Banken zijn koploper als het gaat om het adopteren van ontwikkelingen in fintech. Zij beschikken over een goede en doordachte strategie om optimaal in te spelen op een snel veranderende wereld. Magazine voor financieel professionals am:web sprak met Ank van Wylick, FinTech Lead bij KPMG. Zij houdt zich al meerdere jaren bezig met trends in fintech en bespreekt de stand van zaken.
De opkomst van kleine en innovatieve bedrijven hebben de financiële sector ruwweg de afgelopen vijf jaar het vuur na aan de schenen gelegd. Vanuit het niets kwamen deze zogeheten fintechs (een samentrekking van ‘financial’ en ‘technology’) in groten getale op en boden zij producten en diensten die in korte tijd erg populair werden onder consumenten. Hoe was het mogelijk dat nieuwe en onbekende spelers iets konden dat grote en bekende banken met veel meer middelen niet konden?
Het succes van fintechs is bovenal te verklaren vanuit hun focus. Consumenten verwachten van banken een uitgebreid - om niet te zeggen volledig - aanbod van producten en diensten. Fintechs kunnen zich naar hartelust storten op één specifiek onderwerp. Vaak zijn ze ook relatief klein, kunnen ze snel schakelen en worden ze niet geremd door tijdrovende processen. Voor de financiële sector stond de opkomst van fintechs symbool voor nieuwe dreigingen, maar ook voor nieuwe kansen. Juist door fintechs op te zoeken, hebben met name banken de laatste jaren veel nieuwe diensten kunnen aanbieden voor hun klanten.
Veel banken geven blijk van een doordachte fintech-strategie. Als we de grote banken er even bijnemen, dan is daar veel aandacht zichtbaar voor fintech. ABN AMRO, ING en Rabobank hebben alledrie fondsen opgericht om te investeren in fintechs. Winst maken op die investeringen is een welkome bijkomstigheid, maar belangrijker nog is de kennis die opeens toegankelijk wordt.
Challengers en enablers
Advieskantoor KPMG deed vorig jaar onderzoek naar de omgang met fintechs onder 160 banken, verzekeraars en vermogensbeheerders uit 36 landen. Daaruit kwam naar voren dat met name banken er het beste van lijken te maken. De verzekeringsmarkt kan echter nog wel wat groeispurten gebruiken, aldus Ank van Wylick, FinTech Lead bij KPMG. Het is vooral belangrijk te kijken naar wat voor soort fintechs er zijn.
“Er zijn twee soorten fintechs”, vertelt Van Wylick. “Je hebt de challengers, die willen je aanvallen. En je hebt de zogenaamde enablers, die willen je juist helpen. Knab en bunq zijn voorbeelden van challengers, die proberen nieuwe klanten te winnen en te bewerken. In de verzekeringswereld heb je vooral allerlei partijen die je willen helpen, de enablers dus. Partijen die bijvoorbeeld actuarieel heel sterk zijn en daardoor betere pricing-modellen bieden. Dat zijn heel interessante partijen voor verzekeraars.”
Inhaalslag
Van Wylick geeft aan vooral gecharmeerd te zijn van de ontwikkelingen in Duitsland en Engeland. Berlijn wordt na Londen beschouwd als tweede start-uphoofdstad van Europa. “Ik denk dat het sterk te maken heeft met de grootte van die landen”, antwoordt Van Wylick op de vraag hoe het komt dat fintechs zich in die landen sneller ontwikkelen. “Als we in Nederland een nieuw product op de markt brengen, zijn we al blij als we het aan 100.000 klanten kunnen verkopen.” In 2017 kende het Nederlandse fintech-landschap echter een formidabele groei. Er kwamen meer dan honderd nieuwe bedrijven bij, iets wat resulteerde in de indrukwekkende kleurenwaaier van Holland FinTech.
Het is duidelijk zichtbaar dat het leeuwendeel van de fintechs actief is op het gebied van betalen en financieren. Slechts een klein taartpuntje is actief in het veldje ‘Insurance’, in jargon wordt hiervoor de term ‘InsurTech’ gebruikt. Juist daar is echter veel te halen, omdat verzekeraars (de meerwaarde van) fintechs nog maar net ontdekt lijken te hebben.
Nieuwe fase breekt aan
Volgens Van Wylick gaan de fintech-ontwikkelingen inmiddels een nieuwe fase in: “De eerste fase was die van vier, vijf jaar geleden toen de banken de fintechs naar zich toe begonnen te trekken. Bij de verzekeraars zie je nu heel langzaam wat bewegingen ontstaan in die richting. Bij banken zie je nu in de nieuwe fase dat ze grote fondsen hebben en dus ook grotere partijen opkopen. En wat de laatste tijd ook zichtbaar wordt, is dat fintechs elkaar aan het opkopen zijn of gaan samenwerken; ze consolideren. Dat is ook nieuw.” Ze voorspelt dat de opmars van de fintechs nu echt begint. “Als een paar van die grotere fintechs zo doorgaan, dan kan het hard gaan.”
Het mag dan wat traag gaan op de Nederlandse markt, maar dat fintechs ook deze markt gaan beïnvloeden, staat voor Van Wylick vast. “Het zal vooral de verzekeraars treffen. Dat was twee jaar geleden al te lezen in een rapport van The World Economic Forum. Het zal ze in elk onderdeel van de waardeketen raken. Er komen partijen die bijvoorbeeld goed zijn in het verbeteren van klantcontact, op het gebied van pricing, op het gebied van het verbeteren van de polisadministratie, kortom elk onderdeel zal het beïnvloeden.”
Van Wylick geeft aan dat voor verzekeraars verschillende manieren bestaan om in te spelen op de opkomst van fintechs. Ze verdeelt deze onder in drie categorieën. Opkopen en absorberen (1), samenwerken (2) en vanuit de eigen organisatie nieuwe concepten ontwikkelen middels een ‘accelerator’ (3).
Van Wylick: “Je ziet dat Nederlandse verzekeraars zich nu vooral richten op accelerators, zoals Vivat nu doet met het Vivat Innovation Center (Vince) dat deel uitmaakt van de start-up community B.Amsterdam. Als je je richt op samenwerkingen moet je op bestuursniveau awareness creëren omdat je al die samenwerkingsverbanden straks moet managen. Partnerships lijken misschien makkelijk, maar wat als je er straks honderd hebt? Ik denk dat de meeste Nederlandse verzekeraars die strategie en het belang daarvan nog niet heel scherp hebben.”
Infrastructurele uitdagingen voor verzekeraars
De grootste uitdagingen die verzekeraars de komende jaren gaan tegenkomen, zullen infrastructureel van aard zijn. Dat hangt samen met de invoering van PSD2. Door de nieuwe regelgeving van PSD2 zijn zowel banken als verzekeraars verplicht om derden (bijvoorbeeld externe softwareontwikkelaars) toegang te geven tot interne diensten, klantgegevens, softwarecode en noem het maar op. Van Wylick: “Wat er straks aan zit te komen is het belang van API: Application Programming Interface. Dat is een soort digitale stekkerdoos die externe diensten of ontwikkelaars toegang kan verschaffen tot interne diensten, algoritmes, devices of informatiebronnen. We zijn van het omnichannelperspectief naar het mobile first-perspectief gegaan en nu gaan we naar API-first.”
Volgens Van Wylick wordt het optimaliseren van de connectiviteit tussen systemen en software “een uitdaging voor verzekeraars omdat ze veelal nog met verouderde of aan elkaar geknoopte systemen werken. Voor die verzekeraars wordt het heel belangrijk om fintechs te vinden die die systemen kunnen upgraden. Deze fintechs zullen ervoor zorgen dat die ‘stekkers’ straks goed gaan werken. Hier zie je ook de toegevoegde waarde van fintechs op alle onderdelen van de waardeketen. Banken zijn al begonnen met die API-strategie. Ik hoorde laatst Fidor Bank, een Duitse challengerbank, spreken op een fintech-congres in Singapore; die richten zich hier nu op.”