De laatste maanden kent de Exchange Traded Fund markt een enorme uitbreiding met nieuwe fondsen van verschillende fondsaanbieders. Het grootste deel daarvan wordt gelanceerd om institutioneel vermogen aan te trekken. Maar wat zijn Exchange Traded Funds eigenlijk, hoe worden ze toegepast in de institutionele wereld en hoe worden ze verhandeld? De experts van KAS Bank nemen ons mee in de wereld van de groeiende Exchange Traded Fund markt.
Exchange Traded Fund (ETF)
Een Exchange Traded Fund, of ETF, is een beursgenoteerd fonds dat in de meeste gevallen één op één een onderliggende index volgt. Een belangrijk kenmerk is, dat een ETF meestal een passief beleggingsbeleid kent. Het doel van een ETF is immers niet het verslaan maar het volgen van een index. Met een ETF kan een belegger via een gestandaardiseerd product marktrendement behalen. Terwijl dit product al langer door particulieren wordt gebruikt, met name in de Verenigde Staten, richten ETF-aanbieders hun pijlen nu meer en meer op de institutionele markt. Het groeiende aanbod aan verschillende ETF’s door vooral de grote fondshuizen is daar het bewijs van, aldus KAS Bank.
Marktexposure
Institutionele beleggers gebruiken ETF’s voornamelijk voor een tijdelijke marktexposure, bijvoorbeeld bij transitiemanagement of voor ‘equitizen’, het omzetten van geld in een belegging, aldus KAS Bank. Toch kan een ETF ook voor een langdurige investering gebruikt worden als onderdeel van de gehele portefeuille-allocatie. Het doorgaans passieve beleggingsbeleid maakt ETFs aantrekkelijk voor institutionele investeerders. Maar ook voor actiever management biedt het groeiende aanbod ETFs mogelijkheden in de vorm van verschillende ‘intelligente’ indices. Maar ongeacht of een institutionele belegger passief of minder passief belegt, hij moet zich altijd bewust zijn van de verschillende soorten ETF’s alvorens hij een keuze maakt. Naast de kosten dient daarbij ook naar de samenstelling binnen de ETF gekeken worden.
Replicatie
De standaard-ETF wordt samengesteld op basis van volledige replicatie van de benoemde onderliggende index, leggen de experts van de KAS Bank uit. Van volledige replicatie is alleen sprake als de ETF de gekozen index daadwerkelijk één op één volgt en alle fondsen uit de index bevat. Een tweede ETF-vorm is sampling. De ETF volgt de volledige index of volgt delen van meerdere indices. Reden kan bijvoorbeeld zijn dat de onderliggende index een aantal illiquide fondsen bevat die moeilijk te verhandelen zijn. Een derde vorm is het synthetisch repliceren. Daarbij gaat de ETF een of meerdere swaps aan. De feitelijke beleggingen van de ETF kunnen daardoor in geheel andere fondsen plaatsvinden, maar de belegger krijgt wel het rendement van de onderliggende, vooraf vastgestelde index uitgekeerd. Bij deze vorm moet de belegger wel nagaan of hij het gebruik van derivaten heeft opgenomen in zijn beleggingsbeleid.
Risico-indicatoren
Bij het synthetisch repliceren moet ook bedacht worden dat hiermee een bepaald tegenpartijrisico wordt aangegaan. Als de ETF (of zijn beleggingsinstelling) in haar prospectus heeft opgenomen dat zij met derivaten werkt, ontstaat een tegenpartijrisico in de ETF zelf. Ditzelfde risico is aanwezig zodra de ETF haar onderliggende stukken uitleent. Twee andere componenten die bij beleggen in ETF’s van belang zijn, zijn de TER (Total Expense Ratio) en de Tracking Error. De laatste geeft aan in hoeverre de ETF afwijkt van de onderliggende index. Als er geen afwijking is ten opzichte van de onderliggende index, is de tracking error ‘0’. Wijkt de ETF met een x-percentage af van de index in absolute zin, dan verandert de tracking error ook met een x-percentage. Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een tracking error, o.a. door verschillen in het dividendbeleid van de ETF of als de te volgen index wordt samengesteld op basis van sampling, aldus KAS Bank.
Handelswijzen
ETF’s kunnen op verschillende manieren worden verhandeld. Als beursgenoteerd financieel product is de meest logische manier aan- of verkoop via de beurs. De mogelijkheid om orders via de beurs te handelen hangt echter sterk af van de omvang van de order. Kleine orders zijn normaal gesproken geen probleem, maar de liquiditeit voor de grote orders laat soms nog wel eens te wensen over. Momenteel groeit de OTC markt voor ETF’s. Die kunnen op twee manieren buiten de beurs om (OTC) worden ge- of verkocht: (a) tegen risk price en (b) op Net Asset Value. Indien een partij op een zeker moment exposure wil hebben in een ETF, dan kan men gebruik maken van een broker/marketmaker netwerk. De prijsconcurrentie tussen verschillende tegenpartijen onderling zorgt dan voor een optimale prijs op dat moment. Indien een partij niet op de beurs of OTC wil handelen, kan ook tegen de Net Asset Value worden gehandeld. Daarbij geeft een agent-broker de order door aan een zogenoemde ‘Authorized Participant’ (AP). Deze AP creëert dan in opdracht de ETF. Vervolgens wordt een ‘creation’ of ‘redemption’ fee in rekening gebracht, die één op één wordt doorgezet naar de klant. Om deze kosten zo laag mogelijk te houden kunnen meerdere AP’s gevraagd worden tegen welke fee ze deze handeling kunnen verrichten, aldus KAS Bank.
Groeimarkt
ETF’s worden momenteel door institutionele beleggers vooral gebruikt als investeringsproduct voor tijdelijke exposure, aldus KAS Bank. Ondertussen groeit de markt voor nieuwe fondsen gericht op langlopende beleggingen. Of institutionele beleggers dezelfde kant op bewegen als de markt blijft afwachten maar lijkt, gezien de populariteit van ETF’s in de VS, wel waarschijnlijk.