Een interview met Egbert Simmelink, Risk Manager bij de Volksbank, over de ontwikkelingen in zijn vakgebied, de wijze waarop je als Risk Manager kan bijdragen aan een concurrentievoordeel en het onderscheidend vermogen van de Volksbank.
Egbert, je bent momenteel Risk Manager bij de afdeling Credit Risk van de Volksbank. Kun je kort uitleggen wat je op dagelijkse basis doet?
Ik houd me bezig met het voorkomen van en rapporteren over kredietrisico. Daarvoor doe ik veel analyses naar verschillende dwarsdoorsnedes van de portefeuille, om op zoek te gaan naar situaties met een verhoogd risico. Ik beoordeel de kenmerken, ga op zoek naar verklaringen en bespreek en rapporteer de uitkomsten hiervan. Op die manier leren we meer over financieel kwetsbare klanten, wat we vervolgens proberen door te vertalen in beleid. Hierdoor voorkomen we dat we een grote concentratie van klanten met een hoog risico accepteren.
Voor een Risk Manager liggen de banen voor het oprapen. Waarom heb je gekozen voor een baan in de financiële sector?
Tijdens mijn studie Bedrijfskunde was ik met name geïnteresseerd in ondernemerschap. Mijn eerste baan was bij een lokale Rabobank en sloot aan bij die interesse, omdat ik daar veel contact had met mkb-ondernemers. Het beoordelen en inschatten van investeringsplannen en -risico’s vond ik erg interessant, zeker toen de kredietcrisis begon. Daarna heb ik me als consultant meer bezig gehouden met de achterkant van risicomanagement; data, ratingmodellen en rapportages. In mijn huidige functie komt dat allemaal samen. Daarnaast geeft het voldoening om voor een organisatie te werken die zich ook maatschappelijk inzet door zowel duurzaamheidsdoelstellingen als door het voorkomen van financiële problemen voor Nederlanders.
Je hebt bij meerdere banken gewerkt, waaronder Rabobank en ABN AMRO. Waarin onderscheidt de Volksbank zich als werkgever?
De Volksbank is een relatief kleine bank, waardoor het mogelijk is om het gehele speelveld te overzien. Vanuit Risk Management heb ik contact met allerlei afdelingen en stakeholders; acceptanten, marketing, kapitaal, bijzonder beheer, pricing, etc. De sterke focus op de Nederlandse hypotheekmarkt maakt het ook overzichtelijk. Maar met alle veranderingen in de markt (veranderende wet- en regelgeving, lage rente, diverse aanbieders, fluctuerende huizenprijzen) is er genoeg uitdaging!
De cultuur bij de Volksbank is informeel. De omgang met collega’s is daardoor laagdrempelig, ongeacht functie of niveau. Daarnaast wordt verantwoordelijkheid laag in de organisatie belegd en wordt het nemen van initiatief aangemoedigd. Die bottom-up benadering ligt mij goed; ik vind het leuk om verbeteringen te signaleren en daar vervolgens ook zelf mee aan de slag te kunnen en mogen gaan. Je krijgt bovendien de gelegenheid om eigen analyses en bevindingen te presenteren op het niveau waar beslissingen worden genomen. Ik vind het leuk om zo met een kleine groep collega’s ideeën tot concrete beslissingen te brengen.
Tot slot biedt de bank uitgebreide mogelijkheden om thuis te werken. Je krijgt de flexibiliteit om je eigen werkweek in te delen; het geeft me de mogelijkheid om werk en een gezin met twee kleine kinderen goed te combineren!
Banken hebben hun businessmodellen en werkwijze de afgelopen jaren drastisch veranderd. In welke mate is de risk management-functie mee veranderd?
Aan de ene kant heeft de kredietcrisis laten zien dat risicomanagement van levensbelang is voor een bank. Hierdoor weten we nu dat het mis kan gaan en welke grote gevolgen dat kan hebben. Zeker bij de Volksbank hebben we dit aan den lijve ondervonden. Denk maar aan de nationalisatie van SNS REAAL begin 2013. Dit heeft ertoe bijgedragen dat de Volksbank een manifest heeft geschreven waarin onze missie en visie worden uitgelicht. Dit is ook vanuit risk management van belang, omdat klant- en bankbelang hier eigenlijk gelijk zijn. Het is voor zowel de bank als voor de klant onwenselijk om in de financiële problemen te komen. Het niet verstrekken van een woningfinanciering wanneer dit niet verantwoord of verstandig is kan op korte termijn een teleurstelling voor de klant zijn. Uiteindelijk kan toch blijken dat het verstandiger was om andere keuzes te maken. Het financieel weerbaar maken en houden van klanten is een doelstelling van de bank waar wij ons hard voor maken.
Een toenemende regelgeving is sterk van invloed op de werkwijze en toekomst van banken. De risk management-functie moet daarin mee veranderen.
Welke trends zie je op jouw vakgebied? Hoe zorgt dit voor verandering?
Toenemende regelgeving zorgt dat banken aan steeds meer gedetailleerde regels moeten voldoen. Omdat iedereen binnen dezelfde kaders opereert, wordt het lastig om je te onderscheiden van concurrenten.
Het toenemend aantal regels zorgt soms dat we stoppen met nadenken en in regels proberen te zoeken wat wel en niet mag. We proberen, binnen de gestelde kaders, ruimte te zoeken om onderscheidend te zijn en onze klanten te helpen met zinvolle producten. Soms zijn er tegenstrijdige belangen en willen we (big) data gebruiken om onze dienstverlening zo specifiek mogelijk aan te laten sluiten bij de klant(behoefte), maar wordt dit bemoeilijkt door regelgeving op het gebied van privacy. We moeten uiteraard voldoen aan wet- en regelgeving, maar ook zeker ons gezond verstand blijven gebruiken!
Op welke wijze kun je als Risk Manager bijdragen aan een concurrentievoordeel van jouw bank?
Ik denk dat we vanuit risk management een concurrentievoordeel kunnen halen op twee gebieden: financieel en klantbelang. Het financiële aspect zit hem in het voorkomen van verliezen. Gelukkig zijn veruit de meeste klanten in staat om hun lasten te betalen, maar de enkele klanten die dat niet kunnen, zorgen doorgaans wel voor grote verliezen. Het voorkomen van deze verliezen leidt tot een lagere risico-opslag, waardoor het hypotheektarief omlaag kan. Qua klantbelang kijken we naar de grote negatieve effecten die financiële problemen hebben op mensen. Wij schakelen geen incassobureaus meer in, maar behandelen zelf alle klanten waarbij betalingsproblemen spelen. Deze aanpak vereist goed risk management in verband met bijbehorende kosten, maar geeft ook ons onderscheidende karakter aan.