De zelfstandig hypotheekadviseur is in 2015 het belangrijkste kanaal gebleken voor hypotheekadvies. Dat blijkt uit de AFM Consumentenmonitor, uitgevoerd door marktonderzoeksbureau GfK. Vier op de tien consumenten geeft aan zijn of haar hypotheek te hebben gesloten bij een zelfstandig adviseur, en ongeveer evenveel consumenten voerden een adviesgesprek met een adviseur. Daarna zijn banken en hypotheekketens de belangrijkste kanalen.
Ieder halfjaar laat de AFM, de Autoriteit Financiële Markten, de zogenaamde AFM Consumentenmonitor uitvoeren. De monitor is een onderzoek onder consumenten dat wordt uitgevoerd door marktonderzoeksbureau GfK. In de laatste editie ondervroeg GfK ruim 450 Nederlandse consumenten die het afgelopen halfjaar een hypotheek hebben gesloten, of overgesloten. Met het onderzoek krijgt de AFM inzicht in de belangrijkste trends in de hypotheekmarkt – inzicht dat de toezichthouder kan benutten bij het overzien en controleren van dit onderdeel van de financiële markt.
Oriëntatie
De belangrijkste manieren waarop consumenten zich volgens het onderzoek hebben georiënteerd op de hypotheekmarkt zijn persoonlijke adviesgesprekken, online bronnen en vergelijkingssites op internet. Het persoonlijk adviesgesprek is veruit het populairst, maar liefst 90% geeft aan tenminste een adviesgesprek te hebben gehad. Internet wordt door 38% van de hypotheeksluiters benut, en vergelijkingssites door 18%. Andere kanalen worden veel minder benut, zoals schriftelijk (7%) en telefonisch (8%). Minder dan 2% blijkt zonder advies – execution only – een hypotheek te hebben afgesloten.
De adviesgesprekken voerden consumenten in 2015 het vaakst met een hypotheekadviseur, blijkt uit het onderzoek. In het najaar benaderde 42% een zelfstandig hypotheekadviseur, tegenover 35% die naar de bank stapte voor advies. In het voorjaar en ook in de twee edities van 2014 koos men net iets vaker voor een bankmedewerker of adviseur in dienst van een bank om advies te vragen. Adviseurs die werken bij hypotheekwinkels komen veelal op de derde plek, in 2015 met een percentage van 27%.
Het ontvangen advies heeft de consumenten gemiddeld €1.900 gekost. 40% weet echter niet meer hoeveel hij of zij betaald heeft, of wil dit liever niet invullen. Het gemiddelde tarief van de zelfstandig adviseurs in ons land ligt op €2.100 volgens de AFM. De twee bedragen lijken steeds dichterbij elkaar te komen.
Hypotheek sluiten
Ook bij het sluiten van een hypotheek werd in het najaar van 2015 het meest gedaan via een zelfstandig adviseur. 39% sloot zijn of haar hypotheek bij een adviseur, terwijl 33% dit door de bank liet doen. In het voorjaar van 2015 waren de rollen nog omgekeerd en kozen consumenten vaker voor een bank. Hypotheekwinkels staan ook hier steevast op de derde plek, met percentages tussen de 18% en 27%.
Wijze van betaling relatief onbekend
Ondanks dat sinds 2013 het provisieverbod van kracht is, is nog steeds een kwart van de hypotheeksluiters niet op de hoogte van de manieren waarop adviseurs betaald worden. Een deel denkt dat dit via provisie gebeurd, of gratis is. 59% van de consumenten weet wel te vertellen dat zij een vast bedrag hebben betaald voor het ontvangen advies. Een jaarlijkse uitvraag van de AFM laat zien dat 70% van de adviseurs een vast bedrag hanteert, en een kwart zowel vaste bedragen als uurtarieven. De rest heeft alleen uurtarieven.