Nederlandse banken zijn overwegend positief over de oprichting van het zogeheten Warmtefonds, een fonds om huiseigenaren die willen verduurzamen maar dat niet zonder meer kunnen te ondersteunen. Wel leven er nog twijfels over de hypothecaire dekking van het fonds. Dat kan het lastig maken om over te sluiten naar een andere aanbieder. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) stelt daarom dat de leningen beter zonder hypothecaire dekking verstrekt kunnen worden.
Veel huiseigenaren staan voor verduurzaming van hun woning, tenminste ergens in de komende twintig tot dertig jaar. Verduurzaming heeft voordelen voor het terugdringen van het gebruik van fossiele grondstoffen en leidt in principe tot lagere maandlasten voor energie. Maar verduurzamende maatregelen vragen wel om een investering, geld dat lang niet iedereen cash heeft liggen. Daarom wordt gewerkt aan een Warmtefonds dat leningen hiervoor verstrekt, om alle Nederlanders mee te kunnen laten gaan in de duurzame beweging.
Uitzonderingen op leennormen
De NVB reageert hiermee op het voorstel voor de Wijzigingsregeling hypothecair krediet juli 2020. “In de voorgestelde wijziging worden twee uitzonderingen voorgesteld om af te wijken van de zogenoemde Loan-to-Value-norm van maximaal 100% hypotheek ten opzichte van de waarde van de woning; ten eerste in het geval van het aardgasvrij maken of treffen van energiebesparende maatregelen bij een wijkaanpak, en ten tweede in het geval de woning onderdeel is van een blok of straat wat de woningcorporatie wil verduurzamen (het zogenaamde gespikkeld bezit). De NVB kan zich vinden in verruiming van de leennormen voor mensen die anders niet mee kunnen in de verduurzamingsopgave.”
Verruiming van leennormen is doorgaans een heet hangijzer, waar veel partijen wat over willen zeggen, van politiek tot toezichthouder. “Wij willen waken voor overkreditering en het gevolg dat deze doelgroep met lasten worden opgezadeld die hoger zijn dan de energiebesparing of onvoldoende meerwaarde creëren van de woning. De investering voor de verduurzaming van de woning is namelijk niet in alle gevallen één op één terug te zien in de waarde van de woning”, schrijft de branchevereniging in een consultatiereactie.
De NVB roept de overheid op om oog te blijven houden voor de relatie tussen de investering, de woningwaarde en de persoonlijke situatie ter voorkoming van onhoudbare lastenverzwaring. Verder wil men een betere onderbouwing van hoe een eventuele restschuld wordt ondervangen en hoe zich dat verhoudt tot bijvoorbeeld de Nationale Hypotheek Garantie.
Vragen over hypotheekrecht
Ten slotte leven er vragen over de hypothecaire dekking van het Warmtefonds, meer in het bijzonder voor zittende woningeigenaren. “Op basis van het voorstel veronderstellen wij dat het Warmtefonds een tweede of volgende hypotheek zal vestigen. Als consumenten hun hypotheek willen oversluiten naar een andere aanbieder, en dus hun hypotheek aflossen bij de huidige aanbieder, volgt automatisch een rangwisseling. Het Warmtefonds wordt hiermee eerste hypotheekhouder. Doordat het merendeel van de geldverstrekkers voor de financiering van een woning geen tweede hypotheekrecht accepteert, kunnen consumenten geen nieuwe hypotheek krijgen. Dit bemoeilijkt oversluiten.”