ABN AMRO is een schikking van €480 miljoen overeengekomen met het Openbaar Ministerie. De bank, waarvan de aandelen nog altijd voor 56% in bezit zijn van de Nederlandse staat, is volgens justitie ernstig tekortgeschoten in de naleving van wetgeving die witwassen moet voorkomen.
Drie voormalige leden van de raad van bestuur worden als ‘verdachten’ aangemerkt in de schikking. Of zij daadwerkelijk persoonlijk vervolgd kunnen worden zal nog moeten blijken. Het gaat om voormalig CEO Gerrit Zalm en zijn twee collega’s Joop Wijn en Chris Vogelzang. Een en ander heeft tot gevolg dat Gerrit Zalm per direct opstapt als commissaris bij Danske Bank, waar hij nu werkt. Ook Chris Vogelzang, topman bij Danske Bank heeft zijn functie neergelegd. Joop Wijn blijft vooralsnog aan als commissaris bij ASR, zo laat de verzekeraar weten.
Schuldwitwassen
Volgens het OM had de bank de systemen in de jaren 2014 tot en met 2020 niet op orde. Het gaat hierbij om gebreken bij zowel het accepteren van nieuwe klanten, het monitoren van overboekingen als het tijdig de deur wijzen van verdachte klanten. Afgelopen maart voegde justitie hier de zwaardere verdenking van ‘schuldwitwassen’ aan toe. De bank had volgens het OM “moeten zien dat bepaalde geldstromen die via ABN AMRO liepen, mogelijk afkomstig waren uit een misdrijf. De bank heeft hiertoe onvoldoende actie ondernomen”.
Het bedrag van de schikking bestaat uit een boete van €300 miljoen, plus €180 miljoen ‘ter ontneming’. Dit laatste bedrag geeft weer wat de bank - volgens het OM - over zes jaar zou hebben uitgespaard door het gebrekkige antiwitwasbeleid.
Volle verantwoordelijkheid
In een reactie op de schikking erkent ABN AMRO dat er dingen fout zijn gegaan, waarvoor de bank zijn “oprechte excuses” aanbiedt. Robert Swaak, ABN AMRO-topman, stelt dat de verwachtingen van de klanten en de samenleving niet zijn waargemaakt. “Dat doet ons pijn en we nemen hiervoor de volle verantwoordelijkheid.” Swaak erkent overigens geen schuld. “Uiteindelijk is hier sprake van een schikking en daarin accepteren wij de feiten en de ernst van de feiten. Maar daar zit uitdrukkelijk geen schulderkenning in.”
ABN AMRO heeft de afgelopen drie jaar een miljard euro besteed om witwassen te voorkomen en wil de komende twee jaar nog eens een miljard steken in het op orde krijgen van de poortwachtersfunctie. Volgens Swaak zijn nu 3.800 medewerkers continu bezig om financiële criminaliteit te bestrijden. “De afspraak is dat eind 2022 alle tekortkomingen zijn hersteld”, aldus Swaak.
In 2018 trof ook ING voor een witwaszaak een schikking met het OM. Destijds ging het om een bedrag van €775 miljoen. Justitie koos er toen aanvankelijk voor om niet te vervolgen maar na veel kritiek uit maatschappelijke hoek moest CFO Koos Timmermans het veld ruimen. Vorig jaar besloot het gerechtshof in Den Haag dat justitie opnieuw moet kijken naar de rol van oud-ING-topman Ralph Hamers. Dat onderzoek loopt nog.
Lees ook: Nieuwe podcast serie schijnt licht op de schimmige strijd tegen witwassen