Buy Now, Pay Later; de nieuwste trend onder betaalopties. Het biedt consumenten flexibiliteit omtrent de aankoop van nieuwe producten en het helpt de omzet te verhogen van online winkels. Buy Now Pay Later (BNPL) heeft echter ook een keerzijde, waarschuwt de Autoriteit Financiële Markten na een verkenningsonderzoek naar de groeiende markt van BNPL.
Zo kan BNPL bijdragen aan de schuldenstapeling bij consumenten in een financieel kwetsbare situatie. “Zeker in de huidige economische omstandigheden.” Daarnaast vreest de AFM dat de stijgende populariteit van achteraf betalen kan leiden tot normalisering van kopen op de pof.
Met BNPL kunnen consumenten de betaling van hun online aankoop volledig of gedeeltelijk uitstellen tot na de levering. Uit het onderzoek van de toezichthouder blijkt echter dat webshops die de betaaloptie ondersteunen, zich vaak richten op consumptiegoederen die zich lenen voor impulsaankopen zoals kleding en cosmetica.
De norm om direct te betalen of eerst te sparen kan door BNPL veranderen, waardoor mogelijk ‘schuldgewenning’ kan ontstaan. De toezichthouder stelt dat een “zorgelijke ontwikkeling” te vinden. “Zeker in tijden waarin mensen mogelijk op zoek gaan naar manieren om hun uitgavenpatroon in stand te houden.”
Schuldenstapeling
Er bestaan volgens de AFM reële risico’s op schuldenstapeling. Dat wil zeggen dat BNPL wordt verstrekt aan consumenten die mogelijk al te veel schulden hebben. De toezichthouder legt uit dat BNPL-aanbieders namelijk niet wettelijk zijn verplicht om een inkomsten- en lastencontrole uit te voeren en vaak niet zijn aangesloten bij de Stichting Bureau Kredietregistratie.
De AFM stelt zich vanwege de huidige economische ontwikkelingen zorgen te maken over de risico’s van achteraf betalen. “Consumenten die financieel klem (komen te) zitten, kunnen denken dat achteraf betalen op de korte termijn een oplossing is. Op de langere termijn kan dit echter zorgen voor meer financiële problemen.”
Daarnaast waarschuwt de AFM dat BNPL gratis lijkt voor consumenten, maar zij verrast kunnen worden door de hoge kosten in het geval er niet betaald wordt. De toezichthouders benadrukt daarom dat aanbieders ervoor moeten zorgen dat de kosten voor klanten duidelijk zijn en alleen uit wettelijke incassokosten bestaan. Daarbij verwacht de AFM van aanbieders dat zij kunnen aantonen dat zijzelf, en het incassobureau waarmee wordt samengewerkt, voldoen aan de wettelijke voorschriften.
Voorstander van regulering
De toezichthouder houdt vooralsnog geen toezicht op BNPL. Dit zou in de toekomst echter kunnen veranderen, omdat de Europese Commissie heeft voorgesteld om BNPL te reguleren binnen de Richtlijn Consumentenkrediet.
In dat geval komt BNPL onder toezicht van de AFM en moeten BNPL-aanbieders voldoen aan de wetgeving over onder meer informatieverstrekking, kredietwaardigheidsbeoordelingen en achterstandsbeheer. Hier wordt nu op EU-niveau over onderhandeld. Gezien de risico’s van achteraf betalen, laat de AFM weten voorstander te zijn van het voorstel.