Interview Alexander Zwart van Rabobank over betekenis PSD2

De invoering van de Payments Services Directive 2 (PSD2) geeft banken nieuwe mogelijkheden om zich te onderscheiden. Hoe gaat Rabobank om met de nieuwe kansen die PSD2 met zich meebrengt? In een interview met Rabobank gaat de bank nader in op diverse aspecten van de nieuwe betaalrichtlijn. Aan het woord is Alexander Zwart, Hoofd Channels & CX bij de coöperatieve bank.

Wat betekent PSD2 voor de klant en wat betekent het voor Rabobank?

“Op dit moment is het voor Rabobank-klanten al mogelijk om rekeninginformatie van hun Bunq-rekening te bekijken in de Rabo Bankieren App. Ook kunnen klanten een betaling doen vanaf hun Bunq-rekening, vanuit de Rabo Bankieren App. Nu nog alleen naar andere Rabobank-rekeningen, maar na invoering van PSD2 ook voor rekeningen bij en naar andere banken. Tevens stelt Rabobank haar klanten in staat om rekeninginformatie van hun Rabobank betaalrekeningen te delen met andere banken en bedrijven die daarvoor een vergunning hebben van DNB. Klanten kunnen, na invoering van PSD2, die partijen ook toestemming geven om betalingen uit te voeren vanaf een Rabobank betaalrekening. Vanzelfsprekend is deze ‘toegang tot de rekening’ alleen mogelijk als de klant hiervoor zelf expliciet toestemming verleent. In de Rabo Bankieren App zien klanten welke derde partijen ze toegang hebben gegeven.”

In welke mate gaat PSD2 het bancaire landschap veranderen?

“PSD2 zorgt ervoor dat er meer aanbieders komen die diensten aanbieden die gebruik kunnen maken van jouw rekeninginformatie of die betalingen kunnen doen vanaf je betaalrekening. Een belangrijke reden daarvoor is dat de toestemming van de klant eigenlijk al voldoende is, mits het bedrijf ook een vergunning heeft. Voor de klant en voor zo’n aanbieder wordt het zo veel makkelijker. Een mooi voorbeeld is Tellow, de boekhoud-app voor zzp’ers waarin Rabobank investeert. 16.000 mensen met rekeningen bij andere banken hebben zich aangemeld voor deze online boekhouddienst. Rabobank is altijd op zoek naar partners die kunnen helpen om de klantervaring te verbeteren. Om aan de wensen van klanten tegemoet te komen is samenwerking met derden een must. PSD2 maakt deze samenwerking eenvoudiger.”

De invoering van PSD2 in Nederland duurt langer dan bij veel andere EU-landen. In hoeverre zet dat Nederlandse banken en fintechs op achterstand?

“Nederland is één van de laatste landen in Europa waar PSD2 wordt ingevoerd. Bij het invoeren van een nieuwe ingrijpende wet is het van belang dat dit snel, maar zorgvuldig gebeurt. Zo moesten toezichthoudende taken goed tussen verschillende toezichthouders verdeeld worden. Rabobank hoort van verschillende fintechs dat ze door de vertraagde invoering hinder ondervinden. Tegelijkertijd zie je ook dat banken en fintechs in heel Europa redelijk met elkaar in de pas lopen, omdat uitgerekend het onderdeel veilige toegang tot de betaalrekening door de Europese wetgever is losgetrokken van de nationale invoering van de overige onderdelen van PSD2. 14 september 2019 is de ultieme datum. Rabobank is niet van plan tot de uiterste datum te wachten. In aanloop naar deze datum zullen klanten diverse veranderingen in de markt zien.”

De Rabobank heeft desalniettemin al enkele initiatieven gelanceerd die mogelijk zijn door PSD2. Kunnen jullie daar iets meer over vertellen?

“Rabobank heeft als missie om Nederlanders een ‘Gezond Financieel Leven’ te bieden, voor ondernemers geldt ‘Gezond Financieel Groeien’. Daarvoor is het belangrijk dat klanten al hun financiële zaken goed kunnen regelen en inzicht hebben in hun situatie, los van de bank of verzekeraar waar ze een product hebben gekocht. Diverse innovatieve diensten die Rabobank in de afgelopen periode heeft gelanceerd dragen daaraan bij.

De IBAN-Naam Check vergelijkt de naam die de klant invoert met de naam die bij de bank bekend is bij het ingevoerde nummer en geeft een melding als er een verschil is. Deze check is ontwikkeld door Rabobank SurePay en al snel beschikbaar gesteld aan andere partijen: verschillende banken maken gebruik van de check in hun betaalomgeving. Deze succesvolle oplossing heeft het aantal betalingen naar onbedoelde begunstigden drastisch doen afnemen.” 

“Peaks is op dit moment alleen nog beschikbaar voor klanten van Rabobank. Met PSD2 komt deze oplossing beschikbaar voor klanten van alle banken. Wanneer PSD2 van kracht is, kunnen real-time zakelijke bankrekeningen ook worden gekoppeld aan Tellow. De zelfstandig ondernemer heeft dus direct inzicht in hoe hij/zij ervoor staat.”

Hoe reageren klanten op die nieuwe toepassingen?

“Veel klanten zijn erg positief over de nieuwe mogelijkheden die PSD2 biedt. Vooral het inzicht dat je klanten kunt bieden op al hun bankrekeningen in één app. Er is ook een grote groep klanten die zich zorgen maakt dat banken andere partijen ‘toegang tot de rekening’ verschaffen. Vanzelfsprekend geeft Rabobank alleen andere partijen ‘toegang tot de rekening’ na expliciete toestemming van de klant. In de Rabo Bankieren App zien klanten welke derde partijen ze toegang hebben gegeven. Heel veel klanten geven met zeer grote regelmaat feedback in de Rabo Bankieren App. Heel waardevol, gezien dit voor ons de belangrijkste bron van informatie is om onze producten en diensten te verbeteren. Ook nieuwe toepassingen blijven we verbeteren op basis van klantfeedback.”

Hoe vliegt de Rabobank PSD2 organisatorisch aan?

“PSD2 verandert de markt waarin banken opereren. Het is belangrijk dat de hele bank in deze nieuwe context het beste kan bieden aan klanten. Er zijn marktpartijen die de rol van rekeninghouder vervullen (in PSD2 termen: ASPSPs), partijen die alleen betaalinformatiediensten bieden (zgn. AISPs) en partijen die betalingen initiëren (zgn. PISPs). Banken vervullen meestal al deze rollen. Er zullen fintechs of bigtechs zijn die zich op een of twee van deze rollen richten.

Deze rolverdeling in de markt weerspiegelt zich in de wijze waarop Rabobank zich heeft georganiseerd. Op die manier sluit onze manier van werken optimaal aan bij de manier waarop de markt werkt en kan Rabobank de best mogelijke dienstverlening bieden. In lijn met bovenstaande hebben we compliance aan de vereisten van PSD2 en het inspelen op en uitnutten van kansen organisatorisch van elkaar gescheiden met daarop een centrale eenduidige aansturing. Er wordt multidisciplinair samengewerkt. Denk hierbij aan teams bestaande uit IT’ers, designers, productmanagers, juristen, riskmanagers en compliance officers, waar in kortcyclische opleveringen nieuwe functionaliteiten worden toegevoegd of aangepast.”

Het startup-programma Rabobank Moonshots heeft al enkele mooie innovaties afgeleverd. Welke invloed heeft PSD2 op de toekomst van Rabobank Moonshots?

“Rabobank Moonshots is gericht op het oplossen van fricties in de markt. Een van die fricties was het feit dat klanten willen weten of ze aan de juiste persoon of organisatie betalen. Dat was voor de ontwikkeling van de IBAN-Naam Check niet mogelijk. Het bedrijf SurePay dat de IBAN-Naam Check ontwikkelt heeft, is voortgekomen uit dit Moonshot programma. Dat geldt ook voor diensten als Tellow en Peaks. Al deze Moonshots zijn opgericht met een Open Banking/PSD2 mindset. PSD2 kun je zien als een juridische bodem en daarmee katalysator voor een grote innovatie in betalingsverkeer, maar innovatie is al langer gaande en de ontwikkelingen gaan gewoon door. Rabobank zal de technologische ontwikkelingen blijven volgen en adopteren als we daarmee onze klanten beter van dienst kunnen zijn.”

Hoe verenigt Rabobank de verplichte openheid van PSD2 enerzijds met de vereisten van GDPR anderzijds?

“De PSD2 en GDPR dienen op sommige punten nog beter op elkaar uitgelijnd te worden. Dat is op dit moment nog niet altijd het geval. Dat maakt dat het achter de schermen een complexe en één van de grootste uitdagingen. Rabobank geeft haar klanten zoveel mogelijk controle over hun data en is transparant over de wijze hoe Rabobank omgaat met klantdata.”