zelf in eigen huis innovatieve technologische toepassingen ontwikkelen. Banken die digitalisering en technologie omarmen en creativiteit onder hun personeel stimuleren, hebben de meeste kans van slagen. Dat zie ik keer op keer. In Nederland en daarbuiten. Er wordt te veel nadruk gelegd op het belang van FinTech-start-ups. Het is een misvatting dat grote partijen kennis kunnen inkopen door start-ups over te nemen. Start-ups hebben vaak nog geen klanten en ze hebben een heel andere cultuur. Het is daardoor heel lastig en onverstandig zo’n partij in een bestaande organisatie te integreren. Een betere optie is vormen van samenwerking.”

Dan moeten grote financiële instellingen wel de juiste kennis in huis hebben?
“De sector moet veel meer investeren in het trainen, begeleiden en omscholen van personeel. De financiële wereld verandert. Een heleboel beroepen in de sector gaan op korte termijn verdwijnen door technologie. Onlangs verscheen er weer een onderzoek waaruit bleek dat veel mbo-studenten worden opgeleid voor banen die binnenkort niet meer bestaan. Dat is rampzalig. Ik zie daar ook een rol voor de politiek. Die moet veel meer oog voor onderwijs hebben.

Wordt het tijd dat banken een Chief Technology Officer (CTO) aanstellen?
“Dat wordt formeel gedoe. Het is veel belangrijker dat bestuurders en commissarissen goed op de hoogte zijn van digitalisering en technologische ontwikkelingen. Bestuurders moeten zich ook laten bijscholen. Ik zie dikwijls dat het in de top van het bedrijfsleven ontbreekt aan basale kennis over de mogelijkheden van internet, digitalisering en data-analyse. Op die manier kun je ook niet verwachten dat technologie breed gedragen wordt binnen een organisatie.”

Welke technologieën gaan de grootste impact hebben op de financiële sector? 
“We gaan de komende tijd naast een verdere digitalisering vooral meer horen over blockchain, kunstmatige intelligentie en big data-toepassingen. Nu al wordt kunstmatige intelligentie gebruikt door beleggingsafdelingen, maar de technologie is nog veel breder toepasbaar. Dankzij kunstmatige intelligentie en blockchain kan informatie sneller verwerkt worden en kunnen veel interne processen gestroomlijnd worden. Financiële instellingen kunnen hun klanten in de nabije toekomst 24/7 helpen. Klanten hebben een eigen roboadviseur die het perfecte financieel advies geeft. De klant wordt echt koning.”

De financiële sector is de laatste jaren kleiner geworden. Wat zijn uw verwachtingen voor de toekomst? 
“De krimp is nog niet voorbij. De crisis is misschien achter de rug, maar banken krijgen steeds meer concurrentie van grote namen uit alle hoeken van de wereld. Technologiebedrijven als Google, Apple en Facebook hebben zich een tijd geleden al op de markt voor financiële dienstverlening gestort. In het buitenland werken telecombedrijven en winkelbedrijven aan betaaldiensten. Het zal niet lang duren voordat die spelers hun eerste schreden zetten op de Nederlandse markt.”

Is het tij nog te keren?
“Als de financiële sector de investeringen in FinTech snel opvoert, kan de krimp beperkt blijven. Maar dat is niet genoeg. De sector moet zich inzetten om marktleider voor klimaat financiering te worden. De afspraken die vorig jaar zijn gemaakt op de klimaattop in Parijs vergen duizenden miljarden euro’s aan duurzame investeringen door het bedrijfsleven. Als de Nederlandse financiële sector slim inspeelt op deze financieringsbehoefte met een breed pakket aan innovatieve financieringsvormen kunnen we uitgroeien tot het wereldcentrum voor klimaat financiering.”

Hoe gaan we dat doen?
“We moeten de Nederlandse economie ombouwen tot een groene, slimme economie. Nederland heeft een groot deel van de benodigde kennis al in huis. We hebben belastingadviseurs, accountants en consultants op topniveau. Banken kunnen financiering aanbieden voor de korte en middellange termijn, en pensioenfondsen voor de lange termijn. De financiële sector moet een convenant sluiten met de smart industry (zie kader) waar ondermeer green tech wordt ontwikkeld die bijdraagt aan Co2-arme productieprocessen. Met dit unieke convenant Climate Change Solutions voor de wereld (financiering en technologie) kunnen we ons internationaal presenteren en overal scoren.”

Willem Vermeend
Willem Vermeend is de schakel tussen politiek, toezichthouders, FinTech-start-ups en gevestigde financiële partijen. Willem Vermeend werd begin dit jaar door de ministers van Financiën en Economische Zaken benoemd tot FinTech-afgezant. Hij wil Nederland op de kaart zetten als centrum voor financiële vernieuwing.

Dit bericht is eerder geplaatst in de september editie (Nr. 3) van Bank|Wereld, het kwartaalblad van de Nederlandse Vereniging van Banken