“Het vertrouwen van Nederlandse huishoudens in de financiële sector is het afgelopen jaar zo goed als immuun geweest voor de coronacrisis. En dat is belangrijk, want voor een succesvol en krachtig herstel van de crisis hebben financiële instellingen – maar ook regeringen, centrale banken en toezichthouders – het vertrouwen van het publiek hard nodig.” Met deze woorden opende DNB-president Klaas Knot zijn speech op het online topoverleg van de Foreign Bankers’ Association (FBA).
In zijn rol als keynote spreker op het internationale evenement, deelde Knot zijn visie over de coronacrisis. Hoe staan banken ervoor? Waar gaat men naartoe en welke lessen kunnen banken uit de coronacrisis trekken?
Volgens Knot kruipt de Europese economie inmiddels geleidelijk aan steeds meer richting de herstelfase. “Door het beperken van de economische schade in de noodfase, hebben financiële instellingen de afgelopen anderhalf jaar een belangrijk rol gespeeld op de weg naar herstel. Eenmaal in de herstelfase zullen dezelfde financiële instellingen een belangrijke rol moeten blijven spelen.”
Blijf je rol spelen
Daarbij noemt Knot vier belangrijke uitdagingen waarmee financiële instellingen in de nabije toekomst te maken krijgen. Ten eerste moeten banken – met betrekking tot financiële steun – een onderscheid maken tussen levensvatbare en niet-levensvatbare bedrijven. Waarna banken efficiënte procedures moeten vaststellen voor de volledige of gedeeltelijke afwikkeling van niet-levensvatbare bedrijven.
Ten derde moeten banken volgens Knot rekening houden met het ‘downsizen’ van de sector. “Banken hadden het vóór de crisis al moeilijk om winstgevend te blijven als gevolg van de lage rentetarieven en de overcapaciteit in de financiële sector.” Knot geeft aan dat het waarschijnlijk is dat de gevolgen van de pandemie de bestaande problemen zullen verergeren, waardoor de sector waarschijnlijk als geheel moet inkrimpen.
Tot slot moet de toename van non-performing loans (NPL’s) beperkt worden door de economische groei te stimuleren. De economische groei helpt daarbij tevens de (toegenomen) overheidsschuld onder controle te houden. En dat is goed voor banken, omdat een houdbare overheidsschuld bijdraagt tot financiële stabiliteit. “Banken moeten dus – zelfs in het licht van deze uitdagingen – hun rol blijven spelen en tevens een evenwicht vinden tussen de vraag naar krediet en een adequate beoordeling van het kredietrisico.”
Lering trekken
Knot stelt dat duidelijk is geworden dat het kapitaalraamwerk van de financiële sector over het geheel genomen niet in de problemen is gekomen tijdens coronacrisis. Zodra we de crisis definitief achter ons hebben gelaten, is het volgens Knot dan ook des te meer reden voor de financiële spelers om hun buffers – en daarmee hun veerkracht – weer op te bouwen.
Het tweede leerpunt heeft te maken met de terughoudendheid van banken om gebruik te maken van de ruimere kredietopties die Europese toezichthouders mogelijk maakten. Een verklaring hiervoor kon Knot niet geven, maar hij stelde wel open te staan voor suggesties om dit kredietkader effectiever te maken.
De niet-bancaire financiële bemiddeling vormt het laatste leerpunt van Knot. “Wij hebben geconstateerd dat kwetsbaarheden binnen het systeem – met name bij monetaire marktfondsen – de markstress hebben versterkt. Om de veerkracht van het financiële stelsel te vrijwaren, zullen deze kwetsbaarheden moeten worden aangepakt.” Knot geeft daarbij aan dat ‘Financial Stability Board’ momenteel bekijkt hoe dit kan worden gedaan.
Vertrouwen is ons vak
Alles draait volgens Knot om vertrouwen. “De financiële sector, in ieder geval in Nederland, heeft het vertrouwen van het publiek tijdens de noodfase weten te behouden. Maar waar je ook actief bent, ik wil je aanmoedigen om dat vertrouwen te blijven verdienen. Tijdens de noodfase, tijdens de herstelfase en lang daarna. Vertrouwen is ons vak. Alleen door de fundamenten van dat vertrouwen te versterken, zullen we in staat zijn de crisis te boven te komen.”