In de strijd tegen witwassen en andere vormen van financiële fraude zijn banken massaal op zoek naar kundig personeel. Geld is er voldoende, maar de juiste hoeveelheid poppetjes niet. Het aantal vacatures waarin gezocht wordt naar analisten KYC en CDD komt sectorbreed uit boven de duizend.
De financiële sector heeft in de afgelopen tien jaar duizenden mensen gedag gezegd. Zeker tijdens de crisisjaren waren de nieuwsberichten - inclusief maatschappelijke verontwaardiging - over massale ontslagrondes bij financiële instellingen niet van de lucht. Voor veel banken betrof het destijds een gedwongen stap uit kostenoverwegingen. Het werk moest daarentegen nog wel verzet worden, mede mogelijk gemaakt door grote stappen in digitalisering. De digitalisering ging en gaat hand in hand met een niet aflatende zoektocht naar IT’ers. Inmiddels is daar een andere groep specialisten bijgekomen, namelijk analisten KYC en CDD.
KYC (know your customer), CDD (customer due diligence), klantcontrole, klantregistratie, ze worden stuk voor stuk door elkaar heen gebruikt, en komen ruwweg op hetzelfde neer: het voorkomen van financiële fraude en het witwassen van geld. Geen enkele bank, groot of klein, lijkt hier immuun voor te zijn. Alleen al in het afgelopen jaar vlogen de miljoenenboetes en -schikkingen ons om de oren, waarvan de affaire bij ING veruit de meeste aandacht kreeg. Voor ING was de schok het grootst, maar ook voor andere banken was het een signaal dat er meer geld vrij moest komen voor compliance.
Inmiddels staan er vele honderden vacatures open waarin gezocht wordt naar specialisten op dit gebied. Voor alle drie de Nederlandse grootbaken geldt ongetwijfeld dat ze een potentieel schandaal - en daarmee verlies aan vertrouwen - voor willen zijn. ABN AMRO zoekt zo’n 400 analisten, Rabobank zo’n 250 en ING tenminste enkele honderden. En dat zijn enkel de grote banken.
Competenties
Een terechte vraag is waar die mensen vandaan moeten komen. Een vakopleiding CDD is er bijvoorbeeld niet, vaak wordt gevraagd naar mensen met een achtergrond in rechten of criminologie. Daarbij wordt gevraagd naar sterke analytische capaciteiten, om misbruik of fraude in een vroeg stadium te herkennen. Ook integriteit en nieuwsgierigheid zijn belangrijke competenties. Wellicht een voordeel in de jacht op geschikt personeel is dat CDD werk is met een maatschappelijke kant, het is meer dan alleen geld verdienen. “De motivatie van kandidaten is veranderd. Zeker millennials vinden de maatschappelijke rol belangrijk”, aldus Hoofd HR Janine Vos van Rabobank in gesprek met zakenkrant FD, enige tijd terug.
Paradox
De paradox van succesvolle CDD is dat het onzichtbaar is voor de buitenwereld. Wat dat betreft komt het werk overeen met dat van inlichtingendiensten. Elke dreiging die gedetecteerd en afgewend wordt, is een succes. Maar die successen vieren is niet mogelijk, men wil de tegenstand immers niet wijzer maken dan ze al zijn. Gaat het echter fout, dan is het opeens wel groot nieuws. Het hebben en houden van de juiste motivatie is juist dan van groot belang.
Beperkingen privacywetgeving
Zelfs wanneer alle vacatures van de ene op de andere dag vervuld zouden zijn, is het nog geen garantie dat criminelen geen misbruik meer kunnen maken van bancaire diensten. Dat heeft te maken met allerhande wetten en regels op het gebied van privacy. Banken opereren enkel op hun eigen eilandje, om het eenvoudige feit dat uitwisseling van informatie aan strenge regels is gebonden. Het recht van privacy weegt bijzonder zwaar. Mede daarom ijveren banken voor een centrale controle van transacties, zodat ogenschijnlijk losse stukjes informatie tezamen wel een logische puzzel maken.