Maatschappelijk verantwoord beleggen is al jaren de regel onder institutionele beleggers. Recenter is er steeds meer animo om een extra stap te zetten en echte impact te maken met het belegde kapitaal. Het doel is om door vermogen in te zetten zowel marktconform rendement als positieve en meetbare impact te realiseren.
Impactbeleggen begint dus meer de norm te worden. Maar wat zijn impactbeleggingen precies en waar ligt de grens tussen duurzaam en impact? En welke keuzes moet de klant maken om tot een impactportefeuille te komen?
René Vrijbloed (Fiduciary Manager Institutional Clients & Impact Solutions) en Johan van Egmond (Executive Director Institutional Relations) van Van Lanschot Kempen zullen dit najaar in een reeks artikelen ingaan op impactbeleggen voor institutionele beleggers.
In deze editie bespreken Vrijbloed en Van Egmond de verschillende typen duurzame en impactbeleggingen en hoe deze van elkaar te onderscheiden zijn. Aan de hand van concrete voorbeelden zullen zij de lezer een goed beeld geven hoe zij zelf kunnen bijdragen aan een betere toekomst.
Wat zijn impactbeleggingen?
Impactbeleggen gaat in onze visie om het ondersteunen van bedrijven die zich actief en bewust inzetten voor positieve verandering op het gebied van milieu, sociale aspecten en governance (intentionaliteit). Veranderingen die er zonder deze inzet niet zouden zijn geweest (additionaliteit).
We baseren ons op Theory of Change (‘’wat is het probleem, waar willen we naar toe en hoe kunnen we dit bereiken’’) en letten daarbij goed op de bovengenoemde intentionaliteit en additionaliteit. Deze elementen zijn onderscheidend ten opzichte van andere type duurzame beleggingen. We lichten dit onderscheid graag toe.
Vier typen duurzame beleggingen
Impact is een relatief nieuwe loot aan de boom van duurzame beleggingen. Wij onderscheiden vier typen duurzame beleggingen.
Bij de constructie van een ‘traditionele’ duurzame portefeuille ligt vooral de nadruk op financieel rendement, spreiding, beheersing van (actieve) benchmark-afwijkingen en beheer- en transactiekosten. Duurzaamheid maakt hier ook onderdeel van uit, maar is beperkt tot betrokken aandeelhouderschap, (risico)monitoring en het voorkomen van vuile handen. Dit kan bijvoorbeeld door het uitoefenen van stemrecht en de screening op en uitsluiting van producenten van tabak of controversiële wapens.
Duurzaam
Onder dit kopje vallen beleggingen waarbij wij de nadruk leggen op de duurzaamheidsprestatie van bedrijven of landen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met behulp van ESG-ratings of bijdrages aan de ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, de SDG’s. Op basis hiervan vormen we een duurzame portefeuille en accepteren hierbij mogelijke afwijkingen van het brede beleggingsuniversum.
Voorbeeld: Aandelenbeleggingen selecteren op basis van duurzaamheidsscores van dataproviders (‘ESG-ratings’) of hun bijdrage van producten of diensten aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties. Het ontbreekt deze beleggingen aan additionaliteit.
Transitie
Onder transitiebeleggingen verstaan wij bedrijven of landen die nog onvoldoende duurzaam zijn, maar wel graag willen veranderen. Zij hebben een concreet plan met tussentijdse doelen. Onder transitiebeleggingen vallen ook bedrijven die anderen helpen te verbeteren. De bijdrage aan hun verbetering, en daarmee aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties in brede zin, willen we dan wel kunnen meten.
Voorbeeld: Het renoveren van beursgenoteerde vastgoedbeleggingen om de waarde van de objecten, maar ook de CO2e-emissieuitstoot te verbeteren.
Positieve impact
Voor een impactportefeuille selecteren wij investeringen die oplossingen bieden voor maatschappelijke vraagstukken. Hierbij is sprake van intentionaliteit en de investering is additioneel: zonder deze investering vindt de betreffende activiteit niet plaats. De positieve impact moet ook meetbaar zijn. Verder is het belangrijk dat de oplossingen zelf geen negatieve gevolgen voor derden (externe gevolgen) met zich meebrengen.
Voorbeelden:
- De ontwikkeling en constructie van een windmolenpark in Noord-Duitsland. De ontwikkeling van nieuwe hernieuwbare energieprojecten levert de grootste additionaliteit.
- De ontwikkeling van vliegtuigmotoren op waterstof. Dit heeft geresulteerd in de eerste emissievrije motor voor de luchtvaart. De motor kan worden ingebouwd in bestaande, kleine vliegtuigen.
Onze ervaring is dat additionaliteit effectiever bereikt kan worden in niet-genoteerde beleggingscategorieën (private markten).
De keuze is aan de belegger
De keuze voor een van deze duurzame beleggingsvormen of een combinatie daarvan begint bij uw beleggingsbeginselen en gewenste duurzaamheids-thema’s en subthema’s. Aan de hand daarvan kan duidelijk worden of het vooralsnog voldoende is om duurzaam of traditioneel duurzaam te beleggen, of dat de extra stap naar transitie- of impactbeleggen kan worden gemaakt.
Veelgebruikte thema’s zijn Klimaat, Biodiversiteit en Goede gezondheid & welzijn. Een andere of aanvullende mogelijkheid is het doel om in te spelen op de Energietransitie, de Voedseltransitie of de Materiaaltransitie.
5D beleggen met beleggingskader
De keuze voor een of meerdere impactthema’s, gecombineerd met de ‘klassieke’ keuzes rond risico en rendement, kosten en governance, maakt beleggen “5-dimensionaal”.
Zijn deze keuzes gemaakt, dan kan er een beleggingskader worden vastgesteld. Hiermee ondersteunen we klanten bij de invulling van de beleggingsportefeuille en de implementatie. Het kader omvat de beleidskeuzes die leidend zijn voor de implementatie en de randvoorwaarden waaraan de beleggingen moeten voldoen per bovengenoemde vijf dimensies.
Een integrale benadering geeft - naast principiële overwegingen - de benodigde inzichten welke duurzame beleggingen aansluiten op uw wensen en eisen. Dit geeft richting aan de volgende stappen in het proces en biedt een kader waarbinnen implementatiekeuzes kunnen worden gemaakt. Dan gaat het om vragen zoals welke beleggingscategorieën passen bij de gekozen thema’s, welke doelen wilt u stellen en hoe worden de uitkomsten gemeten?