Trade Based Money Laundering is een van de meest complexe en tegelijkertijd onderkende methoden voor het witwassen van geld. Door criminele gelden te verplaatsen via de internationale handel, omzeilen criminelen detectie door financiële instellingen en autoriteiten. Hoewel banken een sleutelrol spelen in het detecteren en voorkomen van TBML, stelt Compliance Champs dat een meer datagedreven aanpak noodzakelijk is om deze manier van witwassen effectief te bestrijden.
TBML omvat diverse methoden zoals over- en onderfacturering, het gebruik van brievenbusfirma’s en het manipuleren van handelsdocumentatie. Deze methoden maken het mogelijk om criminele winsten te verschuiven onder het mom van legitieme handelsactiviteiten.
De Financial Action Task Force (FATF) erkent TBML dan ook als een belangrijk risico en benadrukt de noodzaak van versterkte regelgeving en samenwerking tussen publieke en private partijen. In de Nationale Risk Assessment Witwasssen 2023 is witwassen via handelsconstructies daarnaast aangemerkt als een van de belangrijkste witwasdreigingen voor Nederland.
Als poortwachter van het financiële systeem spelen banken een cruciale rol in het voorkomen en detecteren van witwassen, waaronder dus TBML.
Banken blijken echter nauwelijks inzicht te hebben in de daadwerkelijke handelstransactie (zoals de onderliggende goederen die worden verhandeld) omdat zo’n 80% van de wereldhandel naar schatting plaatsvindt middels zogenoemde ‘clean payments’. Hierbij worden de handelsdocumenten rechtstreeks uitgewisseld tussen koper en verkoper zonder dat deze met de bank worden gedeeld (mits deze documenten worden opgevraagd in het kader van een due diligence onderzoek).
Dit maakt het voor banken moeilijker om onregelmatigheden te identificeren, zoals onlogische handelsroutes, risicovolle goederen of onrealistische prijzen.
Geen enkele publieke of private partij heeft een volledig overzicht van alle benodigde data om TBML effectief te kunnen detecteren. Bovendien is de data governance bij banken nog niet altijd op orde. Zo wordt data nog steeds regelmatig opgeslagen in ongestructureerde formats, zoals PDF-documenten. Hierdoor is het niet alleen moeilijk om goed overzicht te behouden, maar ook om geavanceerde technologieën zoals AI in te zetten om de data te analyseren en onregelmatigheden te identificeren.
Datagedreven aanpak
Een meer datagedreven benadering kan de huidige TBML-aanpak behoorlijk versterken.
Deze aanpak richt zich op het integreren van informatie uit verschillende bronnen, zoals douanegegevens, transportdata en handelsdocumentatie. Banken kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van datasets van externe partijen die inzicht bieden in scheepsbewegingen en eigendomsstructuren.
Technologie speelt een sleutelrol in deze transformatie. AI en machine learning kunnen grote datasets analyseren om patronen en afwijkingen te identificeren die voor menselijke analisten onzichtbaar blijven. Daarnaast biedt blockchaintechnologie mogelijkheden om handelsdocumenten transparanter en veiliger te maken.
Effectiever
Hoewel TBML een complex en moeilijk te bestrijden fenomeen blijft, biedt een transformatie naar een datagedreven aanpak hoop.
Door technologie te benutten, samenwerking te versterken en de datakwaliteit te verbeteren, kunnen banken volgens Compliance Champs hun rol als poortwachters effectiever vervullen.
Deze veranderingen zijn niet alleen essentieel voor het versterken van de integriteit van het financiële systeem, maar ook voor het bevorderen van eerlijke en transparante wereldhandel.
Lees hier het volledige whitepaper van Compliance Champs.