Afscheidsinterview Chris Buijink: “Dit werk doet ertoe”

Na twee termijnen van vier jaar zit het voorzitterschap bij de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) er voor Chris Buijink (67) op. Per 1 juli gaat hij met welverdiend pensioen. Een terugblik op acht enerverende jaren. "Never a dull moment!"

Na 33,5 jaar bij Economische Zaken en acht jaar bij de NVB gaat u per 1 juli 2021 met pensioen. Voelde de acht jaar op de stoel van de voorzitter als acht lange jaren? “Zeker niet. Hoewel ik nog nooit zo lang achter elkaar in eenzelfde functie had gewerkt, zijn deze jaren echt omgevlogen. Dat komt onder andere doordat er heel veel gebeurt in de sector. Never a dull moment.”

Wat was destijds uw drijf veer om vanuit het ministerie van Economische Zaken over te stappen naar de NVB? “De einddatum van mijn termijn als Secretaris-generaal kwam in zicht. Ik had 33,5 jaar in verschillende rollen in beleid en uitvoering op het leukste departement van Den Haag erop zitten en het leek me goed om op mijn hoogtepunt uit te vliegen. Toen de banken langs kwamen, zag ik dat als een mooie kans om weer iets nieuws te leren én iets te kunnen betekenen. Dit werk doet ertoe.”

Had u een goed beeld van de sector waar u in stapte? “Het begin was spannend. Ik kende wel veel mensen bij banken, maar niet de banken zelf. Ik ben begonnen met het maken van een rondje langs de toenmalige ceo’s van de grootbanken; Jan Hommen, Piet Moerland en Gerrit Zalm. Ik was benieuwd van hen te horen wat zij wilden met de NVB.”

En, wat was dat? “Meer zichtbaar zijn, meer verbindingen maken in de samenleving en met stakeholders, laten zien wat onze betekenis is, initiatieven starten om te laten zien dat banken het verschil kunnen maken. Ik ben de afgelopen jaren echt onder de indruk geraakt van de enorme inzet van de mensen uit de banken, op alle niveaus. Het is heel inspirerend om te zien hoe actief iedereen, of het nu gaat om de grootbanken of de kleinere en buitenlandse banken, meedraait in projectgroepen, werkgroepen en commissies.”

Wat waren de hoogtepunten in de afgelopen acht jaar? Waar bent u het meest trots op? “Ik denk dat het ons gelukt is om meer te worden dan een klassieke belangenvereniging. We houden ons niet alleen bezig met wat er aan regelgeving op de sector afkomt en het bijhouden en onder de aandacht brengen van onze visie maar zijn ook een vereniging die echt initiatief neemt en laat zien wat we als sector kunnen bijdragen. Er is veel tot stand gekomen waarop ik trots ben.”

Kunt u wat voorbeelden noemen? “Ik denk bijvoorbeeld aan de inzet van de commissie zakelijke dienstverlening voor het MKB, de oprichting van het platform duurzaamheid, initiatieven als de Nederlandse schuldhulproute, het platform digitalisering en innovatie. Ik denk ook aan de samenwerking tussen banken en publieke partijen in het werken aan een effectievere bestrijding van financieel economische criminaliteit, daar is ontzettend veel voortgang geboekt. Dat gaat voorbij de traditionele belangenbehartiging. Daar draag je echt bij aan dingen die ertoe doen voor de samenleving."

"Ook aan de vernieuwing van de code banken is er enorm veel gebeurd. Ik vond het mooi om te zien dat er volop hashtags #bankierseed verschenen op social media. Je zag dat mensen weer trots waren bankier te zijn, terwijl dat een aantal jaren best ingewikkeld was geweest.”

Wat ziet u als dieptepunt van de afgelopen acht jaar? “Het jaar 2017 was heel moeilijk. We trapten af met een positieve flow waarbij de nieuwe minister van Financiën op onze nieuwjaarsbijeenkomst een positief verhaal had gehouden over zijn intenties naar de sector. Zijn boodschap was helder: ik zal jullie niet verrassen, jullie moeten mij niet verrassen. Maar toen kwam de commotie rond de plannen van de commissaris van de ING om het salaris van de CEO te verhogen. Met alle impact van dien, zowel politiek als maatschappelijk. De grote schikking die later dat jaar werd getroffen gaf overigens wel een positieve impuls aan de nog intensievere publiek private samenwerking en aan het nog effectiever laten zijn van de poortwachtersfunctie.”

Heeft u het gevoel dat inmiddels de relatie tussen de banken en de overheid weer is hersteld? “Ik denk dat de relatie goed is. Je ziet dat ook in deze coronaperiode; daarin hebben we intensief en goed contact met elkaar gehad en proberen we echt samen ondernemers door deze lastige periode heen te loodsen. Ook in de aanpak van witwassen en ondermijning hebben we goede contacten. Dat is gedraaid van tegenover elkaar staan naar samen eraan werken. Die intentie is van beide kanten oprecht.“

“In 2017 kreeg ik een mailtje van Emmanuel Macron en Ban Ki-moon. Ik dacht dat het spam was. Het bleek een uitnodiging te zijn voor One Planet Summit in Parijs.”

Hoe kijkt u, zo op de valreep voor uw pensioen, aan tegen het recente nieuws over de schikking in het onderzoek bij ABN AMRO naar anti-witwasprocessen? “Dat komt hard aan. Dat er nu collega’s onderzocht worden als verdachten is enorm impactvol en dat raakt mij. Tegelijkertijd weet ik dat er binnen ABN AMRO ontzettend hard gewerkt wordt aan het verbeteren van de private samenwerking. Er komen ook vanuit de ABN AMRO initiatieven die de wereld vooruithelpen. Denk aan wat zij hebben onderzocht aan mogelijkheden om mensenhandel en moderne slavernij eerder te detecteren aan de hand van transactiegegevens. Dat is ook ABN AMRO.”

Als voorzitter van de NVB heeft u veel mensen ontmoet, zowel in Nederland als daarbuiten. Welke ontmoetingen hebben een blijvende indruk achtergelaten? “In 2017 kreeg ik een mailtje van Emmanuel Macron en Ban Ki-moon. Ik dacht dat het spam was. Het bleek een uitnodiging te zijn voor One Planet Summit in Parijs, vanwege de voorlopersrol wereldwijd van de Nederlandse banken wat duurzaamheid betreft. De manier waarop Arnold Schwarzenegger, de bodybuilder en republikeinse oud-gouverneur van Californië, daar in Parijs van leer trok tegen president Trump en opkwam voor het klimaat maakte een onuitwisbare indruk op me. Daar stond echt iemand met een duidelijke boodschap: ‘Don’t take no for an answer.’ Een andere inspirerende ontmoeting was die met de vrijwilligers van het Schuldenlab in Den Haag. Daar zie je hoe initiatieven in de samenleving van de grond af aan kunnen bijdragen aan een beter Nederland.”

Hoe ziet u de toekomst van de bankensector? “De uitdagingen zijn groot. De rente blijft voortdurend laag, de winstgevendheid staat onder druk, de Europese Bankenunie is niet af. Omringd door nieuwe spelers van fintech tot big tech zullen deze uitdagingen het uiterste vragen van het ondernemerschap en de innovatiekracht van mensen in banken. Ik hoop dat we naar gemeenschappelijke regels op Europees niveau kunnen waarbij we banken geen zwaardere lasten blijven opleggen dan andere bedrijven in Nederland. Die tijd komt nog wel ooit. De banken zijn het waard!”

Wat geeft u als advies mee aan uw opvolger, Medy van der Laan? “Ik vind niet dat je opvolgers iets moet meegeven. Ik ben Chris Buiijnk en Medy van der Laan is Medy van der Laan. Ze krijgt de beschikking over een vereniging met enthousiaste leden en ondersteuning vanuit een fantastisch bureau. Mijn enige advies is: doe daar mooie dingen mee.”

Wat is uw boodschap aan de sector? “Een terugkerend thema is de afgelopen jaren: laat je zien en laat je horen. Sinds 2015 hebben we na afloop van een bestuursvergadering een on the record- gesprek met twee collega’s uit het bestuur en de media. Dat was in het begin best wel spannend, maar je ziet dat dit tot een meer ontspannen relatie leidt. Blijf dat doen! Laat je horen, laat je zien, haal de buitenwereld binnen.”

Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.