Eerste gecertificeerde Chief Sustainability Officers in Nederland klaar om verandering te leiden
Op welke wijze kunnen duurzaamheidsexperts ervoor zorgen dat ESG in alle onderdelen van hun organisaties wordt geïntegreerd? En hoe zorgen zij dat ESG daadwerkelijk voet aan de grond krijgt in de bestuurskamers? Het zijn slechts twee van de vele vragen die opkwamen tijdens het allereerste opleidingsprogramma tot Certified Chief Sustainability Officer.
Tijdens de officiële certificeringsceremonie in Amsterdam reflecteerden opleidingsontwikkelaars, deelnemers en docenten op acht intensieve dagen van opleiding, waarin twaalf gloednieuwe CCSO’s hun welverdiende certificaat ontvingen.
Duurzaamheid integreren in de bestuurskamer en verder
Om succes, innovatie en groei toekomstbestendig te maken, moeten alle organisaties van vandaag duurzaamheid volledig omarmen. Die inzet moet verweven zijn in de kernwaarden en op alle niveaus van het personeel worden geïntegreerd – van werknemers tot de bestuurskamer, en onder alle belanghebbenden. Dat is in theorie zoveel gemakkelijker dan in de praktijk.
Deze nieuwe CCSO-certificering is de eerste in zijn soort in Nederland en werd gelanceerd door de in Amsterdam gevestigde kennis- en netwerkorganisatie Outvie. Tijdens de ceremonie reflecteerden de Outvie-opleidingsontwikkelaars, docenten en nieuw gecertificeerde CSO’s op de uitdagingen en keken ze naar de toekomst van hun respectieve rollen.
“Vandaag staat duurzaamheid op de agenda van elk managementteam,” legt Outvie Managing Director Ermelinda Vermeulen uit. “Dit onderwerp is zo belangrijk voor de toekomst. Ons hoofddoel is het ontwikkelen van mensen, het vergroten van kennis, netwerken en vaardigheden. We dragen bij aan de expertise, innovatie en positieve vooruitgang van organisaties door middel van dit nieuwe CCSO-opleidingsprogramma.”
“Binnenkort kunnen organisaties niet meer bestaan als zij duurzaamheid niet volledig integreren,” vult Carola Wijdoogen haar collega aan. Zij is hoofddocent van de onlangs afgeronde Certified Chief Sustainability Officer-certificeringsopleiding en auteur van het boek '7 Rollen voor duurzaam succes'.
Duurzaamheid wordt inderdaad snel een licentie om te opereren: “Veel organisaties zijn alleen duurzaam in termen van naleving of risicoreductie, voornamelijk gericht op kostenreductie,” legt Wijdoogen uit. “Er zijn ook organisaties die duurzaamheid gebruiken als een strategische motor voor innovatie. En dan zijn er bedrijven die echt vooruitdenken en duurzaamheid gebruiken als een drijver voor nieuwe bedrijfsmodellen. Deze spelers weten dat als ze geen waarde toevoegen aan de samenleving, ze in de toekomst niet in bedrijf zullen zijn.”
Impact creëren
De meeste organisaties zijn momenteel bezig met de overgang naar meer duurzaamheid, of het nu beursgenoteerde bedrijven zijn die zich voorbereiden op de golf van CSRD-rapportageverplichtingen, of kleinere spelers die hun processen en bedrijfsmodellen zorgvuldig bekijken om meer impact te creëren.
“Ik runde vroeger een restaurant en was geschokt hoeveel voedsel werd verspild,” legt Junion Hanenberg uit. “Toen keek ik naar de voedselproductie en ontdekte dat daar nog meer voedsel werd verspild! Ik richtte IntelligentFood op, een bedrijf dat voedselverspilling bestrijdt via circulaire middelen.” Hanenberg is ook docent voor het Certified Chief Sustainability Officer-programma en auteur van het boek ‘Circulair in Food'.
“Duurzaamheid is cruciaal in alle sectoren als u wilt dat uw bedrijf overleeft,” zegt hij. “Niet alleen zijn veel grondstoffen eindig, maar klanten en potentiële werknemers eisen duurzame praktijken, en wetten veranderen ook in hun voordeel, dus houders van een Chief Sustainability Officer-certificaat zijn goed gepositioneerd om veranderaars te worden in hun organisaties.
Een van de grootste uitdagingen voor deze veranderaars is hoe duurzaamheid hoger op de prioriteitenlijst van de bestuurskamer te krijgen. “Duurzaamheid moet in elke bestuurskamer vertegenwoordigd zijn,” zegt Marjolein Baghuis (Sustainability Strategy Consultant bij Catalyst for Positive Change en docent op de CCSO-opleiding). “We zijn er nog niet. Maar de belanghebbenden van vandaag eisen meer van organisaties op het gebied van duurzaamheid. Tegelijkertijd lopen mensen op de talentmarkt weg als organisaties niet aan duurzaamheid werken.”
Het wakker schudden van de C-Suite
De titel Gecertificeerde Chief Sustainability Officers impliceert misschien een C-Suite positie, maar het is duidelijk ambitieus. Dat gezegd hebbende, voelt een groeiende groep jongere senior executives een verhoogd gevoel van urgentie over dit onderwerp.
“Hoewel deze kwalificatie bedoeld is voor Gecertificeerde Chief Sustainability Officers, betekent dit niet noodzakelijk dat u die positie moet bekleden,” zegt Albert van Vliet (Head of Operational Risk bij Rabobank en lid van de CCSO-deelnemers). “Maar als u weet hoe het werkt, kunt u de kennis gebruiken om uw eigen rol te vervullen. De manier van denken die ik gebruik in mijn werk voor operationeel risico heeft veel overeenkomsten met Corporate Sustainability. U moet mensen beïnvloeden, overtuigen en hun ideeën benutten. U hoeft niet per se alle kennis te hebben, maar u moet weten waar u die kunt vinden.”
“Duurzaamheid betreft fysiek, markt- en kredietrisico, bedrijfscontinuïteit, de hele waardeketen, arbeidspraktijken en innovatie,” legt Gerrit Jan van den Brink uit. “ESG is overal!”
Van den Brink is universitair docent op het gebied van risico, verzekering en ESG en docent aan de CCSO-opleiding. “Om het botweg te zeggen, als wij als mensheid doorgaan zoals we nu doen, dan overleven we misschien niet. De planeet zal altijd overleven, maar wij misschien niet,” waarschuwt hij. “We moeten handelen, samen met organisaties. Duurzaamheid vereist ambassadeurschap. En CCSO’s kunnen die rol op basis van hun expertise op zich nemen. Senior executives zouden er goed aan doen om hen als waardevolle bron te gebruiken.”
Een gevoel van urgentie
De pioniersgroep van twaalf studenten in de intensieve achtdaagse CCSO-opleiding kwam uit een breed scala aan disciplines: van grote bedrijven tot onafhankelijke adviesbureaus. Allen werden duidelijk verenigd door een drang om te verkennen, impact te creëren en hun nieuwe kennis in de praktijk te brengen.
“Het was motiverend om te leren dat niemand precies weet wat de weg vooruit is binnen dit zeer nieuwe werkveld,” zegt afgestudeerde Cleo Diesveld (die Sustainability Strategy Consultant is voor MKB’s). “Mijn belangrijkste boodschap was ‘doe het gewoon’ en vind oplossingen voor duurzaamheidsuitdagingen onderweg. De praktische casestudies tijdens deze opleiding waren het meest inspirerend.”
“Het is cruciaal om een gevoel van urgentie op de werkplek te creëren,” vertelt deelnemer CCSO Luc Golsteijn (Vastgoedjurist bij Boels Zanders Advocaten). “Weet wat u weet, maar weet ook wat u niet weet. Duurzaamheid is ook een groot probleem voor veel van mijn klanten. Ik moet hen adviseren om niet alleen te praten, maar ook daadwerkelijk te handelen.”
Het hele concept van ‘duurzaamheidsfunctionaris of -afdeling’ zou overbodig moeten zijn, legt gastdocent Marianne van Keep (en Chief Sustainability Officer bij Verstegen Spices & Sauces in Rotterdam) uit. “Duurzaamheid moet worden geïntegreerd in alle afdelingen. Tot die tijd is de CSO echter van vitaal belang om de weg te wijzen op het gebied van duurzaamheid en de laatste ontwikkelingen vanuit de bredere samenleving te vertalen naar de interne organisatie.”
Het brede aspect van deze opleiding stelde deelnemers in staat hun denken over duurzaamheid te verbreden. “De diversiteit van de uitdaging was een eye-opener voor mij,” zegt Taco van Iersel (Manager Sustainability en Energy Management bij Schiphol Infrastructure). “Deze opleiding illustreert hoe complex het onderwerp is. In mijn werk draag ik bij aan de circulaire transitie en de energietransitie-initiatieven binnen Schiphol Infrastructure. Deze opleiding biedt duidelijke fundamenten voor mijn professionele rol en verbreedde mijn vocabulaire en manier van denken over duurzaamheid in het algemeen.”
Duurzaamheid creëert waarde
Organisaties moeten niet vergeten dat duurzaamheid waarde toevoegt, legt Barry Baggermans uit (Senior Risk Manager bij Achmea Interne Diensten). “Het belangrijkste inzicht voor mij tijdens deze opleiding was dat er meerdere manieren zijn om waarde te creëren, anders dan alleen financiële waarde."
Jeroen de Jong is het daarmee eens. “Ik werd geïnspireerd door het Waardecreatiemodel,” zegt hij. De Jong is Risk en Compliance Manager bij Swiss Pharmaceuticals bedrijf Carbogen Amcis. “Deze nieuwe kennis inspireerde me om op het gebied van duurzaamheid contact te leggen met een veel bredere groep binnen mijn organisatie, zoals verkoop, marketing, onderzoek en ontwikkeling. Ik heb mijn horizon buiten risico verbreed en streef ernaar om binnen mijn organisatie als de schakel te fungeren tussen een breed scala aan afdelingen op het gebied van duurzaamheid.”
Het uitgebreide bereik van duurzaamheidsonderwerpen binnen een organisatie vereist dat duurzaamheidsexperts contact zoeken en samenwerken met tal van belanghebbenden. “Duurzaamheid speelt een grote rol in onze bedrijfssector,” zegt CCSO Piet Steenis (Sustainability Manager bij consumentenelektronica bedrijf ElectronicPartner Nederland). “Het is essentieel om belanghebbenden zo snel mogelijk te betrekken. U kunt duurzaamheidsdoelen alleen bereiken door samen te werken. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Deze opleiding bood me een duidelijke roadmap om de duurzaamheidsdoelen van mijn bedrijf te bereiken.”
Esther Egeter (Sustainability Manager Schade bij verzekeraar ASR) is het daarmee eens. “Ik was erg geïnspireerd door het boek van Carola, en ik kon reflecteren op mijn positie binnen onze organisatie en duidelijke doelen voor mezelf en mijn rol formuleren. Het was enorm waardevol. Net als het contact met mededeelnemers: dit netwerk is levendig en zeer waardevol."
Praktische opleiding
De CCSO-opleiding is volgens Outvie Product Director Mirela Mellone zeer praktisch. “Dit studieprogramma is hands-on en stelt degenen die verantwoordelijk zijn voor duurzaamheid in staat om het onderwerp verder te brengen binnen hun organisaties. Het is de enige opleiding in Nederland die duurzaamheidsopleiding op dit niveau biedt.”
Anne Marie de Beaufort (Sustainability Officer voor de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), vond dat de opleiding een nuttige blauwdruk bood om “vast te houden aan de kern van duurzaamheid en deze te vertalen naar verschillende niveaus binnen onze organisatie om van binnenuit verandering te bewerkstelligen, maar ook daarbuiten.”
Verzekeringsadviseur Nienke ten Bruggecate is het daarmee eens: “Ik heb al geruime tijd governance-onderwerpen en de bijbehorende duurzaamheidsregels met mijn klanten besproken. De bredere kijk op duurzaamheid die ik tijdens de CCSO-opleiding heb opgedaan, hielp me de bredere duurzaamheidscontext in perspectief te plaatsen.”
De weg vooruit banen
De diverse achtergronden van de nieuw gecertificeerde CCSO’s betekenen dat ieder individu zeer verschillende antwoorden heeft op de vraag: hoe kan ik impact creëren om een duurzame weg vooruit te banen? Alle deelnemers hebben een bredere kijk op duurzaamheid gekregen, van waaruit ze hun eigen verhaal kunnen creëren, passend bij hun eigen context binnen hun eigen organisaties.
Als pionier CCSO’s zullen zij hun nieuwe kennis gebruiken om gezamenlijk een verschil te maken. Deze nieuwe inzichten zullen hen in staat stellen om vol vertrouwen de verandering naar een duurzamere toekomst te leiden. Laten we hopen dat hun heldere toekomst ook die van ons beïnvloedt!
Een artikel van Outvie.
