Zijn de Omnibus-pakketten een stap terug in de duurzaamheidsagenda?
De Europese regelgeving rondom duurzaamheidsrapportage is in beweging. Eén van de meest besproken initiatieven zijn de Omnibus-pakketten. Wat betekenen deze pakketten voor bedrijven, investeerders en beleidsmakers? In gesprek met Bouke Evers, partner bij EY, over de implicaties van deze ontwikkelingen.
Bouke, de Omnibus-pakketten zijn in februari 2025 gepubliceerd, maar de reacties zijn gemengd. Sommige experts vrezen dat het een stap terug is op het gebied van duurzaamheid. Hoe kijk jij hiernaar?
“Ik kan me voorstellen dat veel duurzaamheidsexperts zich enigszins gedeprimeerd voelen over al het werk dat voor niets lijkt te zijn gedaan. Op dit moment voelt dit als een grote stap terug voor alle vooruitgang die tot nu toe is geboekt op het gebied van duurzaamheidsrapportage.”
“Maar als we een stap terugnemen, is het goed om te reflecteren op waarom we al deze rapportage- en verslagleggingsregelingen in de eerste plaats hebben ingevoerd. Als het pakket van CSRD, CSDDD, SFDR en de EU-taxonomie het antwoord was, wat was dan de oorspronkelijke vraag?”
Wat bedoel je daarmee precies?
“Als we echt naar de bredere context kijken, zou de oorspronkelijke vraag moeten zijn: hoe kunnen we bedrijven echt aanzetten tot duurzaamheid? We hebben regels, maar misschien moeten we verder kijken dan die regels. Het prijzen van externaliteiten zou bijvoorbeeld veel effectiever kunnen zijn dan de huidige regelgeving. Het draait om de juiste prikkels in ons systeem en een doordachte theorie van verandering.”
“Op dit moment, met deze stap terug op rapportage en verslaglegging, zou het ook een goed moment kunnen zijn om terug te gaan naar de basis en opnieuw de langetermijnvisie te omarmen. Dit pakket biedt een kans om de nadruk te leggen op de echte transformatie die zo dringend nodig is, in plaats van ons te focussen op de nalevingslast die sommige partijen ervaren. Duurzaamheidsregulering moet niet alleen gaan over regels, maar over het verankeren van duurzaamheid in de bedrijfsstrategie. Dat is iets wat je niet alleen met regelgeving kunt bereiken.”
Wat zijn de belangrijkste punten waar je naar kijkt wanneer je de lange termijn impact van duurzaamheidsoverwegingen evalueert?
“Als ik naar de lange termijn kijk, zijn er een paar zaken die voor mij echt opvallen. Ten eerste de klimaatcrisis: die is niet weg. Integendeel, deze wordt prominenter dan ooit. Fysieke risicogebeurtenissen, zoals we die de afgelopen jaren wereldwijd hebben gezien, zullen naar verwachting intensiever worden. Dit maakt ESG-risicomanagement voor zowel financiële als niet-financiële bedrijven, vooral op het gebied van fysieke risico-inschatting en -beheer, cruciaal.”
“Daarnaast kunnen de natuurcrisis en de afname van biodiversiteit een enorme impact hebben op wereldwijde economieën. Dit kan niet langer genegeerd worden. Het vraagt om echte wereldactie en een gezamenlijke inspanning van bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties om deze uitdagingen aan te pakken. Als we echt willen dat bedrijven een duurzame impact maken, moeten we deze kwesties als een integraal onderdeel van hun bedrijfsvoering beschouwen.”
Hoe zie je de rol van de financiële sector in dit proces van transformatie?
“De financiële sector kan een grote rol spelen in het helpen financieren van de noodzakelijke transities voor bedrijven. Wat we nodig hebben, is een beter verhaal over waarom duurzaam ondernemen goed is voor het bedrijfsleven.”
“De EU Clean Industrial Deal is sterk gericht op een competitieve Europese economie door investering in alternatieve energiebronnen om te komen tot een lagere energieprijs, en om niet afhankelijk te zijn in deze volatiele geopolitieke ontwikkelingen. Dit biedt zowel financieel als vanuit een milieu- en sociaal perspectief veel kansen.”
“De financiële sector kan een actieve bijdrage leveren door bedrijven te ondersteunen die zich willen aanpassen aan de nieuwe realiteit van duurzame bedrijfsmodellen. Wel is van belang dat de status quo wordt doorbroken, en actief business cases worden onderzocht wat er nodig is om de transitie te versnellen, in specifieke landen en in specifieke sectoren.”
Tot slot, wat verwacht jij de komende jaren op het gebied van duurzame bedrijfstransformaties?
“Ik ben hoopvol. Veel bedrijven hebben een breed scala aan toezeggingen gedaan en zullen hiervoor verantwoordelijk gehouden worden. Het is belangrijk dat ze hierover blijven rapporteren, en wat is een betere plek dan in hun geïntegreerde duurzaamheidsrapport? Dit is cruciaal voor transparantie en verantwoording.”
“Tegelijkertijd lees ik de zorgen over de afzwakking van mensenrechten due diligence en de afbraak van belangrijke vereisten binnen de CSDDD. Maar er is ook hoop: due diligence op mensenrechten is een belangrijk onderdeel van corporate sustainability wereldwijd. Veel leidende methoden zijn ontwikkeld onder vrijwillige standaarden, wat betekent dat er ook zonder strikte regelgeving veel te bereiken is met intrinsieke motivatie.”
“Bedrijven hebben nu de kans om te laten zien dat ze deze verantwoordelijkheid serieus nemen. Dat is niet eenvoudig – zeker niet in de huidige onzekere tijden, met een globale tarievenoorlog. De consequenties hiervan zijn nog moeilijk te overzien, en gedegen scenario analyse kan hier een uitkomst zijn.”
“De vraag is hoe de transitie van verschillende landen eruit kan gaan zien. In Europa kan de Clean Industrial Deal bedrijven, zowel groot als klein, stimuleren om schone en duurzame bedrijfsmodellen te ontwikkelen. De financiële sector kan hierin een sleutelrol spelen door bedrijven te ondersteunen bij de noodzakelijke transities naar duurzame(re) bedrijfsmodellen en processen.”
“In andere regio’s kan er een vertraging komen in de transitie, wat een heel diffuus beeld kan geven. Waarbij litigatierisico nog meer kan toenemen, en milieuschade mogelijk verhaald gaat worden op partijen, zoals de rechter in april 2025 heeft besloten in de rechtszaak tegen Chevron. We hebben een sterker en overtuigender verhaal nodig over waarom duurzaam ondernemen niet alleen goed is voor de planeet, maar ook voor het bedrijfsleven zelf.”
“Als EY organiseren we de komende tijd onze ‘Four Futures’ workshops voor bedrijven. Deze workshops kunnen bijdragen om goed te doorgronden wat verschillende toekomstige scenario’s betekenen voor de wereld waarin we leven. Wat het startpunt is voor een discussie hoe bedrijven in deze verschillende scenario’s kunnen acteren. Waarbij we weg bewegen van de regelgeving agenda, en het gaan hebben over de echte transitie. Wat mij betreft een stap vooruit; ik kijk er naar uit!”
Wil je meer weten over hoe EU Omnibus jouw business beïnvloedt, bekijk dan de EY webcast hier.
