Financiële fitheid Nederlandse huishoudens verbetert

Steeds minder Nederlandse huishoudens komen geld tekort. Dat blijkt uit de Financieel fit Barometer van ING. Mensen die geld overhouden (45%) gebruiken dit vaker voor extra aflossen, dan om mee te sparen. In vergelijking met vorig jaar voelen Nederlanders zich meer ‘financieel fit’ op het gebied van hun woonsituatie.

Ieder kwartaal voert TNS NIPO in opdracht van ING een marktonderzoek uit om de financiële fitheid van Nederlandse huishoudens in kaart te brengen – de ING Financieel Fit Barometer. Ieder kwartaal wordt gekeken naar een van de volgende thema’s: Inkomsten en Uitgaven, Woonsituatie, Vermogen en Pensioen. De Barometer voor het tweede kwartaal van 2016 staat in het thema van de Woonsituatie van Nederlandse huishoudens. Voor het onderzoek werden 1.032 Nederlandse huishoudens gevraag hun huishoudboekjes te openen.

Uit de meest recente editie van de Barometer blijkt dat steeds minder Nederlandse huishoudens geld tekort komen aan het einde van de maand. De afgelopen drie jaar neemt het percentage Nederlands dat geld tekort komt ieder jaar af – van 23% in 2013 naar 15% in 2016. Daar staat tegenover dat bijna de helft van de Nederlanders (45%) geld overhoudt aan het einde van de maand. Dit heeft er onder meer mee te maken dat het inkomen van veel Nederlanders de afgelopen jaren harder is gegroeid dan hun bestedingen. “Het totaal beschikbaar inkomen dat Nederlandse huishoudens ontvangen stijgt dit jaar naar verwachting met 3%”, aldus de onderzoekers. “Hun bestedingen zullen naar verwachting slechts met 2% groeien.”

Historisch gezien is de huidige trend van achterblijvende uitgavengroei opmerkelijk, leggen de economen van ING uit: “Gezien het hoge consumentenvertrouwen lijkt het verrassend dat de bestedingen van Nederland nu zo achterblijven bij de inkomensgroei. In het verleden - in perioden met vergelijkbaar vertrouwen en vergelijkbare inkomensgroei - schroefden Nederlanders hun bestedingen vaak een stuk sneller op.”

Het geld dat de Nederlandse huishoudens overhouden wordt veelal niet gebruikt om te sparen. De netto inleg in spaarrekeningen ligt lager dan de afgelopen jaren, terwijl ruim één op de vijf (22%) huiseigenaren de afgelopen twaalf maanden extra heeft afgelost op zijn of haar hypotheekschuld. Naast de extra aflossingen gaat er nog meer geld richting de (eigen) woning. Vier ontwikkelingen zorgen daarvoor:

1. Huiseigenaren lossen steeds vaker extra af op hun hypotheek.
2. Huizenkopers moeten nu (meer) eigen spaargeld inbrengen om de kosten koper van de woning te betalen.
3. Huizenkopers kunnen minder makkelijk de complete aanschafprijs van keukens, badkamers of andere grote woonuitgaven meefinancieren in hun hypotheek.
4. Vermogenden worden gestimuleerd hun geld richting de huizenmarkt te bewegen. 

Doordat huiseigenaren hun woning minder goed kunnen financieren dan voorheen, als gevolg van de verlaagde leengrens voor hypotheken, wordt ook een andere trend aangezwengeld. Schenken wint aan populariteit, blijkt uit het onderzoek. Voor vermogende ouders kan schenken of lenen aan hun kinderen bij de aankoop van hun eerste woning financieel aantrekkelijk zijn. Van de huizenbezitters onder de 35 geeft 18% aan financiële steun te hebben ontvangen bij de aankoop van hun eerste woning. 10% kreeg een groot geldbedrag, terwijl 6% een groot deel van de ouders kon lenen. In 2% van de gevallen kochten de ouders de woning zelfs.

“Nederlanders voelen zich al met al meer ‘financieel fit’ op het gebied van hun woonsituatie dan vorig jaar”, aldus de onderzoekers. “Ze vinden het makkelijker en leuker om financiële beslissingen rond hun woonsituatie te nemen. Huizenbezitters profiteren van stijgende prijzen, huizenkopers van de lage rente.” Maar het verschil met huurders is echter aanzienlijk. Zij voelen zich een stuk minder financieel fit op het gebied van hun woonsituatie – slechts 14% voelt zich financieel fit, terwijl 17% zich nauwelijks of helemaal niet financieel fit voelt.