Schade door beleggingsfraude kan oplopen tot €750 miljoen
De jaarlijkse schade door beleggingsfraude bedraagt naar schatting honderden miljoenen euro’s en kan zelfs oplopen tot €750 miljoen. Het gaat om een snel groeiend en ernstig maatschappelijk probleem, waarvan de werkelijke omvang vaak wordt onderschat.
Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten. De toezichthouder benadrukt dat dit schadebedrag is gebaseerd op een vergelijking met andere landen en een veelvoud vormt van wat tot nu toe wordt geregistreerd. De AFM roept daarom op tot een gezamenlijke en intensievere aanpak van deze vorm van financiële criminaliteit.
Volgens de AFM ontwikkelt beleggingsfraude zich razendsnel: het wordt steeds professioneler, digitaler en internationaler. De fraude begint vrijwel altijd online – via sociale media, nepadvertenties of malafide websites – waar slachtoffers vaak vanuit het buitenland worden benaderd.
De geraffineerde, bedrijfsmatige en geautomatiseerde werkwijze van fraudeurs maakt iedereen tot potentieel doelwit. De financiële schade per slachtoffer is vaak aanzienlijk, terwijl ook de psychische impact – mede door schaamte en herhaald slachtofferschap – groot is. De AFM waarschuwt dan ook dat het hier gaat om een criminaliteitsthema dat meer urgentie vraagt en hoger op de agenda moet komen.
“De explosieve groei van beleggingsfraude via online benadering baart ons grote zorgen”, zegt AFM-bestuursvoorzitter Laura van Geest. “Iedereen kan hierdoor getroffen worden, ongeacht leeftijd of ervaring. Alleen intensieve samenwerking tussen publieke én private partijen kan leiden tot een betere bestrijding van dit groeiende fenomeen met grote financiële en maatschappelijke impact.”
Tienvoudig
De AFM constateert dat de meldingsbereidheid onder slachtoffers laag is. Slechts een klein deel van de fraudezaken wordt – net als in andere landen – daadwerkelijk gemeld, waardoor de werkelijke omvang van het probleem structureel wordt onderschat.
In samenwerking met ketenpartners zoals de Politie, FIOD, Fraudehelpdesk, FIU-Nederland en de Nederlandse Vereniging van Banken is nu een schatting gemaakt van de totale schade. Deze is gebaseerd op nationale registraties en internationale vergelijkingsdata.
Waar de politie in 2024 een geregistreerde schade van €75 miljoen noteerde, stellen de ketenpartners dat de werkelijke schade mogelijk €750 miljoen bedraagt – een tienvoud daarvan.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
De AFM benadrukt tot slot dat de bestrijding van beleggingsfraude een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van publieke én private partijen.
“Wij pleiten daarom voor een hogere prioritering van beleggingsfraude binnen beleid, toezicht en strafrechtelijke handhaving. Toezichthouders en opsporingsdiensten moeten op deze ontwikkelingen anticiperen, bijvoorbeeld via een centraal meldpunt en gecoördineerde handhaving. Ook sociale mediaplatformen en andere poortwachters dragen verantwoordelijkheid voor het voorkomen dat hun diensten worden misbruikt voor malafide doeleinden”, aldus de toezichthouder.
