Er bestaat helaas nog steeds een financieringskloof als het gaat om leningen voor het midden- en kleinbedrijf. Ondanks het feit dat deze groep zo’n 99 procent van de Europese bedrijven omvat, en daarmee de ruggengraat van de economie vormt, blijft het MKB ondergefinancierd met vele miljarden euro’s. Recent onderzoek schatte het tekort, alleen al in de EU, op ongeveer 400 miljard euro. Deze gigantische onderfinanciering ondermijnt de groei van deze bedrijven.
Deze situatie wordt alleen maar verergerd door de ‘leenkloof’ die het Europese MKB de afgelopen tien jaar in zijn greep hield. Het is voor deze bedrijven erg lastig om leningen tussen €50.000 en een miljoen te verkrijgen. Dit zijn bedragen die reële en duurzame groei mogelijk maken, en niet alleen maar zorgen voor een gestage omzetstijging.
Voor dit type leningen is doorgaans een of ander onderpand nodig zoals ook de oudheid ons leert, toen lenen tegen onderpand de normaalste zaak van de wereld was. Het is simpelweg de beste en meest directe manier voor kredietverstrekkers om zichzelf te beschermen en wederzijdse investeringen tussen verstrekker en klant te garanderen. CapitalBox biedt nu nog leningen zonder onderpand aan tot 350k maar vanaf volgend jaar gaan we financieringen aanbieden van 350k - 1M met onderpand.
De aard van de sector
Alternatieve financiering stond niet vooraan om het lenen tegen onderpand te omarmen. Het is geen kritiek, maar in feite geeft het aan dat het begrijpelijk is vanwege de aard van de sector. De MKB-bedrijven waar deze vorm van financieren groeit, beschikt gewoon over minder onderpand dan gevestigde bedrijven. Daarbij zijn alternatieve financierders standaard kleiner dan grote bankinstellingen, wat met zich meebrengt dat ze minder puur kapitaal beschikbaar hebben om uit te lenen.
Het vermijden van risico door alternatieve financiering was op dit specifieke terrein ooit realistisch, maar is tegenwoordig té voorzichtig, wat ook duidelijk werd door de pandemie. In plaats van vertraging van belangrijke innovatie, heeft deze geleid tot een ‘boom’ van startups en andere ondernemersactiviteiten in Europa en de VS. Hiermee groeide de vraag naar een andere vorm van lenen die nodig is om aan deze groei te voldoen, en de financieringskloof steeg mee.
De juiste gelegenheid op het juiste moment
Hoe je er ook tegenaan kunt kijken, het biedt voor de alternatieve financiering nu de juiste gelegenheid op het juiste moment. Het omarmen en innoveren van lenen met onderpand bevordert samen met onze MKB-klanten de wederzijdse groei. Daarbij zal deze groei veel verder (moeten) gaan dan de individuele kredietverstrekkers en bedrijven.
Er zal geen echte groei plaatsvinden bij zowel verstrekker als klant, als de beschikbare leningen maximaal €50.000 bedragen. De enige realistische manier om echt vooruit te komen is door ‘groter’ te denken. Dat betekent groter lenen, en de beste en veiligste manier om dat te doen is door middel van onderpand. Vandaar dat wij nu ook onze financieringen uitbreiden naar €1 miljoen. Het financieringstekort aanpakken is een zeldzame kans voor alternatieve financiering. Het combineren van ‘old-school’ lenen tegen onderpand en betekenisvolle innovatie, waartoe deze sector in staat is, is een voor de hand liggende oplossing.
Betekenisvolle innovatie door AI en Machine Learning
Maar hoe ziet betekenisvolle innovatie eruit? Om te beginnen is er natuurlijk het juiste gebruik van AI en Machine Learning (ML). Dit zijn inmiddels onmisbare instrumenten bij het beoordelen van kredietaanvragen en voorgestelde onderpanden. Het gebruik wordt in de financiële dienstverlening in het algemeen steeds meer omarmd, maar alternatieve financiële instellingen in het bijzonder zijn er klaar voor om deze instrumenten snel en efficiënt toe te passen. Dit in tegenstelling tot traditionele instellingen die door de omvang en complexiteit van hun activiteiten worden afgeremd.
Twee voordelen
Het voordeel dat de alternatieve financiële sector op dit terrein heeft, is tweeledig. De eerste is technische wendbaarheid; alternatieve financiële instellingen kunnen AI- en ML-processen sneller adopteren en aanpassen met betrekking tot de behoeften van hun klanten en de markt als geheel. Grote instellingen bewegen doorgaans traag, wat zeker niet het geval is bij alternatieve financiering.
Het tweede voordeel is het menselijk element dat belangrijk is bij alternatieve financiering. Automatisering op basisniveau zorgt ervoor dat kredietverstrekkers van deze financieringsvorm meer waardevolle tijd kunnen besteden aan hoogwaardige leningen. ML kijkt daarnaast verder dan de ‘credit score’, wat van belang is wanneer je werkt met eigenaren van kleine bedrijven die al dan niet beschikken over een behoorlijk krediet.
Hoewel traditionele instellingen op het eerste gezicht over meer data beschikken om AI-programma’s te voeden en te trainen, zegt het hebben van enorme hoeveelheden data niet alles. Ook hier hebben traditionele instellingen vaak een lacune. Zij missen veelal specifieke gegevens die relevant zijn voor het MKB en dit type kredietverlening.
Complicaties kunnen er ook zijn. Er waren bijvoorbeeld al problemen rond AI-financieringsplatforms van enkele grote banken zoals het kopiëren van vooroordelen over ras en geslacht die werden verkregen uit hun data. Pure databerekeningen houden vaak ook geen rekening met verrassende wendingen binnen een branche. Een concreet voorbeeld is reizen en luchtvaart, dat weer helemaal terug is op het peil van voor corona, als een stuk ‘wraakreizen’ na de korte inzinking vanwege de pandemie.
Er is eenvoudigweg menselijk inzicht nodig om te begrijpen dat een MKB-bedrijf, dat in de reisindustrie zijn geld verdient, geen slechte investering hoeft te zijn omdat de gegevens nou eenmaal uitwijzen dat er een inzinking in de recente geschiedenis in de reissector was.
De grote financieringskloof dichten
De conclusie kan haast niet anders zijn dat, voor de Europese, en ook voor de Nederlandse markt - die tot voor kort nog het slechtste jongetje van de klas was met een tekort aan bancair krediet van 22% van het bbp-, de alternatieve financiering het lenen met onderpand en bijbehorende producten moet omarmen en vernieuwen om de uitdagingen waarmee traditionele instellingen te maken hebben te vermijden, en zodoende te kunnen groeien.
Op deze manier kan de grote financieringskloof met betrekking tot het MKB in Europa en Nederland overbrugd worden. Ook kan het gat ten aanzien van leningen dat de individuele en collectieve groei belemmert er mee gedicht worden. Het is de enige weg naar voren als de alternatieve financiering ten minste zijn toekomst wil ondersteunen en daarmee de toekomst van bedrijven die de Nederlandse en Europese economieën vooruit helpen.
Een artikel van Sicco Goede, Country Manager Nederland bij CapitalBox.