De Europese toezichthoudende autoriteiten (EBA, ESMA en EIOPA – de ESA’s) waarschuwen consumenten voor risicovolle en speculatieve cryptoactiva. De toezichthouders stellen dat crypto’s voor de meeste consumenten niet geschikt zijn als belegging óf als betaalmiddel.
Op de website van de Autoriteit Financiële Markten leggen de toezichthouders uit dat consumenten een zeer reëel risico lopen dat ze al hun belegde geld kwijtraken als ze deze activa kopen. Consumenten zouden zich bewust moeten zijn van de risico’s van misleidende reclame, die vaak ook via sociale media en influencers wordt verspreid. Met name als er snelle of hoge opbrengsten worden beloofd, moet men op zijn hoede zijn.
“Ook moeten consumenten zich ervan bewust zijn dat ze geen verhaal kunnen halen en geen bescherming genieten, aangezien cryptoactiva en bijbehorende producten en diensten volgens de huidige EU-regels inzake financiële diensten in de regel buiten de bestaande beschermingsregelingen vallen”, aldus de AFM.
Uiteenlopende risico’s
De AFM en de Europese toezichthouders zien tal van beren op de weg als het om crypto-beleggingen gaat. Zo stelt men onder andere dat cryptoactiva onderhevig zijn aan plotselinge en extreme koersschommelingen; is de informatie omtrent crypto’s met regelmaat misleidend; ontbreekt het aan gereguleerde bescherming; is het product complex en zouden er talrijke nep-cryptoactiva en oplichtingspraktijken actief zijn.
Ondanks de benoemde barrières erkennen de toezichthouders dat er een groeiende belangstelling voor crypto’s bestaat. De ESA’s zijn daarom bezorgd over het feit dat een toenemend aantal consumenten zich met crypto’s bezig houden in de verwachting een goed rendement te behalen, zonder zich bewust te zijn van de hoge risico’s die daarmee gemoeid zijn.
Snel geld verdienen staat centraal
Overigens geven medewerkers van de AFM de komende maanden lessen op tientallen mbo-scholen over beleggen en speculeren. De toezichthouder hoopt zo jongeren actief te waarschuwen voor de risico’s die ze lopen en voor influencers die gouden bergen belogen. Beleggen in crypto is juist onder jongeren erg in trek – uit onderzoek van het Nibud en Rabobank blijkt dat een kwart van de jongvolwassenen ermee bezig is. Zelfs minderjarigen zouden volgens de NOS in crypto’s handelen.
“Bij crypto’s hebben we serieuze zorgen dat je wordt verleid om heel snel geld te verdienen”, legt Tom Smiers van de AFM tegenover de NOS uit. Smiers is een van de AFM-gastdocenten die meedoen met het programma. “We zien dat er veel geadverteerd wordt en de ene advertentie is nog aanlokkelijker dan de ander. Het snel geld verdienen staat vaak centraal.”
De Europese Unie wil vanaf 2024 regels rond cryptomunten invoeren, zodat ze in alle EU-landen hetzelfde behandeld worden. Een van de gevolgen is dat crypto-aanbieders hun klanten dan veel meer moeten wijzen op de risico’s. Daarnaast worden misleidende reclames en socialemediaposts ook verboden.
“Het feit dat we nog geen wettelijk mandaat hebben, betekent niet dat we onze stem niet willen laten horen. Dat betekent dat we middels deze lessen een waarschuwend geluid laten horen en het gesprek ervoer met de jongeren willen aangaan”, besluit Smiers.