Het Nibud geeft hypotheekverstrekkers het advies om strenger te gaan kijken naar de financiële perspectieven van klanten in het licht van corona. Dat heeft te maken met het feit dat banen die tot voor kort als solide bestempeld werden, van de ene op de andere dag niet meer zo solide blijken. Het Nibud adviseert ook het tweede inkomen zwaarder te laten meetellen (90% vs. 80%), maar een studieschuld juist minder zwaar.
Hypotheekverstrekkers kijken logischerwijs naar hoe bestendig het inkomen is van consumenten. Dat zegt immers veel over of zij in staat zijn een hypotheek op termijn ook af te lossen. Een bekende parameter is het inkomen over de afgelopen drie jaar. Is dat in orde, dan is de grootste horde vaak wel genomen. Maar zoals bij zoveel dingen gooit de coronacrisis roet in het eten.
Van bestendig inkomen naar wankele toekomst
Van het ene op het andere moment zitten bepaalde groepen mensen die een bestendige baan hadden en dito inkomen werkloos thuis. Neem banen in de reisbranche, de luchtvaart of in de evenementensector. De vraag naar producten en diensten uit deze richtingen is grotendeels stilgevallen, zij het noodgedwongen.
“Waar anders het inkomen van de afgelopen jaren een belangrijk deel van de toetsing uitmaakte, speelt nu ook de nabije toekomst een grote rol”, aldus Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. “Iemand kan een heel bestendig inkomen hebben gehad met werk dat door de aard van deze crisis een wankele toekomst heeft.” Daarbij zal veel afhangen van of en wanneer een vaccin beschikbaar komt, wat een vereiste lijkt voor een terugkeer naar ‘normaal’. Zolang alle beperkingen gelden zullen mensen nauwelijks vliegen, weinig uit eten gaan en geen grote evenementen organiseren.
Het advies van het Nibud is onderdeel van een breder rapport getiteld ‘Financieringslastnormen’. Daarin zitten ook twee concrete adviezen die voor de verandering eens niets te maken hebben met Covid-19. De eerste is om het tweede inkomen zwaarder te laten meetellen. Ooit werd besloten deze minder zwaar mee te laten tellen vanwege de aannemelijkheid dat er kinderen zouden komen en tenminste één van de twee minder zou gaan werken of zelfs helemaal niet meer. Dat gebeurt kennelijk steeds minder of men kiest in eerste instantie al voor vier in plaats van vijf dagen werken.
Ook voor afgestudeerden is er goed nieuws. Het Nibud adviseert namelijk om studieschuld minder zwaar mee te laten tellen dan nu het geval is. Dat komt mede door de lage rentestanden. Met de lage rente daalt de wegingsfactor van studieschulden. Ook speelt mee dat studieschulden niet meer in 15 jaar maar in 35 jaar mogen worden terugbetaald. Dat leidt logischerwijs tot lagere maandlasten en dus tot meer ruimte voor hypotheeklasten. Een studieschuld verhoudt zich in die situatie ongeveer één op één tot het bedrag dat men minder kan lenen. Nu is dat nog ongeveer het dubbele van de totale studieschuld.