Het jaar 2025 belooft een interessant jaar te worden voor de wereldwijde bankensector. Johannes de Jong, Head of Financial Regulatory bij Osborne Clarke Amsterdam, bespreekt de impact van economische, technologische en regelgevende ontwikkelingen op Nederlandse banken.
Het jaar 2025 belooft zowel spannend als uitdagend te worden voor de wereldwijde bankensector. Hoewel de effecten van de COVID-19-pandemie grotendeels zijn weggeëbd, blijven banken te maken krijgen met een mix van economische, regelgevende en technologische uitdagingen.
Politieke spanningen, de terugkeer van Trump op het politieke toneel en handelsconflicten tussen grote economieën zorgen voor extra onzekerheid op de wereldwijde financiële markten. En met de volledige implementatie van de Basel III-standaarden, die onder andere de kapitaalvereisten en de leverage ratio verhogen, zien banken zich bovendien geconfronteerd met belangrijke nieuwe regelgeving.
Tegelijkertijd zullen de opkomst van open banking en ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en blockchain de traditionele bankmodellen verder opschudden. In zijn Financial Stability Report 2024, wijst DNB op aanhoudende onzekerheden in de markt, die kunnen leiden tot financiële correcties en verhoogde risico’s voor financiële instellingen.
Geopolitieke spanningen, stijgende inflatie, cyberdreigingen, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies vormen structurele risico’s voor de financiële stabiliteit. Volgens DNB’s analyse is de fragmentatie van de wereldeconomie en de vorming van regionale blokken toegenomen, waarbij Nederland extra gevoelig is voor deze ontwikkelingen.
Kapitaalsterkte en liquiditeit
Ondanks deze risico’s benadrukt DNB dat banken met een Nederlandse vergunning over sterke kapitaalbuffers en liquiditeitsratio’s beschikken, mede dankzij de hogere rente. De kwaliteit van leningen is grotendeels stabiel gebleven, hoewel bedrijven worden geconfronteerd met hogere rentelasten.
Op de middellange termijn kunnen kredietverliezen echter oplopen. De stijgende rente drukt op de economie en vermindert de terugbetalingscapaciteit en kredietwaardigheid van bedrijven en huishoudens.
De kwaliteit van vastgoedleningen, vooral commercieel vastgoed, verslechtert. Banken moeten hun onderpanden herwaarderen en voorzieningen treffen om deze risico’s op te vangen. Ondanks deze ontwikkelingen blijven banken weerbaar door hun solide uitgangspositie.
Nieuwe regelgeving en toezicht
Banken met een Nederlandse vergunning worden in 2025 geconfronteerd met nieuwe wet- en regelgeving. De Digital Operational Resilience Act (DORA) verplicht banken om robuuste digitale risicobeheerpraktijken te implementeren. Vanaf dit jaar zal DNB toezien op de naleving van DORA en in het bijzonder letten op de veerkracht van banken bij ICT-verstoringen.
Daarnaast heeft de Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCAR) impact op de sector. Nederlandse banken hebben echter minder interesse getoond in cryptodiensten dan banken in andere rechtsgebieden. De exacte invloed van MiCAR op Nederlandse banken zal in de loop van 2025 duidelijk worden.
Verder zullen de invoering van de Capital Requirements Regulation 3 (CRR3) en de Capital Requirements Directive 6 (CRD VI) grote veranderingen teweegbrengen in het regelgevende kader. Beide traden op 9 juli 2024 in werking en zijn vanaf 2025 van toepassing. Deze regelgeving brengt ingrijpende wijzigingen in bankactiviteiten en risicobeheer met zich mee.
Toezichtsprioriteiten voor 2025
De ECB blijft zich richten op het integreren van klimaat- en milieurisico’s in haar toezicht, zoals beschreven in haar gids uit november 2020. Dit onderwerp staat hoog op de Nederlandse toezichtsagenda.
Hoewel niet alle Nederlandse banken direct onder het toezicht van de ECB vallen, past de DNB vergelijkbare eisen toe. Dit betekent dat banken, ongeacht hun omvang, aan dezelfde verwachtingen en handhavingsmaatregelen moeten voldoen op het gebied van klimaatrisicobeheer.
Daarnaast zal in 2025 de focus van de toezichthouders blijven liggen op anti-witwasregelgeving en de bestrijding van terrorismefinanciering (CFT). DNB intensiveert zijn handhaving op dit vlak.
In 2024 hebben diverse Nederlandse banken hun Systematische Integriteitsrisicoanalyse (SIRA) herzien of een bindende instructie van DNB ontvangen om dit te doen. Er zijn geen signalen dat deze strenge nalevingseisen in 2025 zullen afnemen.
Lees voor meer informatie de Chambers Global Practice Guide: Banking Regulation 2025, waarvan Osborne Clarke co-auteur is. Klik hier om deze te downloaden.