FATCA: over de impact van een Amerikaanse fiscale wet op NL ‘toeval-Amerikanen’
Goed nieuws. De mogelijke sluiting van bankrekeningen van Nederlandse ‘toeval- Amerikanen’ is voorlopig gelukkig niet nodig. Want op het nippertje was er de brief van de Amerikaanse onderminister van Financiën, met de aankondiging van richtlijnen voor banken wat zij moeten doen als ze van klanten met de Amerikaanse nationaliteit het TIN maar niet krijgen.
Dat TIN - het Amerikaanse BSN – moeten ook Nederlandse banken doorgeven. Zo niet, dan kunnen boetes volgen, aldus de Amerikaanse fiscale wet FATCA. Ton Daniëls, senior beleidsadviseur Fiscaliteit bij de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) vertelt wat dat betekent voor een bijzondere groep klanten van NL banken. Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.
Wat is FATCA eigenlijk?
“FATCA betekent Foreign Account Tax Compliance Act. Een Amerikaanse term die gaat over belastingheffing op bankrekeningen die Amerikanen buiten de VS aanhouden. Wetgeving die zijn oorsprong vindt in de maatschappelijke verontwaardiging over de belastingontduiking door rijke Amerikanen. Midden in de financiële crisis bleek dat zij hun geld voor de fiscus verborgen bij Zwitserse banken. Terwijl veel Amerikanen die getroffen waren door de financiële crisis, in tentenkampen woonden."
"Obama kwam met een wet – FATCA - die verplichtingen oplegt aan banken buiten de VS. Met daaraan gekoppeld een streng sanctiebeleid. Vanwege deze FATCA-regels moeten buitenlandse banken sinds 2013 de gegevens rapporteren van Amerikaanse rekeninghouders. Dit om te voorkomen dat Amerikanen hun geld buiten de VS verstoppen voor de fiscus.”
Wat betekenen deze regels concreet?
“Best veel. De bank moest vanaf 2013 van Amerikaanse klanten zorgen dat de bank hun TIN verkrijgt. Dat is hun Tax identification Number, zeg maar het Amerikaanse BSN. Vervolgens moeten banken die klantgegevens rapporteren aan de belastingdienst. En die zet de gegevens vervolgens door naar de Amerikaanse belastingdienst, zodat die kan controleren of de juiste aangifte is gedaan. Een regel per 1 juli 2014 is dat banken voor mensen met een Amerikaanse nationaliteit alléén een nieuwe bankrekening mogen openen als ze hun TIN geven aan de bank. Zonder TIN mag de bank geen rekening openen.”
Nou was er de laatste jaren veel ophef over het aanvragen van zo’n TIN. Hoe zat dat in elkaar?
“Die ophef kwam doordat het bereik van FATCA veel ruimer is dan alleen de bankrekeningen die buiten de VS geopend worden om zo geld voor de Amerikaanse fiscus te verstoppen. De verplichting voor de bank om de TIN te verkrijgen, geldt ook voor ‘gewone’ bankrekeningen van Amerikanen die in Nederland wonen. En binnen die groep zijn er dan nog de zogenaamde toeval-Amerikanen: Nederlanders die toevallig ook de Amerikaanse nationaliteit hebben, omdat ze zijn geboren in de VS, maar er verder geen banden mee hebben.”
Wat betekende dat voor die klanten?
“Veel van die toeval-Amerikanen hebben geen TIN dat ze aan de bank kunnen verstrekken. En sommige Nederlandse toeval-Amerikanen willen helemaal geen TIN. Of banken konden hen eenvoudigweg niet bereiken. Wat doe je dan als bank – als je hun rekeningen niet sluit, hangt een boete boven je hoofd. Maar mensen kunnen toch niet zonder bankrekening?”
Hoe is er gezocht naar een oplossing?
“Toen de Amerikanen aankondigden dat de banken niet langer uitstel kregen van de verplichting tot het verkrijgen van de TIN, bezochten de toenmalige NVB-voorzitter Chris Buijink en ik begin 2019 voor het eerst Pete Hoekstra, de Amerikaanse ambassadeur. Die begreep al snel dat banken in een onmogelijke positie zaten, vooral bij de toeval-Amerikanen."
"Dat inzicht maakte dat de Amerikanen eind 2019 de regels voor het afstand doen van de Amerikaanse nationaliteit vereenvoudigden. Mensen kunnen nu afstand doen van de Amerikaanse nationaliteit, zonder eerst te hebben voldaan aan alle Amerikaanse fiscale verplichtingen. Die mensen krijgen dan een Certificate of Loss of Nationality (CLN); voldoende om te kunnen blijven bankieren bij hun bank.”
Er ligt nu een brief van de Amerikaanse onderminister van Financiën aan de Amerikaanse ambassadeur in NL. Wat staat daarin en zijn nu alle problemen van tafel?
“Mede naar aanleiding van een gesprek dat staatssecretaris van Rij nog had met het U.S. Department of the Treasury, is er nu die brief van Treasury. Daarin staat dat men werkt aan nadere richtlijnen over wat de banken moeten doen als ze geen TIN van hun klant verkrijgen. Maar Treasury schrijft ook dat zolang die richtlijnen er niet zijn, banken geen rekeningen hoeven te sluiten van Nederlandse ingezetenen die de Amerikaanse nationaliteit bezitten. Treasury begrijpt dat Nederlandse ingezetenen niet zonder bankrekening kunnen.”
