Slimme software kan door afpersing verkregen bitcoins steeds beter traceren

Bitcoins die verkregen zijn door afpersing zijn met behulp van slimme software steeds beter te traceren. Dagblad De Telegraaf laat hierover experts aan het woord. Zij stellen dat het minder vaak begint te lonen om bitcoins te eisen, hoewel criminelen in de veronderstelling zijn dat deze volledig anoniem te verplaatsen zijn en in ‘gewoon’ geld om te zetten.

Het toezicht op bitcoins staat nog relatief in de kinderschoenen. Partijen als De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zetten ongetwijfeld goede stappen in de benadering van deze jonge geldeenheid, maar een belangrijk deel speelt zich af in het schemergebied. Het is ook voor toezichthouders een onontgonnen wereld. Laat dat nu ook net het hele achterliggende idee zijn, een decentrale munteenheid zonder controle dan wel bemoeienis van bestaande financiële instellingen. Maar zoals vaak het geval plukken ook criminelen de vruchten van nieuwe technologieën.  

Populair bij afpersing

Bitcoins zijn een populair betaalmiddel geworden in afpersingszaken, met name in het geval van bedrijven of instituties die het slachtoffer zijn. Een bekend recent voorbeeld is de Universiteit Maastricht, dat naar verluidt voor twee ton aan bitcoins overmaakte aan hackers die alle bestanden van de universiteit versleuteld hadden. Ook de recente hausse aan bombrieven gaat vergezeld met een dreigement tot meer bombrieven, als men niet over de brug komt met bitcoins. 

Het laat zich raden waarom criminelen hun toevlucht zoeken tot cryptovaluta zoals bitcoin. Transacties via banken of andere bedrijven uit de betaalketen zijn tot in detail te traceren. Een plastic zak vol met cash geld ergens in een publieke prullenbak is helemaal een groot risico, want dat dwingt een crimineel of zijn hulpje uit zijn schulp te komen. 

Letten op verplaatsing

Wie bitcoins overgemaakt krijgt is niet zomaar de klos. De kans dat het fout gaat stijgt explosief als die persoon ze probeert om te zetten in bijvoorbeeld euro’s of dollars. “Het kan dat de dader de afgeperste bitcoins in een anonieme digitale portemonnee houdt en er nooit iets mee doet. Dan wordt traceren lastig. Maar zodra de bitcoins worden verplaatst, is er steeds betere software die de cryptomunten volgt. De laatste paar jaar worden de munten steeds vaker teruggevonden”, zegt Robert-Reinder Nederhoed van cryptohandelsplatform Bitmymoney tegenover De Telegraaf. 

Een truc waar criminelen regelmatig gebruik van maken is het opknippen van bitcoins en deze als het ware laten ‘verwateren’ tussen andere bitcoins of stukjes bitcoin. Ook kunnen ze vermengd worden met andere currency als ether, ripple of stellarlumens om maar wat te noemen. Die route wordt echter steeds minder effectief, omdat ‘traceer-software’ steeds beter zijn werk doet. “Er zijn bedrijven die niets anders doen dan het volgen van dit soort verdachte transacties. Die [crimineel] gaat gegarandeerd ergens tegen de lamp lopen, ook al duurt het lang”, zo citeert de krant bitcoin-expert Martijn Wismeijer.