Financiële sector aan politiek: ‘Kapitaalmarkt is geen pinautomaat’
Een brede coalitie van de Nederlandse financiële sector trekt aan de bel. In een gezamenlijk manifest waarschuwen partijen als Euronext, ABN AMRO Clearing, DUFAS, de VEB en diverse handelshuizen voor de "kortzichtige houding" van de politiek ten aanzien van de kapitaalmarkt.
Volgens de sector staat Nederland op een kantelpunt. De economische groei staat onder druk door een terugval in productiviteit, terwijl grote investeringen in onder meer de energietransitie en woningbouw nodig zijn. De politiek kijkt daarbij ten onrechte vooral naar de overheid als financier, en ziet de kapitaalmarkt te vaak als “pinautomaat”.
De meest directe zorg is de terugkerende politieke wens om de inkoop van eigen aandelen te belasten. De sector hekelt het beeld dat aandeleninkoop een ‘cadeautje’ voor aandeelhouders is. Hogere belastingen zou bedrijven motiveren geld vast te houden, in plaats van uit te keren aan aandeelhouders.
“Te veel cash op de balans is niet gezond en er is niet altijd een manier om het direct te investeren in de onderneming”, stelt Rene van Vlerken, CEO van Euronext, tegenover het FD.
Erosie van het vestigingsklimaat
De onvoorspelbaarheid van fiscaal beleid, zoals de discussie rond de aandeleninkoop, is een belangrijke factor in de verslechtering van het Nederlandse vestigingsklimaat. De coalitie wijst erop dat Nederland vorig jaar is gezakt van de 4e naar de 9e plaats op de IMD World Competitiveness ranking, met name door een lagere score op beleidsvoorspelbaarheid en fiscale stabiliteit.
De tweede grote zorg is het behoud van talent. De sector stelt dat innovatie “de zuurstof van de economie” is en dat hiervoor “knappe koppen” nodig zijn.
De partijen roepen de overheid op om de toegang tot de internationale arbeidsmarkt te borgen. Stimuleringsmaatregelen zoals de ‘27% regeling’ voor buitenlandse werknemers moeten daarom “behouden blijven, en niet verder worden afgebouwd”.
€600 miljard aan spaargeld mobiliseren
De coalitie komt echter niet alleen met waarschuwingen, maar ook met een concrete route voorwaarts: stimuleer beleggen. Volgens het manifest staat er momenteel ruim €600 miljard op Nederlandse spaarrekeningen, waar het rendement niet meegroeit met de inflatie. Bijna de helft van de Nederlanders heeft voldoende buffer om te beleggen, maar doet dit niet.
Door beleggen te stimuleren, wordt niet alleen de koopkracht van huishoudens verbeterd, maar wordt dit kapitaal ook gemobiliseerd voor de grote investeringen die de economie nodig heeft.
Concreet stelt de groep voor om, naar Zweeds voorbeeld, een fiscaal aantrekkelijke beleggingsrekening te introduceren. Dit moet gekoppeld worden aan betere educatie en een evenwichtiger waarschuwingsbeleid. Nu worden de risico’s van beleggen wel benadrukt, maar “de kansen van beleggen, dan wel de risico’s van niet-beleggen, worden zelden benoemd”.
Publiek-private samenwerking als motor
Om de grote transities, zoals de woningbouw en energie, te financieren is volgens de sector een sterkere publiek-private samenwerking essentieel.
Als succesvol voorbeeld wordt de Regeling groenprojecten genoemd, waarbij elke door de overheid geïnvesteerde euro leidt tot ongeveer €32 aan private investeringen. De geplande afschaffing hiervan per 2027 moet dan ook worden heroverwogen; er moet een alternatief komen.
Ook de woningmarkt, volgens de coalitie nu geen aantrekkelijke markt voor investeerders, heeft baat bij een langjarig investeringsbeleid zonder voortdurende wetswijzigingen en een fiscaal aantrekkelijk regime.
Inzetten op Europa
Tot slot roept het manifest de politiek op om zich in te zetten voor de verdere Europese integratie van kapitaalmarkten. Dit betekent meer gezamenlijke in plaats van nationale regelgeving en het terugdringen van de “kluwen aan informatie” uit overlappende rapportageverplichtingen.
Tegelijkertijd moet Den Haag in Brussel wel de “nationale pet” blijven dragen om de unieke belangen van de Nederlandse pensioenfondsen en handelshuizen te behartigen. De boodschap van de sector blijft een “uitgestoken hand”: gebruik de kapitaalmarkt als partner voor groei in plaats van als bron voor belastinginkomsten.
