Het faillissement van de Amsterdam Trade Bank (ATB) kwam tot stand vanwege een door westerse sancties gecreëerde implosie. In een brief van De Nederlandsche Bank staat uitgelegd dat systeembanken vanwege de ingestelde Britse en Amerikaanse sancties weigerden betalingsopdrachten uit te voeren. Hierdoor zagen softwarebedrijven zich genoodzaakt om voor de bank cruciale licenties in te trekken. De ATB kwam volledig tot stilstand en een faillissement was onafwendbaar.
Het Financieele Dagblad schrijft dat de verslagenheid over het bankroet onder de werknemers van de bank groot is. Het idee zou leven dat het faillissement onnodig zou zijn. “Hiervoor waren de sancties niet bedoeld. Er werkten hier vooral jonge enthousiaste mensen, onder wie veel Nederlanders. We hadden voornamelijk Nederlandse klanten. Dit had nooit zo mogen plaatsvinden”, legt een ATB-werknemer uit tegenover de krant.
De Amsterdams/Russische bank kwam al gauw in de problemen op het moment dat Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel. Het duurde vervolgens niet lang voordat westerse landen sancties afkondigden tegen Rusland en Russische prominenten. Ook de vier eigenaren van ATB – onder wie bankier en investeerder Mikhail Fridman – werden gesanctioneerd. Vanwege de oplopende spanningen tussen de twee landen stond de bank overigens al onder verscherpt toezicht van DNB.
Zwarte lijst
“De problemen voor ATB stapelden zich snel op toen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten Alfa-bank – de moedermaatschappij van ATB – op de sanctielijst plaatsten”, schrijft het FD. “De VS gingen nog een stapje verder door de Amsterdamse dochter ook op de zwarte lijst te zetten.”
Vanwege de ontwikkelingen besloot DNB het toezicht nog verder te verscherpen. Zo zou de toezichthouder volgens de krant onder andere eisen dat de bankdirectie “de invloed van gesanctioneerde aandeelhouders van ATB op het dagelijkse beleid wegnam”. Daarnaast eiste DNB garanties dat er geen geld naar de gesanctioneerde aandeelhouders zou wegstromen.
Hoewel het ATB-bestuur met instemming van de toezichthouder aanpassingen doorvoerde in het beleid van de bank, zou dit onvoldoende blijken om een faillissement af te wenden. Volgens DNB kwam de bedrijfsvoering van de bank tot stilstand omdat Britse en Amerikaanse bedrijven zich door de sancties genoodzaakt zagen hun dienstverlening aan ATB stop te zetten.
Lot bezegeld
Het FD schrijft dat de gecreëerde implosie zich verder zou doorzetten, omdat dienstverleners van de bank door de sancties ‘weg kwamen te vallen’. De ATB zou vervolgens niet in staat blijken om plaatsvervangende dienstverleners te vinden om zijn eigen dienstverleningen te kunnen hervatten.
Een medewerker van de gesanctioneerde bank legt tegenover het FD uit dat de directie nog wel heeft geprobeerd van de gevolgen van de sancties te verzachten. “Verzoeken aan ING en Rabobank om toch mee te werken aan betalingsopdrachten liepen op niets uit. Ook zijn er vergeefse pogingen gedaan om ontheffingen te krijgen van Britse en Amerikaanse sancties. Het lot van de bank was daarmee bezegeld”, aldus het FD.