Op 10 februari jl. organiseerde ING het fintech-evenement 'Breaking Barriers'. Zo'n 500 mensen van financiële ondernemingen en fintechstart-ups zijn op het event afgekomen om de visies te horen van onder andere Don Ginsel (mede-organisator Holland Fintech), Eric Ries (ondernemer in Silicon Valley en auteur van de The Lean Start up), Patrick de Zeeuw (mede-oprichter en CEO van Startupbootcamp) en Nick Jue (directievoorzitter van ING Nederland).
De locatie van het door ING georganiseerde fintech-evenement 'Breaking Barriers' kon niet symbolischer zijn. Het voormalige IBM-gebouw aan de rand van Amsterdam biedt onderdak aan tientallen jonge en flexibele start-ups, klaar voor de strijd met de gevestigde orde.
Nick Jue, directievoorzitter van ING Nederland, liet een afbeelding zien van een olifant die wordt achtervolgd door een aantal hazewindhonden. "Mensen zien ons op dit plaatje vaak als de olifant," zei hij.
Fintechs die alternatieven bieden voor traditionele banken zoals ING vormen een gevaar voor 30 procent van de huidige omzet van een bank, aldus Jue, en dat kon wel eens meer worden als de banken niet opschieten.
Op de manier van Spotify
Met het doel deze grote bank flexibeler te maken, is het hoofdkantoor van ING Nederland onlangs, op een nieuwe manier gaan werken. Daartoe geïnspireerd door bedrijven als Spotify, Netflix en Amazon. En dat betekent een plattere organisatie, minder vergaderingen, multidisciplinaire teams die 'squads' worden genoemd, en continue feedback van de klanten. "Het werkt nog niet perfect, maar we zijn op de goede weg," aldus Jue. "Ik wil dat wij de kracht van de olifant hebben en de flexibiliteit van de hazewindhond."
Het is niet het enige initiatief dat ING neemt om de kloof naar de fintechwereld te overbruggen.
"Vergeet niet dat we zelf ook al 20 jaar een fintech zijn," zei Benoit Legrand, hoofd Fintech van ING, verwijzend naar het feit dat ING internetbankieren op de wereldmarkt introduceerde.
Op dit moment werkt ING samen met meer dan 40 fintechs en biedt onderdak aan twee broedplaatsen voor fintechstart-ups: Innovation Studio in Nederland en Fintech Village in België.
Experts van Breaking Barriers zijn het erover eens dat er meer van dergelijke initiatieven nodig zijn om de financiële sector voor te bereiden op een onzekere toekomst.
Plaats uw inzet
Don Ginsel van mede-organisator Holland Fintech meldde dat er momenteel 25 procent van de durfkapitaalinvesteringen naar de financiële sector gaat. "Mensen zetten nu in," zei hij. Ginsel schetst het beeld van fintechs en grotere banken die zich uiteindelijk groeperen tot "grote digitale leveringsketens", maar dat kan best nog wel even duren. Een recent onderzoek in het Nederlandse fintechlandschap signaleerde verschillende barrières die een succesvolle samenwerking tussen bedrijven, fintechstart-ups en toezichthouders blokkeren. "Er is een grote bereidheid tot samenwerking, maar het is moeilijk omdat er nog geen goede afstemming is tussen cultuur en systemen," aldus Ginsel.
Meer veilige toevluchtsoorden waar het mogelijk is om te experimenteren en kleine risico's te nemen was een van de oplossingen die hij steunde.
Stop tijdverspilling
Degenen die zich in deze prachtige nieuwe wereld willen wagen zouden misschien eerst het boek willen lezen van gastspreker Eric Ries, over hoe bedrijven kunnen leren denken en handelen als een start-up. "Huidige managementsystemen zijn niet ontworpen om de extreme onzekerheden van vandaag de dag aan te durven," vertelde Ries, ondernemer in Silicon Valley, aan het publiek. "Als gevolg hiervan verspillen we op industriële schaal tijd."
Bedrijven moeten af van de 20e-eeuwse organisatiemodellen waar het alleen maar gaat om het vergroten van de efficiëntie en het verkleinen van de risico's. Concentreer je op experimenteren en voortdurend leren, in plaats van maanden bezig te zijn met het "succesvol uitvoeren van een slecht plan", betoogde Ries, die toegaf dat hij zelf verschillende "mislukte start-ups" achter de rug had.
"Durf het anders aan te pakken. Verander je plannen als klanten je vertellen dat je ideeën niet werken. Experimenteer met een product met geringe haalbaarheid zodat een mislukking je niet veel geld gaat kosten. En beschouw je collega’s van 'risico en compliance' niet als 'tegenwerkers' maar betrek ze er al vanaf het begin bij. Zij vormen je kracht. Gebruik ze."
Verschillende dieren
Bedrijven en fintechs zijn "totaal verschillende dieren", zei Patrick de Zeeuw, mede-oprichter en CEO van Startupbootcamp, een start-upbroedplaats met locaties in tien steden over de hele wereld. "Grote bedrijven raken de draad kwijt in hun eigen processen. Start-ups kunnen morgen besluiten om linksaf of rechtsaf te slaan. Als je in een groot bedrijf twee keer tekortschiet, dan lig je eruit. Voor een start-up is dat geen probleem, mits je er iets van hebt geleerd."
En toch is samenwerking mogelijk, aldus De Zeeuw. Hij ziet de denkrichting van ING veranderen. Zo heeft Startupbootcamp bijvoorbeeld een 'huisondernemer'. "Dat is iemand uit het innovatieteam van ING die onze start-ups kan helpen bij de voorbereiding op hun gesprek met mensen van de bank en omgekeerd. Het werkt prima."
Alleen de tijd zal leren waar en hoe de werelden van de grote financiële ondernemingen en de fintechstart-ups zich gaan vermengen. Voor Ries maakt het niet uit wie het spel gaat winnen. "De winnaars zullen degenen zijn die ‘t snel oppikken. Als klant maakt het mij niet uit of de winnaar een traditioneel bedrijf zoals ING is die de verandering doormaakt of een nieuwe start-up. Ik krijg als klant hoe dan ook een dynamisch, goed ontworpen product, en daar gaat het uiteindelijk om."