Na kritiek op de Nationale Hypotheek Instelling (NHI) lijkt het er op dat minister van Wonen Stef Blok het voorstel voor een NHI gaat beperken tot alleen nieuwe hypotheken. Dat bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Wonen tegenover Het Financieele Dagblad. In dat geval zal het effect van de NHI op het dichten van de funding gap van banken aanzienlijk beperkter zijn.
Kritiek op de NHI
Het voornemen van het kabinet om de NHI op te richten kreeg de afgelopen periode kritiek van onder ander de Europese Commissie en de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De Europese Commissie ziet de NHI als een vorm van staatssteun waardoor mededingingsproblemen kunnen ontstaan. Volgens de ACM kan de NHI negatieve gevolgen hebben voor de concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt. Dit komt doordat de voordelen van de NHI als gevolg van de staatsgarantie met name toekomen aan de banken met een grote portefeuille aan NHG-hypotheken. Nieuwe toetreders hebben dit voordeel niet waardoor het voor hen minder aantrekkelijk wordt om actief te worden op onze hypotheekmarkt.
Hypotheek Instelling in beperte vorm
Het kabinet wil met de NHI investeringen in hypothekenpakketten door institutionele beleggers stimuleren. Dit doet zij onder andere door het rendement op de investeringen te garanderen met een staatsgarantie. Het gaat om hypotheken die nu onder de zogenoemde Nationale Hypotheekgarantie, NHG, vallen. Doordat banken op deze manier een deel van hun financieringslast afstoten wordt hun balans sterker en krijgen ze meer lucht in hun financiering voor nieuwe hypotheken en kredietverlening aan het MKB.
Een woordvoerder van het ministerie van Wonen laat aan het Financieele Dagblad weten dat momenteel het plan wordt besproken om de NHI te beperken tot alleen nieuwe hypotheken met een NHG-garantie. Dit zou betekenen dat het concurrentievoordeel van de grote banken wordt beperkt, maar ook dat het effect van de NHI op de financieringslast van banken, een belangrijke doel van de NHI, minder groot zal zijn. Het effect op de huidige hypotheekportefeuille van de grootbanken zal hierdoor zelfs geheel wegvallen.
Lans Bovenberg, hoogleraar economie aan Tilburg University, meldt Het Financieele Dagblad dat een andere doel van de NHI met deze beperking van de NHI juist een impuls krijgt. De focus komt dan te liggen op het verstrekken van meer nieuwe hypotheken tegen lagere rentes.