Ecorys: Doorstarterslening kan woningmarkt redden

Nu minister Blok het CDA niet voor zijn plannen heeft kunnen winnen, zou de crisis in woningmarkt jaren langer kunnen gaan duren. Er is een uitweg om de koopwoningmarkt vlot te trekken: de doorstarterslening. Een renteloze lening – net als de huidige starterslening – kan mensen stimuleren om een nieuwbouwhuis te kopen, waar zij anders het geld niet voor zouden hebben. De regeling zou voor een korte periode kunnen gelden, om zo de ergste dip in de woningmarkt te kunnen overbruggen. Resultaat: een aanzienlijke stimulans voor de bouwsector en extra inkomsten voor de staatskas.
 
Stimuli (subsidies) aan aanbodszijde brengen het risico van verdringing met zich mee: mensen kopen eerder gesubsidieerde woningen dan ongesubsidieerde woningen. Er moet dus een regeling komen die zorgt dat mensen woningen gaan kopen die zij zonder die regeling niet zouden kunnen kopen. De al bestaande, renteloze starterslening doortrekken naar een doorstarterslening lijkt een logische optie. Met dezelfde inkomensregels waarbij wordt getoetst of de koper in staat is rente te betalen, dus om de drie jaar. De regel zorgt niet voor verdringing, want mensen kopen alleen de woning die zij anders niet hadden kunnen kopen. En er is geen conflict met Europese regelgeving, die is er immers ook niet bij de starterslening. Het uitvoeringsorgaan (SVR) is er al. De bank (BNG) zou de leningen kunnen verstrekken. Een dergelijke regeling zou een aanzienlijke impuls kunnen betekenen voor zowel de bouwsector als de staatskas.
 

 
Rekenvoorbeeld
Een rekenvoorbeeld. Stel, er komen door de doorstartersregeling 10.000 extra woningen. Dit levert  extra omzet in de bouw: 10.000 x € 200.000 =  € 2 miljard. Voor de schatkist betekent dit: 50% aan belastinginkomsten  = € 1 miljard. De rentekosten zijn 10.000 x € 25.000 (renteloze lening) x 2% x 6 jaar = € 30 miljoen. De schatkist ontvangt extra € 1 miljard en is in 6 jaar een rente kwijt van € 30 miljoen (terug te betalen aan de BNG).
 
Andere aanpak nodig voor huursector
Deze oplossing zou alleen nieuwbouwwoningen betreffen. Voor de corporatiesector moet een impulsdiscussie aansluiten bij het debat over de € 2 miljard die volgens het regeerakkoord door de sector moet worden opgebracht. Daarover is het laatste woord nog niet gezegd maar het volgende zou een bijdrage kunnen zijn aan dat debat: corporaties die verhoudingsgewijs in de komende 2 of 3 jaar meer dan gepland investeren in de nieuwbouw, krijgen een korting op de geplande heffing. Dit betekent dat corporaties die minder investeren meer gaan betalen.
 
Door impulsen aan de vraagkant in de koop (doorstartersregeling) en huur (kortingsregeling) kan de dip in de bouw worden beperkt.
 
Een artikel van Ecorys adviseurs Damo Holt (partner Ecorys), Marcel Canoy (hoofdeconoom Ecorys) en Jos Feijtel (Adviseur op gebied van Wonen).