De afgelopen tien jaar is de markt voor retail banking binnen opkomende economieën fors gegroeid, met een gemiddelde samengestelde groei (CAGR) van 18%. De marktdynamiek wordt echter steeds uitdagender doordat concurrentie steeds meer in de marges snijdt en de focus naar een geavanceerder productaanbod verschuift. Tot 2020 wordt in de twaalf belangrijkste opkomende economieën nog steeds een solide omzetgroei verwacht van $450 miljard.
In een nieuw rapport van management consultancybureau Oliver Wyman is de ontwikkeling van de retail bankingsector in opkomende economieën in kaart gebracht. In het onderzoek is gekeken naar de twaalf belangrijkste opkomende landen – de EM12 – bestaande uit Thailand (TH), Indonesië (ID), Colombia (CO), Mexico (MX), Turkije (TK), India (IN), Maleisië (MY), Brazilië (BR), China (CN), Chili (CL), Saoedi Arabië (SA) en Zuid-Afrika (ZA). Samen nemen zij 80% van de totale omzet van opkomende economieën voor hun rekening en zijn zij goed voor twee derde van de wereldwijde omzetgroei in retail banking van de afgelopen vijf jaar.
Gekeken naar het aandeel van de bevolking dat over een bankrekening beschikt, is er een duidelijk verschil zichtbaar tussen de kleinste economieën, opkomende economieën, bijna volwassen markten en de meest geavanceerde economieën. Terwijl in de kleinste economieën (qua inkomen) financiële dienstverlening alleen toegankelijk is voor een kleine groep rijke inwoners, neemt in opkomende economieën de dekking ten aanzien van consumenten met een relatief laag risicoprofiel in hoog tempo toe, naar een aandeel van gemiddeld 54%. In de opkomende markten die bijna volwassen zijn – waar het BBP per hoofd een hoogte bereikt van $10.000 tot $25.000 – stijgt het percentage inwoners boven de 15 met een bankrekening verder, naar gemiddeld 68%, terwijl in de meest volwassen markten gemiddeld 96% van de bevolking een bankrekening heeft.
Naarmate de markt voor retail banking meer volwassen wordt, blijken ook de netto rentemarges (‘net interest margins’ – NIM) te dalen. De dalende marges zijn volgens Oliver Wyman onder meer het gevolg van een vergrote marktefficiëntie en een toename van de concurrentie in de markt. Waar opkomende economieën in het onderzoek een gemiddelde NIM van 9% hebben, daalt dit percentage bij bijna volwassen markten naar een gemiddelde van 6%. Tussen de landen zijn de verschillen echter groot met een NIM van 18% in Mexico en een NIM van 3% in China, terwijl beide landen als opkomende markten gelden. De onderzoekers zien dat naarmate de rentemarges dalen er een groter deel van de omzet wordt gehaald uit fee-inkomsten uit bijvoorbeeld adviesdiensten.
In de komende vijf jaar zal de omzet van retail banking in de EM12 naar verwachting met $450 miljard stijgen. De stijging is onder meer het gevolg van de groei van het aantal huishoudens dat bancaire diensten afneemt, naar in totaal circa 250 miljoen. Deze groei komt doordat er steeds meer mensen tot de middenklasse gaan behoren en steeds minder mensen onder de armoedegrens leven. Zo zal tot 2020 de middenklasse – met een jaarinkomen van tussen de $10.000 en $35.000 – in China met 10% toenemen. In India daalt naar verwachting de komende vijf jaar het percentage ‘arme’ inwoners – met minder dan $3.000 per jaar – van 36% naar 19%.
Omzetpotentie
Volgens de analyse van het consultancybureau is de afgelopen tien jaar de omzet van retail banken in de EM12 met gemiddeld 18% (CAGR) per jaar toegenomen. De groei werd onder meer veroorzaakt door de inkomensgroei van huishoudens en verbeterde macro-economische omstandigheden. De afgelopen vijf jaar daalde het gemiddelde echter naar 14% per jaar, onder meer door vertraging van de economische groei in een aantal grote markten, een toename van de volatiliteit in de valutamarkten en andere economische factoren.
Voor de komende vijf jaar wordt een gemiddelde omzetgroei verwacht van 9% per jaar, uitgaande van een toekomstbeeld waarin veel van de markten relatief ver blijven verwijderd van volledige volwassenheid. Vooral in China wordt een vertraging verwacht, hoewel de omzet hierna nog steeds met dubbele cijfers zal groeien. De omzetgroei van retail banken in Mexico daalt daarentegen van 13% in de afgelopen vijf jaar naar ongeveer 5% jaar de komende vijf jaar. De retail banking sector in Turkije zal naar verwachting de komende vijf jaar de meeste omzetgroei vertonen, gesterkt door een groei van de hogere middenklasse in het land.
“De manier waarop retail banking in de EM12 groeit, ondergaat een ingrijpende verandering”, zegt Michael Wagner, Partner bij Oliver Wyman. “Met lagere groeiratio’s zullen de banken samenhangende strategieën voor de lange termijn nodig hebben om hun groei te versnellen en zich duidelijk te onderscheiden als winnaars ten opzichte van de achterblijvers in de markt.”