Overheid heeft schuld van 128 miljard bij NL banken

In het eerste kwartaal van 2015 kwam er €9 miljard aan staatsschuld bij in Nederland, waardoor de schuld van de Nederlandse overheid naar €459 miljard is gestegen. Van die €459 miljard staat er €128 miljard aan schulden open bij de Nederlandse banken. 

Uit cijfers van het CBS blijkt dat de Nederlandse staatsschuld in het eerste kwartaal van 2015 een hoogte van €459 miljard heeft bereikt – bijna 70% van het Nederlandse BBP. Doordat de overheid meer uitgeeft dan dat zij binnenkrijgt groeit de staatsschuld van de Nederlandse overheid al sinds het jaar 2000. In 2000 lag de staatsschuld op het laagste punt van de afgelopen 20 jaar, namelijk op €230 miljard, de helft van de staatsschuld aan het einde van Q1 2015. Vooral tussen 2007 en 2008 steeg de staatsschuld explosief – met bijna 90 miljard.

Banken
In 1995 was 70% van de toenmalige Nederlandse staatsschuld in handen van Nederlandse banken, pensioenfondsen en verzekeraars. In de jaren tot 2008 daalde dit aandeel echter tot ongeveer 25% van de gehele schuld. Anno 2015 is dit aandeel weer opgelopen naar 45%. De onderlinge verhouding tussen de banken en pensioenfondsen is over de afgelopen twintig jaar ongeveer op 50/50 gebleven.

In 2015 staat zo’n 27,8% van de Nederlandse staatsschuld open bij de Nederlandse banken. Dat is €127,7 miljard uit een totale schuld van €458,9 miljard. In de jaren voor 2008 was de openstaande staatsschuld bij de Nederlandse banken minder dan de helft van het huidige bedrag – het laagste punt werd genoteerd in 2006 toen de schuld bij de banken €57,1 miljard bedroeg. Banken en andere binnenlandse partijen verkochten in die periode veel van hun staatsobligaties om te kunnen beleggen in aandelen van andere sectoren.

Kapitaaleisen
Vanaf 2009 explodeerden de openstaande schulden bij banken – zij groeiden met ongeveer €10-20 miljard per jaar, met uitzondering van 2014 toen er zo’n €6 miljard aan staatsschuld bijkwam in handen van de banken. Deze run op staatsobligaties komt voor een groot deel door de aanscherping van kapitaaleisen door De Nederlandsche Bank tijdens de financiële crisis. Staatsobligaties gelden namelijk over het algemeen als een veilige beleggingsvorm.