De leefbaarheid in grotere steden is vaak minder gunstig dan in kleinere woonplaatsen. Sociale samenhang, overlast, een gevoel van veiligheid en de staat van de woningvoorraad spelen hierbij een rol. Dat blijkt uit het rapport ‘Geluk in een klein hoekje’ van RegioBank.
Het onderzoek geeft inzicht in de leefbaarheid van woonplaatsen met een focus op kleinere plaatsen tussen de 7.000 en 23.000 inwoners. Dit jaar is er voor het eerst ook gekeken naar het aantal ontmoetingsplekken.
Het onderzoek, dat nu voor de tweede keer is uitgevoerd, vond plaats te midden van groeiende zorgen over de leefbaarheid buiten de grote steden. De bevindingen tonen de regionale verschillen en de mogelijke effecten van verdwijnende voorzieningen op de leefbaarheid van kleinere woonplaatsen.
Uit het rapport blijkt dat de leefbaarheid in kleinere woonplaatsen iets gunstiger is dan in grotere steden. Dit geldt voor vier van de vijf dimensies van leefbaarheid: er is minder overlast en een lager gevoel van onveiligheid, een hogere sociale samenhang en een gemiddeld gunstigere woningvoorraad.
Ontmoetingsplekken
Daarnaast is het aantal ontmoetingsplekken per inwoner hoger in kleinere woonplaatsen. Landelijk gezien zijn de meeste ontmoetingsplekken per inwoner te vinden in het noorden van Nederland en in Zeeland.
Voorbeelden van ontmoetingsplekken zijn dorpshuizen en andere multifunctionele accommodaties, plekken om te sporten, samen activiteiten te ontplooien, voorstellingen bij te wonen, een boek te halen of gewoon gezellig wat te drinken.
Maar waarom zijn dit soort plekken nou eigenlijk belangrijk? Noraly King, leefbaarheidsexpert bij RegioBank, benadrukt: “Een buurtzame plaats is een woonplaats waar het fijn is om te wonen, te werken en te leven. Ontmoetingsplekken bevorderen de leefbaarheid van kleinere woonplaatsen, doordat ze een cruciale rol spelen in de sociale verbondenheid, het uitwisselen van informatie, het vieren van cultuur en het stimuleren van de lokale economie.”
De bank wil zich kenmerken als toegankelijk en betrokken bij de regio. “Daarom steunen zelfstandig adviseurs van RegioBank, samen met buurtbewoners en verenigingen en stichtingen, lokale projecten die voor verbinding zorgen”, zegt King. “Zoals het opzetten en in stand houden van ontmoetingsplekken. Ook uit dit onderzoek blijkt maar weer hoe belangrijk het is: ontmoetingsplekken vergroten de buurtzaamheid.”
Ranglijsten
Het onderzoek heeft ranglijsten gemaakt van alle kleinere woonplaatsen in Nederland, gebaseerd op leefbaarheid. De top drie met de hoogste score in leefbaarheid in 2022 zijn Laren, Bergen (NH) en Santpoort-Noord. De laagste scores in 2022 gingen naar Rozenburg, Delfzijl en Werkendam. De grootste verbeteringen in leefbaarheid tussen 2014 en 2022 zijn te zien in Oost-Souburg, Hoensbroek en Zundert.