Een recent onderzoek in opdracht van ABN AMRO onthult een zorgwekkende financiële situatie in Nederland: 31 procent van de huishoudens ervaart direct financiële problemen bij onverwachte stijgingen van de kosten van levensonderhoud of vaste lasten.
Het onderzoek, uitgevoerd tussen februari en juni 2024 door Ipsos I&O, omvatte 1.500 Nederlanders van 18 jaar en ouder. De deelnemers, representatief naar geslacht, leeftijd en opleiding, werden bevraagd over hun kennis van bank- en geldzaken, hun hulpbehoefte en hun ervaring met het zelf bieden van hulp hierbij.
De bevindingen tonen onder andere aan dat meer dan de helft van de Nederlandse huishoudens financieel kwetsbaar is en onvoldoende buffers heeft. ABN AMRO moedigt mensen aan om bij geldzorgen tijdig hulp te zoeken.
Dat huishoudens financieel kwetsbaar zijn komt, naast dat ze over beperkte middelen beschikken, ook vaak voort uit het hebben van onvoldoende kennis en kunde over financiën en het regelen van bankzaken. Toch beschouwt ongeveer negen op de tien Nederlanders zichzelf voldoende of zelfs goed in staat om de eigen bankzaken te regelen (95%).
Ook beoordelen de meesten hun eigen kennis van de financiële situatie van hun huishouden en van geldzaken in het algemeen voldoende of goed (resp. 93% en 90%). Het oordeel over de financiële gezondheid van het huishouden scoort iets lager, maar alsnog beoordeelt ruim acht op de tien dit met een voldoende of goed (83%).
Voordat het te laat is
Nederlanders die weleens hulp kunnen gebruiken bij geld- en/of bankzaken, vragen daar lang niet altijd om. Bij hypotheken vraagt de helft van de mensen die aangeeft wat ondersteuning te kunnen gebruiken dit. Bij alle overige geld- en bankzaken ligt dat percentage een stuk lager.
Op het gebied van pensioenen geeft het grootste deel van de ondervraagden (55%) aan weleens hulp te kunnen gebruiken, maar doet maar 20% dit. Op het gebied van lenen, budgetteren en inzicht in de financiële status vraagt maar ongeveer 5% om hulp.
Schaamte speelt hierbij een grote rol, en een derde wil niet laten merken dat ze iets niet begrijpen of kunnen. Het onderzoek onthult bovendien dat een kwart van de Nederlanders pas hulp vraagt als het eigenlijk te laat is. Nederlanders tussen de 18 en 34 jaar geven relatief vaak aan pas om hulp te vragen als het eigenlijk te laat is en willen niet laten merken dat ze iets niet begrijpen.
Hulp van de bank
Laura Wetser, directeur Financiële Gezondheid bij ABN AMRO, benadrukt het belang van proactieve ondersteuning: “Aarzel niet om hulp te vragen; vaak is ondersteuning dichterbij dan je denkt.” Of het nu gaat om grip krijgen op financiën of vragen over betalingen via de app, Wetser adviseert om tijdig hulp te zoeken bij de bank of in de omgeving.
ABN AMRO probeert ook zelf contact te zoeken met mensen die vastlopen, wat resulteerde in een toename van bijna vijf keer zoveel klanten die afgelopen mei om hulp vroegen. De bank ziet een positief resultaat van de recente toename in het aantal mensen dat openstaat voor professionele ondersteuning.
Adviseurs van ABN AMRO Helpt assisteren tegenwoordig mensen van alle leeftijden met hun bank- en geldzaken. Wetser verduidelijkt: “We helpen hen als ze er zelf even niet uitkomen met bijvoorbeeld een persoonlijk gesprek of met online tips en tools.”
Om de toename in het aantal hulpvragen op te vangen, heeft de bank het aantal adviseurs in de regio verdubbeld. “Vorig jaar hielpen de collega’s van ABN AMRO Helpt al 100.000 mensen. Onze verwachting is dat we dit jaar nog meer mensen kunnen ondersteunen”, aldus Wetser.
Psychologische drempels
Gedragspsycholoog Sandra van Scheijndel biedt inzicht in de psychologische drempels bij het vragen om financiële hulp. “Bankzaken zijn heel persoonlijk. Hoeveel geld je precies hebt en waar je het aan uitgeeft, daar kunnen anderen veel oordelen over hebben. Zeker in tijden van financiële zorgen of stress, vinden mensen het moeilijk om hulp te vragen”, zegt ze.
De redenen die de ondervraagden van het onderzoek opvoeren om geen hulp te vragen lopen behoorlijk uiteen. Lang niet iedereen vreest voor wat anderen denken. Andere genoemde redenen zijn dat ze het moeilijk vinden om hulp te vragen bij een bekende of dat ze opzien tegen ingewikkelde of langdurige procedures. Ook wordt bijvoorbeeld genoemd dat ze autonoom willen zijn en vinden dat ze het zelf moeten kunnen regelen.
Financiële gezondheidscheck
In meer dan de helft van de gevallen weten de adviseurs van ABN AMRO door middel van een financiële gezondheidscheck direct de klant een stap verder te helpen op financieel gebied. Zodoende heeft de bank aangekondigd dat alle 260 adviseurs van ABN AMRO Helpt vanaf nu klaarstaan voor persoonlijke ondersteuning voor iedereen die wel eens hulp kan gebruiken bij hun bank- of geldzaken.