Huurders en huiseigenaren moeten evenveel belasting betalen. Huiseigenaren profiteren nu teveel van belastingvoordelen, met de hypotheekrenteaftrek als symbool. Dat stelt Klaas Knot van DNB. Het stimuleert mensen teveel om zich in de schulden te steken en het beïnvloedt de economie te veel. Experts uit de hypotheekbranche zijn het niet eens met Knot. Volgens hen is aandeel tophypotheken relatief klein en wordt er veel afgelost. Bovendien krijgen starters dan nog meer moeite om een huis te kopen.
Klaas Knot staat bekend als uitgesproken tegenstander van de hypotheekrenteaftrek in de huidige vorm. Op regelmatige basis ageert de topman van De Nederlandsche Bank (DNB) tegen deze belastingmaatregel die woningeigenaren bevoordeelt. Onlangs was Klaas Knot te gast in Litouwen, bij de centrale bank in hoofdstad Vilnius. Persbureau Bloomberg meldt dat hij daar kritiek uitte op de Nederlandse hypotheekaftrek.
Eind vorig jaar noemde Knot de hypotheekrenteaftrek al eens een maatregel die ‘niet meer van deze tijd’ is. De centrale bankier prijst wel de stappen die de Nederlandse regering momenteel neemt, met een afbouw van drie procentpunt per jaar. Knot hoopt dat een volgend kabinet deze trend zal voortzetten. Ook ijverde hij vorig jaar al voor een lagere loan-to-value ratio van 90%, die is nu nog 100%.
In Vilnius stelde Knot volgens Bloomberg dat de hypotheekrenteaftrek de economie te veel beïnvloedt. De huizenmarkt is namelijk beweeglijk en zorgt als gevolg voor schommelingen in de economie. „Naar mijn mening dragen belastingsystemen bij aan deze cyclus, doordat het wordt gestimuleerd om je in de schulden te steken en mensen eerder in huizen zullen investeren dan in iets anders”, zei Knot. “Vanuit een fiscaal perspectief geloof ik dan ook dat landen moeten streven naar een belastingsysteem dat neutraal tegenover het hebben van een koopwoning staat.”
Neutraal in plaats van stimuleren
"De huidige belastingsystemen verkiezen hogere schulden of investeringen in huizen boven andere investeringen", zegt Knot. "De impact van de volatiele huizenmarkt op de financiële en macro-economische stabiliteit is daardoor behoorlijk.” Knot zou graag zien dat overheden - niet alleen de Nederlandse - woningbezit als ‘neutraal’ gaan beoordelen in plaats van huizenbezit stimuleren.
Het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek zal evenwel op weinig steun van de gemiddelde Nederlandse huizenbezitter kunnen rekenen. Voor menigeen is de aftrek net dat extraatje dat nodig is om de maand rond te krijgen, of een fijn extraatje ergens in het volgende jaar. Het is evident dat zij voor eigen parochie preken als ze niet willen dat er verder aan de hypotheekrenteaftrek gesleuteld wordt. Het raakt hen immers recht in de portemonnee. Ook hypotheekprofessionals zijn echter tegen. Zij stellen dat het aandeel tophypotheken relatief laag ligt en dat er veel wordt afgelost. Daarbij staan Nederlandse hypotheekhouders bekend om een hoge betaalmoraal. Een extra punt van kritiek is dat het op die manier nog lastiger wordt voor starters om een woning te kunnen kopen, terwijl ze nu al vaak buiten de boot vallen.