Nationaal en internationaal hebben banken zich in het afgelopen decennium voor een deel moeten heruitvinden. Velen zijn getransformeerd van conventionele organisaties tot organisaties met een sterk digitale inslag. Na de opkomst van fintech en de extreem lage rentestanden krijgen banken ad hoc met een nieuwe grote uitdaging te maken: het coronavirus. Volgens internationaal advieskantoor Boston Consulting Group (BCG) in een nieuw rapport over de bankensector moeten banken drie stappen doorlopen om ook na deze crisis een factor van belang te kunnen zijn.
“Dit zijn moeilijke tijden die hun weerga niet kennen", aldus Gerold Grasshoff, senior partner van BCG in Frankfurt, mede-auteur van het rapport ‘Global Risk 2020: It’s Time for Banks to Self-Disrupt’. "Maar juist deze tijden kunnen banken ertoe aanzetten om vaart te maken met initiatieven die al heel lang nodig zijn, maar waarmee nog te weinig vooruitgang is geboekt. Banken die de best practices volgen, gaan deze crisis aangrijpen om aan een veiligere toekomst te werken voor zichzelf en hun klanten."
Banken hebben het momenteel druk. Ze spelen een cruciale rol in het beperken van de schade die de coronacrisis aanricht en zijn naar eigen zeggen momenteel onderdeel van de oplossing. In de achterliggende jaren hebben zij stevig kunnen werken aan een goede uitgangspositie. De meeste banken beschikken over solide kapitaalbuffers en bovendien springt de overheid momenteel bij met extra garanties. Toch is ook voor banken waakzaamheid geboden, met een recessie die keihard zal gaan toeslaan. Volgens BCG moeten banken hun aandacht richten op drie deelgebieden om deze crisis goed te doorstaan en straks met volle kracht voort te denderen.
Aandacht voor risicofactoren met betrekking tot corona
In de eerste plaats moeten banken hun essentiële activiteiten versterken. Meer in het bijzonder moeten zij hun sterke liquiditeits- en financieringsmechanismen handhaven. Alleen dan kunnen zij inderdaad ‘onderdeel van de oplossing’ zijn en zodoende effectief bijdragen aan de economie in het algemeen. Daarbij moeten banken scherp zijn op het beheer van kredietrisico’s. Dat zal bij sommige ondernemers of sectoren ongetwijfeld voor wrevel zorgen, maar feit lijkt dat elke sector schade gaat ondervinden van de corona-uitbraak. Alleen kunnen die gevolgen per sector en per klant verschillend zijn. BCG stelt dat risicofactoren die specifiek verband houden met de uitbraak van COVID-19 momenteel niet worden onderschept door ratingsystemen, een probleem dat veel aandacht verdient.
Daarnaast moeten banken hun prioriteiten op het gebied van compliance updaten. Complianceteams moeten projecten beoordelen op basis van de risico's en verplichtingen van de bank en bepalen welke inspanningen er nodig zijn om voor de juiste compliance te zorgen. Compliance officers moeten ook de veerkracht en het aanpassingsvermogen van hun bedrijfsmodellen beoordelen en inzicht krijgen in de mogelijke gevolgen van COVID-19 voor de levering van verschillende processen.
De tweede stap heeft betrekking op anticiperen op de effecten van de terugslag. De coronacrisis heeft zich zo abrupt aangediend dat tegelijkertijd sprake is van een mondiale aanbodschok, een vraagschok en een olieprijsschok. De effecten daarvan zullen zich de komende achttien maanden als een olievlek gaan verspreiden. Maar elke bedrijfssector zal anders geraakt worden. Banken moeten daarom investeren in plannen voor gedetailleerde scenario's, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen sectoren én ze moeten hun bedrijfscontinuïteitsplannen herzien. Tevens adviseert BCG banken te beschikken over voldoende beheersmaatregelen die zijn gericht op verschillende soorten risico's en processen, bijvoorbeeld op het gebied van cybersecurity, de bestrijding van witwassen, betalingszekerheid, liquiditeit en kredieten.
AI en machine learning
Ten derde kan het versnellen van digitale transformatie in hoge mate bijdragen aan het sterk uit de crisis komen. Het zijn zoals gezegd buitengewoon onzekere tijden en dat zijn doorgaans niet de momenten dat welk bedrijf ook graag wil investeren in digitale transformatie. Toch is dat een zeer probaat middel. In het rapport van vorig jaar stelde BCG al dat digitalisering de sleutel is tot veerkracht. Natuurlijk had niemand toen de corona-uitbraak verwacht, maar banken die in de afgelopen jaren al stappen hebben gezet plukken nu de vruchten en kunnen dat in de toekomst nog meer gaan doen.
Digitale transformatie kan zich het beste richten op een aantal secties, zoals functies op het gebied van risico's, financiële middelen en compliance. Een goede strategie en uitwerking daarvan kan de basis leggen voor het succes van banken op de lange termijn. De onderzoekers stellen enkele middelen voor om dat doel te bereiken, waaronder kunstmatige intelligentie en machine learning. Met deze technologieën kunnen banken de algemene sturing verbeteren, voorspellende realtime inzichten bieden en sneller en efficiënter handelen.
"Banken die de risico's voor hun activiteiten willen verminderen, integraal balansbeheer mogelijk willen maken en toe willen naar moderne compliance, moeten een duidelijke digitale strategie ontwikkelen, kernprocessen herzien en zorgen voor de juiste digitale middelen en technologie", aldus Gerold Grasshoff van BCG. "Dit rapport bevat een schets van de weg naar digitalisering en concrete voorbeelden van transformatie in de praktijk en de resultaten die ermee te behalen zijn."