Nu Prinsjesdag nadert lekken steeds meer kabinetsplannen uit. Als het aan het kabinet ligt worden Nederlandse hypotheken verhandelbaar voor grote beleggers en garandeert het kabinet de waarde van de belegging. Doordat banken op deze manier een deel van hun financieringslast afstoten wordt hun balans sterker, krijgen ze meer lucht in hun financiering en zou de hypotheekrente kunnen dalen.
De totale hypotheekportefeuille bij banken bedraagt circa €600 miljard. Het Nationaal Hypotheek Instituut (NHI), zoals het instituut naar verluidt gaat heten, moet voor enkele tientallen miljarden euro’s hypotheken van banken overnemen. Het moet worden gefinancierd door pensioenfondsen, met garanties van de Staat. Het gaat om hypotheken tot €290.000 die nu onder de zogenoemde Nationale Hypotheekgarantie, NHG, vallen. Hiervoor staat de overheid al garant.
Rabobank-topman Piet Moerland hintte vorig jaar al op een dergelijke oplossing voor de hypotheekmarkt, waarbij banken en pensioenfondsen de handen ineen zouden moeten slaan. Het plan werd uiteindelijke gelanceerd door werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes om de banken aan nieuw kapitaal te helpen. Het plan is tevens in overeenstemming met de aanbevelingen van de Commissie Wijfels. Om de stabiliteit en de dienstbaarheid van de Nederlandse bankensector te vergroten moet de hypotheekportefeuille van banken worden verkleind, aldus de commissie.
De afgelopen maanden is naarstig overlegd tussen banken, verzekeraars, pensioenfondsen en kabinet over de ‘nationale hypotheekbank'. Het kabinet hikte lang aan tegen de garantie van de verhandelde hypotheken. Naar verluidt zou het Ministerie van Financiën vooral moeite gehad hebben met het verlenen van een staatsgarantie op de hypotheken. Bij aflossingsproblemen wordt het risico namelijk afgewenteld op de staat. Hiervoor schijnt nu een formule te zijn gevonden die de Nederlandse overheid niet extra kwetsbaar maakt en de verhandelbaarheid niet belemmerd.
Na een half jaar praten en onderhandelen zijn banken, verzekeraars, pensioenfondsen en het kabinet het zo goed als eens geworden. Als het aan het kabinet ligt komt er binnenkort dan ook een nationale hypotheekbank. Het kabinet wil het plan met Prinsjesdag presenteren.