Karakter en stijl bankier bepaalt risicobereidheid

De hoeveelheid risico’s die een bankier neemt wordt voor 72% bepaald door zijn karakter en ‘stijl’. Dat blijkt uit een recent onderzoek naar Amerikaanse bankbestuurders. Een opvallende vondst, omdat juist vaak gewezen wordt naar variabele beloningen en bonussen als stimulator voor risicovol gedrag onder bankiers.

Sinds februari 2015 geldt er een bonusplafond in Nederland, waardoor bankiers nog maar maximaal 20% van hun vaste salaris aan bonus mogen ontvangen. Een van de redenen voor het invoeren van het bonusplafond, dat onderdeel uitmaakt van de Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen, is dat de excessieve bonuscultuur een van de oorzaken was van de financiële crisis. De bonussen die afhankelijk zijn van het behalen van targets, zouden bankiers er toe aanzetten om meer risico’s te nemen. 

Recentelijk is een nieuw onderzoek gepubliceerd dat gedurende de periode van 1992 tot 2010 in totaal 1.578 bankbestuurders van 165 Amerikaanse banken heeft gevolgd. De wetenschappers keken in het onderzoek naar de individuele kenmerken van bankiers en de relatie daarvan met het nemen van meer of minder risico’s. De bankiers werden ingedeeld naar gelang hun ‘stijl’ – een samenspel van persoonlijkheid, aanleg en arbeidsethos – in zes verschillende categorieën: van ‘agressieve vernieuwers’ tot ‘extreem behoedzame managers’. 

Uit het onderzoek blijkt dat de stijl van de bankiers tot wel 72% bepalend is voor de hoeveelheid risico’s die zij nemen. De relatie tussen bonussen en risicobereidheid is veel lager – het gedrag van de bankiers wordt volgens het onderzoek voor maximaal 4% bepaald door de beloningen die zij krijgen. Vooral de agressieve vernieuwers nemen veel risico’s, terwijl met iedere minder agressief wordende stijl ook de genomen risico’s afnemen.

Volgens de onderzoekers zouden toezichthouders voor de bestrijding van dit gedragsprobleem psychologen in dienst kunnen nemen, om zo agressieve vernieuwers eruit te kunnen filteren. Zij erkennen zelf echter dat deze maatregel misschien te veel impact zou hebben, en ‘een doos van Pandora’ zou openen in de bancaire sector. Om die reden komen zij met de aanbeveling dat toezichthouders strenger zouden moeten optreden tegen riskante financiële producten en instrumenten.