Financiële educatie - zoals de jaarlijkse gastlessen van bankmedewerkers in het basisonderwijs - hebben een positief effect op het leren omgaan met geld. Dit stelt Gerjoke Wilmink - directeur Nibud - op basis van eigen onderzoek. In een column in BankWereld gaat Wilmink in op het positieve effect van financiële educatie en de bijdrage van Nederlandse banken hieraan.
Gerjoke Wilmink: "Jong geleerd is oud gedaan. Dat gaat ook op voor geldzaken. Uit onze onderzoeken blijkt steeds weer dat mensen die vroeger niet of nauwelijks een ‘financiële opvoeding’ hebben gehad een veel grotere kans hebben op betalingsproblemen. Ouders zijn de eerst verantwoordelijken als het om opvoeding gaat, ook de financiële. Maar ze kunnen daarbij heel goed de hulp van het onderwijs gebruiken. Alleen… financiële educatie zit nog niet in ons onderwijscurriculum en in de praktijk vinden leerkrachten het een lastig onderwerp om te behandelen."
"Hoe goed is het daarom dat bankmedewerkers elk jaar weer tijdens de Week van het Geld honderden gastlessen geven aan leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs! Zij gaan met het spel ‘Cash Quiz’ op pad, een initiatief van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB)".
Maar wat doet zo’n gastles nou precies? Steken leerlingen daar wel wat van op? De NVB heeft daarom het Nibud gevraagd onderzoek te doen naar het effect van de gastlessen. Onlangs concludeerde de WRR dat er nauwelijks wetenschappelijk bewijs is dat financiële educatie werkt. Er is wel onderzoek gedaan, maar vaak zonder een onmisbare controlegroep. Het Nibud heeft dat nu wel gedaan.
De uitkomsten zijn erg mooi: de vooruitgang die de leerlingen boeken die een gastles hebben gehad gaat van een rapportcijfer 6 naar een 7,1. Bij kinderen die de gastles niet kregen, stijgt het rapportcijfer ook, maar significant minder. Door een controlegroep aan het onderzoek toe te voegen, kun je uitsluiten dat een positief effect van financiële educatie veroorzaakt wordt doordat de leerlingen bijvoorbeeld een vragenlijst over geld hebben moeten invullen.
Wat ook een mooie uitkomst van het onderzoek is, is dat 9 van de 10 leerlingen de gastles leuk vinden. "Dat zegt weliswaar niets over de vooruitgang, maar het laat wel zien dat het een onderwerp is dat ze interesseert. En natuurlijk dat het een leuke les(vorm) is! Ik vind het geweldig dat banken dit doen. De lessen worden gegeven aan kinderen op een moment dat ze steeds meer financiële verantwoordelijkheid krijgen en bewustwording noodzakelijk is."
Die bewustwording blijft belangrijk. Ook bij volwassenen. "Hoeveel kleine en grote uitgaven doe je op een dag? En wat zijn de gevolgen daarvan op langere termijn? Veel uitgaven doen we zonder er echt bij stil te staan. In oktober is het Nibud daarom met de campagne ‘PortemoJA, PortemonNEE’ gestart waarmee we ‘grote mensen’ bewust maken van hoe ze met hun geldzaken omgaan. Zonder de banken was die campagne er niet geweest."
Dit bericht is eerder geplaatst in de december editie (Nr. 4) van Bank|Wereld, het kwartaalblad van de Nederlandse Vereniging van Banken