Helaas gaan de kortetermijnvisie en de langetermijnvisie zelden hand in hand, des te meer in tijden van crisis. Zo blijkt uit onderzoek van BNP Paribas dat Nederlanders prioriteit geven aan het bestrijden van de koopkrachtcrisis boven het investeren in de energietransitie.
BNP Paribas onderzocht in tien Europese landen (waaronder Nederland) onder andere wat Europeanen verstaan onder een eerlijke energietransitie. Bij de afweging tussen koopkrachtbehoud en het voorkomen van klimaatopwarming zegt 40% van de 9.445 ondervraagden dat de strijd tegen klimaatverandering belangrijker is dan koopkrachtbehoud, 41% kiest juist voor het beschermen van de koopkracht en 19% geeft aan het niet te weten.
Van alle Europeanen kiezen alleen de Belgen nog nadrukkelijker voor koopkrachtbehoud (46%) dan de Nederlanders. In Italië wordt het meest gekozen voor het voorkomen van klimaatopwarming (58%).
Als er gekeken wordt naar hoe bezorgd Europeanen zijn over klimaatverandering voeren de Italianen de lijst aan: 88% van de respondenten maakt zich veel tot tamelijk veel zorgen. In Spanje maakt het minst aantal respondenten zich zorgen, slechts 60% geeft aan zich veel of tamelijk veel zorgen te maken om klimaatverandering. Nederland is in deze lijst een middenmoter en komt met 76% op de vijfde plaats van de in totaal tien onderzochte landen.
Opwarming verminderen
De onderzoekers wilden ook weten wat volgens de respondenten de beste manier is om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Zo blijkt dat 76% van de Nederlanders het meeste vertrouwen heeft in financiële prikkels die positief gedrag belonen. Het gebruiken van belastingen om gedragingen die slecht voor het klimaat zijn te ontmoedigen scoort, ondanks dat 60% van de respondenten dit een goede manier acht, bij Nederlanders het laagst (wat in lijn ligt met het Europees gemiddelde).
Tegelijkertijd vreest 62% van de Nederlandse respondenten ongelijkheid als gevolg van inspanningen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Ze maken zich vooral zorgen over de verschillen tussen welgestelden en de armste groepen mensen (71%) en tussen verschillende landen (65%).
Eerlijke energie transitie
Uit het onderzoek blijkt dat mensen zich grote zorgen maken om zowel de koopkrachtcrisis als de klimaatcrisis”, legt Wilfried Remans (Head of the Sustainability Network bij BNP Paribas) uit. “Dit onderstreept het belang van een eerlijke energietransitie, waarbij goede alternatieven worden geboden en de kosten niet worden afgewenteld op de financieel meest kwetsbaren die vaak ook de kleinste vervuilers zijn.”
Een eerlijke energietransitie is volgens Remans daarmee niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid, maar ook essentieel voor het behoud van draagvlak. “Als mensen het gevoel hebben onevenredig te worden getroffen door de kosten van de energietransitie, kan dit leiden tot weerstand tegen belangrijke klimaatinitiatieven. Maatregelen zoals het belonen van goedkopere vormen van transport worden als positief ervaren en kunnen juist bijdragen aan het draagvlak.”