Op woensdag 10 december kwam de nieuwe Monitoring Commissie Code Banken voor het eerst bijeen in ontmoetingscentrum De Nieuwe Poort aan de Amsterdamse Zuidas. De Nederlandse Vereniging van Banken sprak kort met de nieuwe commissieleden en vroeg hun waarom zij zich willen inzetten voor de commissie.
Daarbij kwam naar voren dat zij veel belang hechten aan zelfregulering in de bancaire sector. Commissievoorzitter Inge Brakman had ook al een eerste advies voor banken en hun medewerkers: ‘Maak de Code binnen het bedrijf goed bekend en laat medewerkers daarop reflecteren: wat kunnen ze ermee en wat vinden ze ervan? Dan gaan we straks kijken of dat ook bij elkaar te brengen is met onze ideeën daarover.’
Tijdens het gesprek benadrukten de nieuwe commissieleden dat zij het belangrijk vinden dat de banken zelf het initiatief nemen in het veranderingsproces binnen de sector. Geert Raaijmakers zat ook in de eerste Monitoring Commissie en heeft die eigen verantwoordelijkheid van de sector destijds als heel positief ervaren: ‘Dat werkt voor mijn gevoel beter dan een wetgever die heel strikte en gedetailleerde regels oplegt, hoewel dat voor een deel onverfmijdelijk is. Maar het moet zeker ook vanuit de eigen verantwoordelijkheid van de sector komen. Wij zullen dat proces als commissie monitoren, maar het is aan de sector zelf om die handschoen te blijven oppakken.’
Ook Inge Brakman gelooft niet in het eindeloos stapelen van regels: ‘We hebben de afgelopen jaren geprobeerd om de processen onder controle te krijgen. Dat kan niet doorgaan. We zullen terug moeten gaan naar meer vertrouwen en minder regels. Dat kan alleen als je het vertrouwen van individuen terugwint. Dus ook van de individuele mensen die bij banken werken. Dat betekent dat er een discussie moet komen over de betekenis van die eigen verantwoordelijkheid. Wat betekent het om integer te handelen? Daarover moeten we permanent met elkaar in dialoog gaan en het niet zien als een projectje dat we er even tussendoor doen.’
Paul Loven werkt sinds 1977 in de financiële wereld en kent de sector dus van binnenuit: ‘Ik weet hoe het was en ik weet hoe het kan. En ik weet ook dat een heel groot gedeelte van de medewerkers bij banken heel integer zijn werk doet. Dus de vraag is: hoe krijgen we de bestaande integriteit vertaald naar de buitenwereld? Hoe doen we iets met de reputatie van de sector? Dat is iets wat me intrigeert. Het tweede wat mij intrigeert is dat de Code de nadruk legt op de gedragskant. Ik geloof niet zozeer in het afdwingen van regels. Ik geloof veel meer in de waarde van het intrinsieke gedrag. En het feit dat we langs die as naar de materie kijken, dat is wat mij aanspreekt.’
Volgens Ruben van Zwieten zijn er in reactie op de crisis grote woorden gesproken: ‘Betrokken, dienstbaar, integer, betrouwbaar, ambitieus zijn woorden die geoefend en besproken moeten worden, die gestalte moeten krijgen. Als je eenmaal die grote woorden hebt geuit, dan wil het nog niet zeggen dat je er bent. We zijn er niet na een jaar of twee; het is eigenlijk een jarendurend onderhoud om te zorgen dat dat in de banken vast komt te liggen in alle processen.’ Vertrouwen hoort volgens Cateautje Hijmans van den Bergh in dat rijtje van grote woorden: ‘Ik ben van oorsprong bankier en heb veel geadviseerd in de financiële wereld. Een belangrijke drijfveer voor mij is om een klein beetje te helpen dat vertrouwen terug te krijgen. Daarnaast hoop ik ook dat we bijdragen aan de bank van de toekomst. De manier waarop we dat doen zal het beste beklijven als het zelfregulering is. Ik geloof dus heel erg in zelfregulering. Dat is het mooie van zo’n code en dus ook het mooie van de Monitoring Commissie.’