Minister van Financiën Wopke Hoekstra gaat in gesprek met de banken over het eventueel compenseren van slachtoffers van spoofing. Via die oplichtingsmethode krijgen argeloze consumenten een telefoontje ogenschijnlijk van hun bank, maar in werkelijkheid van criminelen. Het aantal slachtoffers en de totale schade neemt momenteel explosief toe, maar er heerst discussie over wie verantwoordelijk is voor de schade.
Wanneer consumentenprogramma’s als Kassa of Radar een probleem aankaarten is het vaak niet lang wachten alvorens enkele politici dankbaar op het onderwerp duiken. Met de verkiezingen in aantocht is een stukje profilering richting ‘de burger’ immers altijd mooi meegenomen. In dit geval met betrekking tot financiële oplichtingspraktijken als WhatsApp-fraude en vooral spoofing. Naar verluidt staat de teller dit jaar al op €20 miljoen aan geleden schade onder consumenten.
Minister Hoekstra kreeg deze week tijdens het mondelinge vragenuurtje van links en rechts vragen hierover op zich afgevuurd. Er klonk onder meer kritiek op het feit dat er weinig eenduidigheid is in hoe de bankensector met het probleem omgaat. “Rabobank schijnt de schade van spoofing en whatsappfraude vrij genereus te vergoeden. ING treft technische maatregelen om fraude te voorkomen. De Betaalvereniging Nederland deed een handreiking voor een ruimhartige vergoeding”, somde VVD-Kamerlid Roald van der Linde op.
Van der Linde zou graag een ruimhartige omgang zien met de slachtoffers van financiële fraude. Daarin vindt hij de SP aan zijn zijde. Die partij ijvert zelfs voor een wettelijke verplichting voor compensatie van slachtoffers door hun bank en dat overheid en opsporingsdiensten meer werk maken van het geld terug te halen bij criminelen. "Omdat misdaad niet mag lonen. Is de minister bereid om dat toe te zeggen en daar fors werk van te maken?", stelde SP-Kamerlid Michiel van Nispen.
Minister Hoekstra geeft aan dat hij – overigens samen met zijn collega van justitie Ferd Grapperhaus – in gesprek gaat met de banken. Echte toezeggingen kon hij natuurlijk nog niet doen, wel gaf hij aan de wetgevingsweg waar de SP naar vroeg te willen verkennen.
Praten over coulance
Hoekstra geeft aan de oplossing van het probleem te zien in enerzijds meer voorlichting en anderzijds het opsporen van de criminelen. Dat eerste is prima te doen, dat tweede is doorgaans in theorie makkelijker dan in de praktijk. Naast een aanpak van de fraude zelf wil Hoekstra ook gaan kijken naar coulance voor de slachtoffers, dat is mede waarom hij in gesprek wil met de banken. Of en in welke vorm deze coulance gaat komen zal de tijd leren.
Het inrichten van een coulanceregeling zal met de nodige behoedzaamheid moeten gebeuren en vermoedelijk niet alle partijen tevreden stellen. In het geval van de opzet van een waarborgfonds worden alle klanten van de banken een beetje geraakt, ook zij die wel goed opletten. De banken zullen er ook niet op zitten te wachten dat zij verplicht worden om alle schade te vergoeden, al zullen de kosten linksom of rechtsom alsnog bij de eindconsument terechtkomen. Ten slotte is het de vraag hoe lang zo'n coulanceregeling moet gaan duren, al was het maar om criminelen niet van een blijvende bron van inkomsten te voorzien.