De AML-aanpak in Nederland moet op de schop. Dat stelt de Nederlandse Vereniging van Banken in een position paper aan de Tweede Kamer. In de brief pleit de belangenvereniging ervoor om gerichter op signalen van witwassen te controleren, waarbij alerts van politie en justitie het startsein van een onderzoek moeten vormen.
Momenteel zetten commerciële banken zo'n 13.000 medewerkers in om te voldoen aan de eisen van de antiwitwaswet. Dit kost hen jaarlijks minstens €1,4 miljard, maar levert weinig tot niks op. Bij slechts een klein percentage (5%) blijken de gemelde witwassignalen ook daadwerkelijk om verdachte transacties te gaan.
In het position paper wijst de NVB erop dat van die 5% aan verdachte transacties 90% reeds bekend is bij politie en justitie, waardoor de inspanningen van de banken slechts beperkte toegevoegde waarde zouden hebben voor de opsporing en vervolging.
Om deze inefficiëntie aan te pakken, pleit de NVB dus voor een nieuwe aanpak. Hierbij willen de banken werken op basis van wat er al bekend is bij de opsporingsdiensten, zodat criminele geldstromen gerichter gedetecteerd kunnen en criminele netwerken beter in kaart kunnen worden gebracht.
Ook de publiek private-samenwerking zou een prominentere plek moeten krijgen. Zo wordt er enerzijds gepleit voor een Nationaal Coördinator Anti-Witwassen die de inspanningen van alle betrokken partijen beter op elkaar af zou moeten afstemmen.
Anderzijds zou in overleg met De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Persoonsgegevens bepaald moeten worden met welke ‘low value’ maatregelen gestopt kan worden, omdat deze niet of nauwelijks bijdragen aan het verstoren van criminelen en hun geldstromen.
Privacy-impact terugbrengen
Deze voorgestelde gerichtere 'massa-aanpak' brengt volgende de NVB overigens nog een belangrijk voordeel met zich mee. Zo legt de belangenvereniging uit dat er onder de huidige aanpak te veel goedwillende burgers hinder ondervinden bij het regelen van hun bankzaken.
“Dat is goed uitlegbaar als een uienhandelaar die zaken doet in Afrika zich door een koerier laat betalen met plastic tassen vol cash, maar wordt veel lastiger als de nieuwe penningmeester van de lokale tennisclub maandenlang moet wachten voordat hij toegang krijgt tot de bankrekening van de club.”
De nieuwe aanpak zou dan er dan ook voor moeten zorgen dat de privacy-impact van de Nederlandse bankklanten wordt teruggebracht tot een “maatschappelijke aanvaardbaar” niveau.
De position paper van de Nederlandse Vereniging van Banken is hier te vinden.