Een bankenunie is een unie waarbij twee of meer staten een gezamenlijk beleid voeren ten aanzien van banken. Alle banken binnen deze unie dienen te voldoen aan de dezelfde regels en vallen onder één bankentoezicht. Daarnaast kent een bankenunie een vangnet dat de schulden van banken overneemt als die omvallen.
De EU-landen hebben in december 2012 een compromis bereikt over een gemeenschappelijke toezicht voor banken in de eurozone. In dit akkoord komen banken met een balans van meer dan €30 miljard onder centraal Europees toezicht te staan. Voor de kleinere banken blijft daarmee de nationale centrale bank de toezichthouder.
In totaal gaat de Europese Centrale Bank (ECB) toezicht houden op ongeveer 200 banken. In Nederland komen ING, ABN AMRO, Rabobank en SNS Bank onder Europees toezicht te vallen.
Een bankenunie gaat echter verder. Bij een bankenunie vallen alle banken onder centraal toezicht en is er een vangnet om banken te redden indien zij dreigen om te vallen.