In maart vorig jaar werd ‘De Betaalvereniging Nederland’ opgericht. De nieuwe betaalvereniging is een samenwerkingsverband van banken en betaalinstellingen die op de Nederlandse markt actief zijn en heeft als doel om de efficiëntie en de veiligheid van het betalingsverkeer te verbeteren. In een interview met Voogt Pijl & Partners vertelt Piet Mallekoote, directeur van de Betaalvereniging Nederland, over de noodzaak van het platform voor de bankensector, de werkgebieden en de toekomstplannen.
De Betaalvereniging is nieuw en gevormd vanuit een aantal strategische overwegingen. Welke zijn het meest vormend geweest?
Een aantal ontwikkelingen vereiste een heroverweging van de inrichting van de collectieve taken in het betalingsverkeer in Nederland. Allereerst was dit het in toenemende mate Europees worden van het betalingsverkeer (SEPA). Hierdoor komen nationale betaalproducten en standaarden te vervallen en worden deze vervangen door Europese producten of standaarden. Ten tweede de opkomst van niet-bancaire betaalinstellingen en voorts een blijvende behoefte aan stakeholder management en regie van de betaalketen (bijvoorbeeld rond pinnen en fraude). De inrichting van het betalingsverkeer, waarin Currence als producteigenaar van de nationaal collectieve betaalproducten en de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) een centrale rol vervulden, was op deze ontwikkelingen onvoldoende toegerust. Vandaar dat nog eens fundamenteel is gekeken naar een effectieve, efficiënte en toekomstvaste inrichting van de collectieve taken van het betalingsverkeer. Dat wil zeggen: die taken die voor alle banken en betaalinstellingen van gezamenlijk belang zijn.
Het traject om te komen tot de Betaalvereniging was nu niet direct een standaard en eenvoudig proces, toch?
Nee, zeker niet! Het heeft ook even tijd gekost. Begrijpelijk als je beseft dat dit een belangrijk proces was voor de banken, de NVB en Currence. Doel was in een situatie met een aantal onzekerheden gezamenlijk een toekomstvaste inrichting van het betalingsverkeer te bepalen. Een ieder had daar zo zijn gedachten over, maar gezamenlijk kom je een stap verder. Dat was een interessant, maar vooral ook spannend proces voor alle betrokkenen. Eind 2011 is de Betaalvereniging opgericht, waarbij de collectieve taken die met pinnen samenhingen en die door Currence voor het merk PIN werden verricht, zijn overgeheveld van Currence naar de Betaalvereniging. Tegelijkertijd heeft de NVB een aantal operationele taken in het betalingsverkeer afgestoten en ondergebracht bij de Betaalvereniging.
Met het verder uitfaseren van de nationale betaalproducten (denk aan Incasso) zullen de SEPA-varianten door de Betaalvereniging worden gefaciliteerd. Was het cultuurverschil een belangrijke factor in de integratie?
Omdat mensen van Currence en van de NVB die met hun taken naar de Betaalvereniging zijn meeverhuisd elkaar kenden, viel dat erg mee. Wel bestaan er natuurlijk verschillen in achtergronden. Belangrijk was dat van alle mensen een verandering werd gevraagd. Zo wordt bij de Betaalvereniging veel in projectverband met de leden van de vereniging (en met stakeholders) gewerkt. Dat vereist vaardigheden, waarop bij Currence in het verleden minder een beroep werd gedaan. Datzelfde geldt in andere opzichten voor de NVB-medewerkers. Door een aantal gezamenlijke sessies en periodiek overleg zijn we hierin gezamenlijk verder gekomen. Het blijven werken aan een verdere optimalisatie van onze performance is overigens een belangrijk aandachtspunt voor ons allen.
Wat doet de Betaalvereniging nu – in aanvulling op de bestaande NVB en Currence?
De NVB is de branchevereniging van banken en Currence is producteigenaar van de nationale betaalproducten. Na het uitfaseren van PIN zijn dit de producten iDEAL, Acceptgiro, Incasso en Chipknip. De meest belangrijke doelstellingen van de Betaalvereniging zijn het stimuleren van een efficiënt en effectief betalingsverkeer en het waarborgen van de veiligheid en betrouwbaarheid daarvan. Dit doen we onder meer door het ontzorgen van leden voor die activiteiten die van gezamenlijk belang zijn, zoals de aanpak van skimming en het voeren van de regie bij storingen in de betaalketen (denk aan pinstoringen). Daarnaast fungeert de Betaalvereniging als kennisexpert voor het betalingsverkeer voor haar leden (en stakeholders) en verricht zij de gezamenlijke communicatie namens haar leden naar de markt (voorlichting en woordvoering). Tot slot stelt de Betaalvereniging onder meer veiligheidseisen op voor het betalingsverkeer en ziet zij er op toe dat deze eisen door de leden worden nageleefd.
Is de Betaalvereniging partij bij innovatie?
Nee, niet in primaire zin. Dat wil zeggen: de Betaalvereniging is niet verantwoordelijk voor individuele innovatie en ontwikkeling van betaalproducten, want dat ligt bij de banken zelf. Pas als de banken bij een innovatie gezamenlijk willen optrekken kan de Betaalvereniging een rol spelen bij het opstellen van standaarden of collectieve afspraken rondom bijvoorbeeld veiligheid. Zo zijn we onlangs een project voor de digitale machtiging van incasso (e-mandates) gestart. Deze innovatieve dienst zal in 2015 door de banken kunnen worden aangeboden.
Wat staat er op de agenda van de Betaalvereniging de komende jaren?
Ons werkprogramma bestaat uit vier thema’s, die elk uit een aantal activiteiten bestaan. Dit zijn de verhoging van de efficiency in het betalingsverkeer, de stabiliteit van betaalketens, veiligheid en de invoering van SEPA. Deze staan op onze website vermeld. We willen transparant zijn in onze doelstellingen en resultaten.
Wat is de belangrijkste succesfactor voor de mensen die de Betaalvereniging vormen?
Ik stuur op kennis en resultaat. Om vanuit de Betaalvereniging een rol met overtuiging te kunnen spelen zijn kennis en resultaten essentieel. Primair gaat het om kennis en een goede analyse: de analyse moet goed zijn en je moet in staat zijn de ander een spiegel voor te houden. Door soms een andere mening te hebben! Dat is – al lijkt dat contrair - noodzakelijk om de collectiviteit te kunnen dienen! En daarna doorpakken naar resultaat. Het gaat in meerdere opzichten om toegevoegde waarde voor de leden en stakeholders. Daar willen we resultaatgericht sterk in zijn.
Dit interview is opgesteld door Voogt Pijl & Partners, een adviesbureau gericht op de financiële sector.