Bankensector
De Nederlandse bankensector is sinds de financiële crisis in 2008 met een ongekend veranderproces bezig. Om de sector stabieler en weerbaarder te maken zijn diverse maatregelen genomen, waaronder het versterken van kapitaalbuffers, de invoering van een bonusplafond en het Europese toezicht op de grote systeembanken. Deze maatregelen zijn bedoeld om overheidsingrijpen – zoals dat bij SNS, ABN AMRO, AEGON en ING is gebeurd – in te toekomst te voorkomen. Inmiddels hebben Nederlandse banken hun kapitaabuffersl substantieel verhoogd en lopen daarmee voor op Europese afspraken.
Naast de aanscherping van wet- en regelgeving heeft de bankensector te maken met een toename van het aantal nieuwe toetreders zoals FinTech- en BigTech-bedrijven. Nieuwe spelers en bestaande banken ontwikkelen - al dan niet in gezamenlijkheid - innovatieve business modellen met nieuwe (technologische) toepassingen voor klanten. Klanten regelen hun bankzaken steeds meer met hun smartphone, nieuwe betaaloplossingen maken het onderling overmaken van geld eenvoudiger, contactloos betalen is sterk in opkomst, kunstmatige intelligente creëert een nieuw soort financieel adviseur en steeds meer ondernemers halen (een deel van) hun financiering op via crowdfunding. Dit zijn enkele voorbeelden van innovaties die de bancaire sector fundamenteel doet veranderen.
Ondanks de toename van het aantal nieuwe spelers is de Nederlandse bankensector nog altijd sterk geconsenteerd. De vijf grootste banken – ING, Rabobank, ABN AMRO, BNG Bank en NWB Bank – hebben gezamenlijk meer dan 90% van de totale assets in hun bezit. Deze sterke marktconcentratie is in belangrijke mate het resultaat van de fusies die eind jaren tachtig, begin jaren negentig plaatsvonden. Om de concurrentie in de Nederlandse bankensector te bevorderen worden de drempels voor toetreding verlaagd. Zo is het verkrijgen van een bankvergunning eenvoudiger geworden en is er in wet- en regelgeving meer ruimte gemaakt voor alternatieve kredietverlening zoals crowdfunding en kredietunies.
De afgelopen jaren hebben banken zelf op veel terreinen stappen gezet. Sinds de crisis in 2008 zijn Nederlandse banken kleiner geworden en focussen zij zich meer op Nederland als thuismarkt. Om klanten beter te bedienen en tegelijkertijd het kostenniveau omlaag te brengen zijn banken bezig met een grote digitaliseringsslag. Dit heeft grote gevolgen voor het aantal bankmedewerkers. Bij de grote banken zijn sinds 2011 tienduizenden banen verdwenen en het einde hiervan is nog niet in zicht. Tegelijkertijd zien we een toenemende vraag naar competenties op het gebied van IT, risk en compliance, data analytics en cybersercurity.
