Een anonieme groep managers van ABN AMRO heeft in januari een brandbrief opgesteld richting toezichthouders en het Ministerie van Financiën, waarin zij hun zorgen uiten over de strategie van de bank. Volgens de groep geeft het hoofdbestuur onder leiding van topman Kees van Dijkhuizen te weinig richting aan de bank en zou ABN AMRO uiteindelijk kunnen verworden tot een overnameprooi.
Het FD kwam als eerste naar buiten met het nieuws, waarvan de kiem dus al in januari is gelegd zo nu blijkt. Vijf maanden geleden heeft een groep van 21 bestuurders een waarschuwingsbrief gestuurd richting toezichthouders De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het Ministerie van Financiën. Volgens de schrijvers van de brief zijn zij zich ervan bewust dat de gekozen route geen normale gang van zaken is, maar de ernst van de situatie hen ertoe dwingt.De kern van de brief gaat over een gebrek aan regie vanuit de top van ABN AMRO en over een angstcultuur die zou heersen binnen de bank.
Angstcultuur
Om te beginnen met de vermeende angstcultuur, het vizier is hierbij gericht op de inmiddels vertrokken president-commissaris Olga Zoutendijk. De klokkenluiders kraken haar leiderschapsstijl en houden haar verantwoordelijk voor het ontstaan van een angstcultuur onder de werknemers en in de organisatie. “Ze heeft geen enkel gevoel voor menselijke verhoudingen en creëert een enorme angstcultuur”, aldus de managers. Zoutendijk vertrok in februari, maar de situatie zou sindsdien nauwelijks zijn verbeterd. Ook het verzoek om meer en beter intern toezicht heeft volgens hen weinig zoden aan de dijk gezet.
Het tweede deel van de motie van wantrouwen is direct gericht aan het adres van topman Kees van Dijkhuizen, die begin 2017 aantrad. Volgens de klokkenluiders is hij ‘onzichtbaar’ en is het onduidelijk in welke richting ABN AMRO zich beweegt. Ze zijn bang dat de bank echt de weg kwijtraakt en daardoor een ‘sitting duck’ wordt, een gewillige overnameprooi. Daarnaast zouden top en subtop elkaar ‘de tent uitvechten’.
Mail aan alle medewerkers
Topman Kees van Dijkhuizen reageerde deze ochtend met een email aan alle medewerkers van ABN AMRO. Hij is ten eerste teleurgesteld in de werkwijze van de klokkenluiders: “Ik vind het jammer dat er medewerkers zijn die menen (weer) de media te moeten opzoeken. Dat vind ik uitermate vervelend. Ik begrijp dat verandering zorgen kan oproepen, maar deel die zorgen niet.”
Volgens Van Dijkhuizen is de onvrede het resultaat van interne veranderingen die het afgelopen jaar zijn doorgevoerd of aangekondigd. Hij schrijft: “Ik begrijp dat alle veranderingen in relatief korte tijd de nodige reuring en onzekerheid hebben veroorzaakt. De ExBo (executive board, red.) bestaat nu uit mensen van buiten. Sommige mensen zijn teleurgesteld, hebben niet de baan gekregen die ze wilden. Het is voor iedereen wennen. Ook is er het afgelopen jaar discussie geweest binnen de top over de gewenste leiderschapsstijl en samenwerking. Dat heeft in februari geleid tot verandering in de Raad van Commissarissen.”
“Maar ik merk dat het vertrouwen en de rust terugkeren. Ik heb mijn team nu compleet, Tom de Swaan treedt straks aan als ervaren president-commissaris en we zijn onze boodschap van een betekenisvolle en duurzame bank verder aan het uitrollen”, spreekt Van Dijkhuizen verder.
Onderzoek ECB en DNB
Met de brief heeft Van Dijkhuizen direct afstand genomen van de kritiek van de klokkenluiders. Toch loopt er momenteel een onderzoek dat niet meteen in het voordeel spreekt van de top. Na het opstappen van president-commissaris Zoutendijk in februari, kwam ABN AMRO op de radar van DNB en de Europese Centrale Bank (ECB), die een onderzoek instelden. Zoutendijk en enkele mede-commissarissen zouden overhoop hebben gelegen of nog steeds liggen met meerdere mensen uit de top van de bank. De toezichthouders zijn daarom bezig met het analyseren van notulen van bestuursvergaderingen, het voeren van gesprekken met betrokkenen, het nalezen van interne emails en meer in het algemeen de verhoudingen tussen de diverse topmensen en hun persoonlijkheden.